In memoriam vicevoorzitter Hein van den Berg

Op zaterdag 24 februari 2024 is onze vicevoorzitter Hein van den Berg thuis in Oisterwijk op 87- jarige leeftijd overleden.  Hein werd geboren op 15 april 1936 als tweede kind en zoon in het gezin van aannemer/ makelaar Arnoldus van den Berg en Maria Moerenburg in Oisterwijk. Het gezin telde tien kinderen, de eerste geboren in 1934, de jongste geboren in 1946. In 1939 kocht vader Van den Berg drie arbeiderswoningen en een schoenfabriekje in de Pastoor Van Rijckelstraat. Van de drie arbeiderswoningen maakte vader één woning. Hein woonde daar tot zijn dood.

Alle tien de kinderen van het gezin Van den Berg waren lid van scouting, de jongens van de scoutinggroep Don Bosco in Oisterwijk en de meisjes van de gidsengroep Beatrijs in Oisterwijk. Als vrijetijdsbesteding was er in die tijd niet zoveel keus: voetbal of scouting. Ook Hein koos voor scouting, werd meteen na de Tweede Wereldoorlog eerst welp en later verkenner.  In 1954 werd Hein 18 jaar en hij had ambitie om verkennersleider te worden. Dan moest je in die tijd eerst een stage lopen van drie maanden bij een scoutinggroep, die door de districtscommissaris werd aangewezen. Hij kon stage gaan lopen in Udenhout, bij scouting Sint-Lambertus met Christ Pennings als hopman.

En Hein is er nooit meer weggegaan en heeft in al die jaren vele functies binnen de scouting bekleed. Hein was anno 2024 nog altijd betrokken bij de kalendercommissie van de scouting die elk jaar de kalender Dorpsleven Udenhout-Biezenmortel uitbrengt.

Vader Van den Berg kreeg midden jaren zeventig de opdracht om kasteel De Strijdhoef in Udenhout te taxeren. Pa had geen rijbewijs en dus moest Hein mee naar het kasteel. De toenmalige eigenaresse, Clotilde Le Mire, vroeg aan vader of hij niet iemand kende die de administratie van het landgoed mee wilde doen, want het werd haar teveel. “Ik heb er wel tien thuis die kunnen helpen”, zei vader. De dienst was bovendien gratis, omdat volgens vader Hein er veel van kon leren. Zo raakte hij betrokken bij het kasteel. Geleidelijk aan is hij een steeds nadrukkelijker rol gaan vervullen en werd hij een bevlogen rentmeester voor (zijn) Kasteel De Strijdhoef.

Hein was al vanaf eind oktober 1990 (dus inmiddels ook al ruim 33 jaar) actief als bestuurslid/vicevoorzitter voor Erfgoedcentrum ’t Schoor. Hij heeft vaak deuren kunnen openen, voor materialen kunnen zorgen en samenwerkingsverbanden opgezet. Hij stond aan de basis van regelmatige gezamenlijke activiteiten van het ’t Schoor en Kasteel De Strijdhoef, bijvoorbeeld bij Open Monumentendagen. Hein vertegenwoordigde ‘t Schoor in het comité Open Monumentendag Tilburg. Hein was ook initiatiefnemer van het boek “50 jaar Scouting Sint-Lambertus Udenhout” (1997), van het boekje “ Het Udenhoutse Mariakapelleke (2008)  en van “Unentse biografieën 3 Annie Schoonus” (2018). En natuurlijk was Hein onmisbaar bij de realisatie van het boek “Over ’t Kasteel” bij het 250-jarig bestaan ervan in 2011. Hein was ereburger van de gemeente Udenhout en daar was hij als geboren en getogen Oisterwijker altijd heel trots op.

Wij zeggen hem veel dank voor al zijn inzet. Dat hij nu mag rusten in vrede.

Bestuur Erfgoedcentrum ’t Schoor Udenhout-Biezenmortel

Erfgoedcentrum ’t Schoor heeft in de afgelopen jaren 3 familieboeken gepubliceerd met de verhalen van 55 Udenhoutse en Biezenmortelse families. Er is gekozen voor families die omstreeks 1840 in Udenhout of Biezenmortel woonden, die er nog steeds wonen en waarvan de familie van toen en die van nu in de mannelijke lijn familie van elkaar zijn.

Elk hoofdstuk begint met een stukje heemkunde van Udenhout en Biezenmortel en de herkomst van de familienaam. In de boeken staan ook stamboomgegevens per familie.

Deze verzamelde familiegegevens zijn gebruikt om één groot bestand te maken, waarin ook de onderlinge relaties zichtbaar worden. Ze zijn nu op internet in te zien.

Via de website van ’t Schoor (https://www.schoorudenhout.nl/) vind je onder de tegel Genealogie de familiegeschiedenissen en onder GenealogieOnline een rechtstreekse link naar de webpagina met onze stamboomgegevens (https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/).

Er staan nu 6.800 personen met de onderlinge verwantschappen online.

Vanwege de privacywetgeving staan er geen levende personen op de site.

Als er fouten in staan, dan graag een bericht naar: genealogieschoor@gmail.com

 

Wij hebben diverse exemplaren binnengekregen van twee wat oudere titels van de onlangs overleden Henk Haen uit Udenhout. Die zijn voor slechts € 5,– per stuk te koop op ’t Schoor! Henk was niet verbonden aan t Schoor maar heeft diverse heemkundige publicaties geschreven.

Boekpresentatie van Unentse Sprokkels 21. Ontmoetingscentrum ’t Plein in Udenhout.

Aanvang 20.00 uur, inloop vanaf 19.30 uur.

Gratis toegang maar vooraf aanmelden is verplicht.

Rob Weijtmans dekenschrijver (secretaris) van het Gilde Sint Joris is op 13 januari 2024 benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.  Rob is al meer dan 40 jaar betrokken bij het gildewezen in Udenhout, en de laatste tien jaren ook bestuurlijk op provinciaal niveau.

Rob is op dit moment ook bij t Schoor betrokken als contactpersoon voor het onderdeel van het scholenproject bij het gilde en als gastdocent bij de erfgoedcolleges die door t Schoor worden verzorgd.

Wij feliciteren Rob van harte met deze welverdiende onderscheiding.

De vrijwilligers van erfgoedcentrum ’t Schoor wensen u een mooi 2024 toe.

Wij hopen u nog vaak te ontmoeten of op het erfgoedcentrum, Schoorstraat 2, eigen ingang aan de achterzijde of digitaal via onze website, social media etc.

 

Frans van de Pas uit Biezenmortel sneuvelt op 14 mei 1940 in Middelburg voor het vaderland. Hij was de enige Udenhoutse militair die sneuvelde in de meidagen van 1940.
Wil je meer weten bekijk dan het filmpje: https://www.youtube.com/watch?v=oDJNLyKEofg

Martinus Johannes van Leijden is op 15 november 1944, 22 jaar oud, overleden in het concentratiekamp te Schwesing Engelsburg en op 16 november begraven in een massagraf op het Ostfriedhof van Husum (D). Ties van Leijden werkte in de winkel van verbruikscoöperatie “St.-Leonardus” in de Stationsstraat (tegenwoordig de Kreitenmolenstraat). Hij werd opgepakt door de S.S. bij een razzia voor tewerkstelling in Duitsland.

Wil je meer weten bekijk dan het filmpje: https://youtu.be/pyEKVSPZ3Kk?si=dLC6F43CB5lYyP5i

 

 

 

Erfgoedcentrum ’t Schoor is op donderdag 28 december gesloten. Heeft u dringende vragen of wilt u boeken kopen mail ons dan.

erfgoedcentrumudenhout@gmail.com

Wij wensen u fijne kerstdagen en alle goeds voor 2024!

Hierbij een kleine hint,

Voor een cadeau van de Kerstman of de Sint,

Unentse Sprokkels nummer een, nummer twintig of nummer tien,

Misschien heeft u die ook nog niet gezien?

Of geef de cursus over de geschiedenis van Udenhout als geschenk,

In 2024 op vier donderdagavonden, het is maar een wenk.

U bestelt het cadeau door onze website of Facebookpagina te bezoeken,

Of kom op donderdag bij ’t Schoor voor de aankoop van de boeken.

De Kerstman en de Schrijfpieten roepen dan ook in koor,

Een mooi cadeau: die plaatselijke informatie van t Schoor!

 

Dit rijk geïllustreerd, fullcolour hardcover boek bevat 150 pagina’s met honderden foto’s en afbeeldingen over bodemvondsten. De vondsten worden uitgebreid beschreven. Al op jonge leeftijd was Cees de Werdt uit Udenhout geïnteresseerd in het verleden. Eerst door het uitzoeken van zijn stamboom “De Werdt”, daarna 25 jaar zoeken met een metaaldetector naar bijzondere bodemvondsten in Tilburg en Helvoirt, en nu al weer tien jaar als vrijwilliger bij Erfgoedcentrum ’t Schoor in Udenhout.  De vondstlocaties die door hem met een metaaldetector zijn afgestruind zijn: akkers op de Heikant in Tilburg en akkers aan de Lei in Helvoirt. Van munten tot sierraden en van gewichtjes tot medailles, het meeste kwam uiteindelijk via bemesting of door verlies in de grond terecht.

De voorwerpen (op enkele uitschieters na) bestrijken grofweg de tijdvak van eind vijftiende- tot het midden van de twintigste eeuw. Voor iedereen die belangstelling heeft voor de (tastbare) geschiedenis van Tilburg en/of Helvoirt, maar ook voor degene die belangstelling heeft voor bodemvondsten in het algemeen, is dit boekje een belangrijke aanvulling.

Het boek is a € 20,– te koop bij Cees privé ( werdt9@home.nl) en bij Erfgoedcentrum ’t Schoor tijdens de openingstijden op donderdag tussen 11-15 uur.

Nu op één plek te zien: www.brabantinbeelden.nl/oudstefilms

Dit zijn de oudste films van Brabant

Sinds april dit jaar is BrabantinBeelden op zoek naar de oudste film van Brabant. Daarbij hebben

we iedereen gevraagd met ons mee te speuren naar films van vóór 1940: in de archieven, bij lokale

historische verenigingen, bedrijfsarchieven, maar ook op de Brabantse zolderkamers. Deze brede

oproep heeft veel mooie tips en films opgeleverd. En de oudste films – tot nu toe – komen zelfs uit

1913 en zijn dus meer dan een eeuw oud! De alleroudste zijn opgenomen in juli 1913 en komen uit

’s-Hertogenbosch en Helmond.

Dit zijn ze!

Op 14 juli 1913 brengen koningin Wilhelmina en prins Hendrik een bezoek aan ’s-Hertogenbosch. Ter

gelegenheid van de viering van 100 jaar Koninkrijk gaan ze daar naar de nationale tentoonstelling

voor kerkelijke kunst. We zien het koninklijk paar uit de auto stappen op de Hekellaan en wandelen

door het Nachtegaalslaantje. Het zijn hele bijzondere filmbeelden, want het zijn de oudst bekende

bewegende beelden van Noord-Brabant!

Een kleine twee weken later, op 29 juli 1913, vindt de installatie van burgemeester Marinus van Hout

plaats in Helmond. Op deze video ben je getuige van de feestelijkheden. De film opent met de

aankomst van de burgemeester op het station, waarna hij per koets naar het stadhuis gaat. Je ziet

ook schitterende sfeerbeelden van het publiek op het plein; kinderen kijken in de camera, de fanfare

speelt in de muziektent en de straten zijn versierd.

Ook uit 1913 komen mogelijk filmopnames van een historische optocht tijdens de

onafhankelijkheidsfeesten in Breda, de intocht van Sinterklaas in dezelfde plaats, en van een

vliegdemonstratie bij Gilze-Rijen. Naar deze beelden doen we nog onderzoek, omdat er

tegenstrijdige informatie is over zowel het jaartal als de locatie.

Bekijk de oudste films op één plek

“We hebben veel meer oude films via het publiek gevonden”, vertelt beeldredacteur Mathilde Min.

“Zo zijn er vooroorlogse films terug te zien uit de hele provincie, van Bergen op Zoom tot Boxmeer en

van Oss tot Helmond. Helemaal mooi is dat je deze oudste films van Brabant nu op één plek kunt

bekijken: https://brabantinbeelden.nl/verhalen/de-oudste-films-van-brabant-op-de-kaart

Op een kaartje van Brabant kun je per plaats alle

oude films terugzien. Staat jouw plaats niet op het kaartje, dan hebben we geen films van voor 1940

gekregen uit die plaats. Maar niet getreurd, want het wil niet zeggen dat ze er niet zijn. Het is goed

mogelijk dat er in archieven of op zolderkamers nog oudere films liggen.

De actie Rabo Club Support van de Rabobank laat maar weer eens zien dat veel mensen ons kennen, een warm hart toedragen en onze activiteiten(allemaal vrijwilligerswerk)  waarderen. Onze penningmeester William ontving gisteren maar liefst het bedrag van € 1254,62. Wij zijn daarvoor de stemmers en de Rabobank zeer erkentelijk.

Tijdens de vrijwilligersbijeenkomst op zaterdag 16 september is bekend gemaakt dat het bestuur unaniem heeft besloten om Wil Broos te benoemen tot voorzitter van Erfgoedcentrum ’t Schoor Udenhout-Biezenmortel. Tijdens de bijeenkomst is aan hem de voorzittershamer overhandigd. Wil Broos volgt de op 20 juni jl. overleden erevoorzitter Kees van Kempen op. Wil was al sinds maart actief als bestuurslid bij ’t Schoor.

Wil Broos is geboren in Waalwijk (Besoijen) en 63 jaar oud. Hij is 41 jaar getrouwd met Rita Kraaimaat en zij wonen al 32 jaar in Udenhout. Zij hebben samen 3 zonen en schoondochters en zijn de trotse grootouders van 7 kleinkinderen. Wil is onlangs met vervroegd pensioen gegaan en is in zijn werkzame leven 22 jaar gemeenteambtenaar geweest en zoals hij zelf zegt: ‘van kassier tot gemeentesecretaris’. Wil was in een duo-baan tot aan de gemeentelijke herindeling op 1 januari 1997 de laatste bestuurlijke gemeentesecretaris van Udenhout. Vervolgens is hij 22 jaar werkzaam geweest in het onderwijs, waarvan 10 jaar als bestuurder van Stichting Tangent en 22 jaar, o.a. als directeur Bedrijfsvoering en als directiesecretaris, bij het Pius X-College te Bladel.

Wil Broos wil zich de komende periode samen met alle vrijwilligers binnen het Erfgoedcentrum inzetten voor de heemkunde in met name Udenhout en Biezenmortel. Het beheren van erfgoed is naar zijn mening belangrijk omdat “onderzoek naar ons verleden en de daarbij behorende geschiedenis door middel van de uitgifte van boeken en het tentoonstellen van oude materialen, overgedragen kan worden aan nieuwe generaties. Daarnaast is dit erfgoed belangrijk voor de kennis over onze eigen woonomgeving”.

Vele vrijwilligers van ’t Schoor hebben in topische temperaturen meegewerkt aan een geslaagde Open Monumentendag 2023 in Udenhout. Op zaterdag waren 3 locaties open: het notariskantoor, het Raadhuis en ons erfgoedcentrum. Bij de afsluitende veiling in het Raadhuis waren 50 personen aanwezig. Er moesten zelfs mensen staan! Veilingmeester Ruud Oerlemans bracht op ludieke wijze de kunstwerken aan de man/vrouw. Zijn opening was hilarisch. Hij kwam in stofjas binnen omdat hij dacht dat hij moest komen” vijlen‘’. Notaris Sven Hoogeveen speelde het mooi mee. Bijna alle werken zijn verkocht. De opbrengst is voor de kunstenaars en 15 % daarvan is voor ’t Schoor om de kosten van deze dag te dekken o.a. voor de huur van het Raadhuis. Een van de kunstwerken werd geveild met het z.g. kaarsje wat tot 1991 bij een openbare verkoop werd gebruikt.

We kunnen terugkijken op een geslaagde Open Monumentendag 2023.

Op 7 september 2023 is het boek nieuwste boek van ’t Schoor getiteld “Over de notaris van Udenhout en Biezenmortel” in kleine kring gepresenteerd. Lia Clement-Verhoeven en Frank Scheffers namen de aanwezigen mee in de verhalen die in het boek zijn opgenomen. Ook is bijgaand filmpje getoond waarin kort wat verteld wordt over alle 11 notarissen die in Udenhout sinds 1803 hun kantoor hadden. Het filmpje is ook te vinden op Youtube. Verkoopprijs van het boek is € 20,–

Wij doen ook mee met de Raboclubsupport actie. Steun jij ook ’t Schoor. Als lid van de Rabobank Hart van Brabant mag je stemmen van 4 september t/m 26 september 2023. De vrijwilligers van ’t Schoor zetten zich al meer dan 30 jaar in voor de zorg van het erfgoed van Udenhout en Biezenmortel. We doen dit o.a. door het uitgeven van boeken, delen van informatie op internet,  tentoonstellen van een grote erfgoedcollectie, een scholenprogramma en het geven van een geschiedeniscursus. Hoe meer stemmen, hoe hoger de bijdrage voor ’t Schoor. We willen dit keer de bijdrage gebruiken voor de aanschaf van een digitale informatiezuil. Deze digitale informatiezuil willen we gebruiken als digitale gids, voor het draaien van presentaties en filmpjes, het geven van uitleg en extra informatie. ’t Schoor vindt je vrij vooraan in het overzicht. Alvast bedankt voor je steun!

Tijdens Open Monumentendag 2023 wordt er van alles georganiseerd in Udenhout . Het Kees van Kempen Schrijversteam presenteert  een boek over de geschiedenis van de notarissen in Udenhout.

Notarissen spelen niet alleen een belangrijke rol bij het opstellen en uitvoeren van testamenten, het passeren van aktes voor huizenverkoop en hypotheken, maar ook bij veilingen. Daardoor is het idee ontstaan om een kleine kunstveiling te organiseren van schilderijen en beelden van Udenhoutse kunstenaars.

Deze veiling vindt plaats op zaterdag 9 september van 15.00 uur tot 16.00 uur in het Raadhuis, Slimstraat 2, Udenhout met veilingmeester Ruud Oerlemans en onder toezicht van notaris Sven Hoogeveen.

Vooraf inschrijven is niet mogelijk.

Het Kees van Kempen Schrijversteam van Erfgoedcentrum ’t Schoor Udenhout-Biezenmortel presenteert het nieuwe boek “Over de notaris”. In het boek staat niet alleen informatie over notarissen, hun gezinnen en hun woningen maar meer grote verhalen van het dorp die uiteindelijk hun beslag kregen ten kantore van de notaris. Een voorbeeld is de aankoop van gronden voor de aanleg van de spoorlijn Tilburg-Den Bosch, een proces dat tien jaar heeft geduurd, maar waar uiteindelijk op één na alle grondeigenaren ten kantore van de notaris een handtekening zetten. Zo zijn er verhalen over particuliere geldleningen, openbare verkopingen van woningen, afkopen van tienden en veilingen. Veel van de informatie kon worden opgediept nu sinds enkele jaren de archieven van de notarissen zijn gedigitaliseerd geïndexeerd en via internet zijn te raadplegen. Het fraaie gebonden boek in kleur laat de muren van het notariskantoor spreken en is te koop voor € 20,– op 9 september 2023 in het raadhuis in Udenhout tussen 10.30-16.30 uur en daarna tijdens de openingstijden van ’t Schoor. Ook verzenden is mogelijk. De verzendkosten a € 6,00 worden dan doorberekend.

In Udenhout staat op Open Monumentendag zaterdag 9 september de notaris centraal!

Het Kees van Kempen Schrijversteam van Erfgoedcentrum ’t Schoor Udenhout-Biezenmortel presenteert het nieuwe boek “Over de notaris”. In het boek staat niet alleen informatie over notarissen, hun gezinnen en hun woningen maar meer grote verhalen van het dorp die uiteindelijk hun beslag kregen ten kantore van de notaris. Een voorbeeld is de aankoop van gronden voor de aanleg van de spoorlijn Tilburg-Den Bosch, een proces dat tien jaar heeft geduurd, maar waar uiteindelijk op één na alle grondeigenaren ten kantore van de notaris een handtekening zetten. Zo zijn er verhalen over particuliere geldleningen, openbare verkopingen van woningen, afkopen van tienden en veilingen. Veel van de informatie kon worden opgediept nu sinds enkele jaren de archieven van de notarissen zijn gedigitaliseerd geïndexeerd en via internet zijn te raadplegen. Het boek laat de muren van het notariskantoor spreken.

Op zaterdag 9 september is het notariskantoor op Schoorstraat 5 van 11-14 uur geopend en uiteraard het erfgoedcentrum van 10.30-16.30 uur ter bezichtiging van de collectie. Er is ook een vitrinekast met oude voorwerpen van de diverse notarissen aanwezig. Centraal staat op deze dag het voormalige Raadhuis van Udenhout waar de hele dag van 10.30-16.30 uur activiteiten plaatsvinden zoals een foto expositie, de verkoop van het nieuwe boek, informatie over digitale bronnen als de notariële archieven, onze digitale collectieregistratie met voorwerpen, oude foto’s, documenten en bidprentjes, het kadasterarchief, genealogieonline.nl, een tweedehands boekenmarkt en ’s middags een veiling van kunstwerken van Udenhoutse kunstenaars onder leiding van veilingmeester Ruud Oerlemans en onder toeziend oog van de notaris.

Het raadhuis, erfgoedcentrum en het notariskantoor liggen in een bereik van 200 meter rond het kruispunt van Udenhout.

Op 20 juni jl. overleed Kees van Kempen, erevoorzitter van Erfgoedcentrum ‘t Schoor. Kees was een echte Udenhouter, één van de tien kinderen van Janus van Kempen en Tina van Zon die een sigarenwinkel hadden in de Kreitenmolenstraat. In zijn jeugd was Kees lid van de Udenhoutse postzegelclub de Jonge Filatelist en op nationaal niveau was Kees 25 jaar lid van het landelijk bestuur van de Jeugfilatelie waar hij later ook het erevoorzitterschap kreeg. Kees studeerde econometrie aan de Universiteit van Tilburg en begon in 1976 zijn loopbaan bij de PTT, later KPN. Kees maakte daar een glansrijke carrière door. Zo was hij jarenlang financieel directeur of CFO van diverse onderdelen van KPN. Ondanks zijn drukke baan en zijn woonplaats in onder meer Maastricht en de omgeving van Den Haag was Kees trouw elk weekend bij zijn zussen in Udenhout te vinden. Kees had ook nog een andere hobby, namelijk het navorsen van de geschiedenis van Udenhout. Dat kwam ook het Udenhoutse kerkbestuur in 1991 ter ore toen het 150 jarig bestaan van de Lambertuskerk aanstaande was. Hem werd gevraagd samen met Kees van den Bersselaar en Joost Frieling een boekje te schrijven over de historie van de Udenhoutse kerk. Na het verschijnen van dat boekje melde Pater Monaldus van den Broek uit Biezenmortel zich bij het net opgerichte heemcentrum ’t Schoor( nu erfgoedcentrum ’t Schoor) met de vraag of Biezenmortel ook niet zo’n boek kon krijgen, maar dan wel wat dikker! ’t Schoor vond Kees bereid die uitdaging aan te gaan en enkele teamleden er bij te zoeken die hem zouden kunnen helpen. Dat was de start van het schrijversteam van ’t Schoor dat van meet af aan onder voorzitterschap van Kees opereerde. Het boek Over d’n Biezenmortel was een groot succes en zette de toon voor de toekomst. Kees zijn enthousiasme werkte aanstekelijk bij het schrijversteam. Vele onderwerpen werden opgepakt en resulteerden in mooie publicaties, waarbij Kees steevast een voortrekkersrol vervulde. Inmiddels heeft Kees met zijn schrijversteam meer dan 70 publicaties het licht doen zien. Een grote serie, kleine serie, 20 jaarboeken Unentse Sprokkels, Unentse biografieën en een aantal gratis huis-aan-huis Unentse kranten. Het leverde een schat aan informatie op die vooral met zoveel mogelijk mensen gedeeld moest worden meende Kees. Zijn inmiddels vermaarde boekpresentaties, lezingen en cursussen binnen en buiten Udenhout droegen bij aan die kennisverspreiding. Datzelfde geldt voor Wiki-Udenhout (een encyclopedie van Udenhout en Biezenmortel op internet) die Kees in 2015 introduceerde. Na zijn pensionering werd Kees secretaris van de overkoepelende organisatie van heemkundekringen Brabants Heem en trad hij in 2019 toe tot het bestuur van ’t Schoor en nam hij per 2020 de voorzittershamer over van Frans Goossens. In het bestuur ging Kees al met net zoveel enthousiasme aan de slag als we van hem gewend waren in het schrijversteam. Hij kwam met vernieuwende ideeën, zorgde dat de vrijwilligers zich verbonden voelden met ’t Schoor en met elkaar, toonde zijn betrokkenheid bij alle werkgroepen, vertegenwoordigde ’t Schoor naar buiten toe en werkte bovenal zelf ook keihard mee om al die plannen tot een succes te maken. De verslagenheid was dan ook groot toen amper 5 weken geleden bleek dat Kees ongeneeslijk ziek was en hij alle plannen die nog op zijn agenda stonden niet meer samen met de andere vrijwilligers van ’t Schoor zou kunnen uitvoeren. Wij zijn dankbaar voor wat Kees heeft betekend voor ’t Schoor en betuigen onze oprechte deelneming aan zijn familie. Dat Kees mag rusten in vrede. Maar wat zullen wij hem gaan missen.

Zaterdag 17 juni vierde de bibliotheek in Udenhout dat ze 25 jaar aan het Tongerloplein gevestigd zijn. Lia Clement-Verhoeven van Erfgoedcentrum ’t Schoor nam in haar lezing de aanwezigen nog verder mee terug in de tijd. Want de uitleen van boeken ter bevorderingen van de kennis van de jeugd én volwassenen gaat terug naar de collectie boeken van de hoofdonderwijzer van de openbare school achterin het raadhuis in 1867. Tot 1998 was de bieb gehuisvest op verschillende locaties waarvan de Tuinstraat natuurlijk de bekendste was.

Het bestuur van de stichting Brabants Heem heeft de bronzen legpenning van Brabants Heem toegekend aan Kees van Kempen, secretaris van het bestuur.  Vanwege ernstige gezondheidsproblemen heeft Kees zijn werkzaamheden als secretaris met onmiddellijke ingang moeten stopzetten. Voorzitter Henk Hellegers zal de penning persoonlijk aan Kees overhandigen, wanneer daar gelegenheid toe is.

 

Bronzen legpenning Brabants Heem voor Kees van Kempen

 

Voorzitter Kees van Kempen heeft vanwege ernstige gezondheidsproblemen zijn (vrijwillige) werkzaamheden voor ’t Schoor abrupt moeten neerleggen. Samen met het schrijversteam  van ’t Schoor was Kees sinds 1982 verantwoordelijk voor zo’n 70 boeken en publicaties, die de laatste dertig jaar verschenen zijn over de geschiedenis van Udenhout en Biezenmortel. Het mooie van Kees was dat hij weliswaar veel initiatieven nam, maar daarmee tegelijkertijd anderen wist te stimuleren en te enthousiasmeren. Niets was hem teveel. In 2020 werd hij daarnaast ook nog de voorzitter van het bestuur. Om onze grote dank en waardering uit te spreken heeft het bestuur van t Schoor in een extra bestuursvergadering besloten hem te benoemen tot erevoorzitter van Erfgoedcentrum ’t Schoor. Daarnaast zal het Schrijversteam vanaf nu het Kees van Kempen Schrijversteam genoemd worden. Hiermee wil het bestuur de grote erkentelijkheid en waardering overbrengen.

 

Foto Henny Schilders (De Wegwijzer Udenhout)

Bericht van de bibliotheek:
Onze Bibliotheek heeft een rijke geschiedenis die teruggaat naar de oprichting in 1960 in een kamer van een dokterswoning aan de Kreitenmolenstraat. We hebben door de jaren heen prachtige verhalen en foto’s verzameld die de geschiedenis van onze bibliotheek weergeven en we willen deze graag met iedereen delen. Daarom presenteren we in samenwerking met Erfgoedcentrum ’t Schoor een fototentoonstelling over de Bibliotheek Udenhout. Het belooft een bijzondere tentoonstelling te worden met een mooi stuk Udenhoutse geschiedenis. De expositie is in juni tijdens de openingstijden van de bibliotheek te bezoeken.

(Borduurwerk van Luce Vermeer)

Op Open Monumentendag (Brabants Erfgoedweekend) op de tweede zaterdag van september staat in Udenhout de notaris centraal. Erfgoedcentrum ’t Schoor brengt op vrijdag 8 september 2023 een boek uit “Over de notaris”. Op zaterdag 9 september is het open huis op het notariskantoor in Udenhout en op het erfgoedcentrum en is het Raadhuis open voor een breed scala aan activiteiten. Een van die activiteiten is een veiling onder het toeziend oog van de notaris, zoals die vroeger elke week wel  plaatsvonden. We willen graag een veiling organiseren van kunstwerken (schilderijen, beelden, e.a.) van kunstenaars uit Udenhout en Biezenmortel of over Udenhout en Biezenmortel. Vooraf komt er natuurlijk een veilingcatalogus met afbeeldingen en toelichtende teksten. Heb je interesse om met een kunstwerk mee te doen en over de voorwaarden, neem contact op met Frans Goossens van Erfgoedcentrum ’t Schoor 06-49416351of stuur een mail naar erfgoedcentrumudenhout@gmail.com

Op 4 mei vond op ons kerkhof de jaarlijkse Dodenherdenking plaats, georganiseerd door Udenhout Belang en Erfgoedcentrum ’t Schoor in samenwerking met de Dorpsraad, de Parochie Joahnnes XXIII en Basisschool De Mortel. Het was er echt druk. Er werden bloemen gelegd op de drie oorlogsgraven en op het graf van de gefusilleerde verzetsman Willem van de Voort.

Gedicht van Lotte van Tongeren

Gedicht Martin de Ruijter

VREDE EN VRIJHEID
(Bij de dodenherdenking van 4 mei 2023, Udenhout)

 

De mens leert niet van de geschiedenis en ontdekt telkens weer opnieuw

dat de weg naar vrede en vrijheid

met geweren tanks en kanonnen wordt bevochten en

met doden, gewonden en verdriet wordt geplaveid

 

door kanongebulder heen klinken onophoudelijke saluten

lichamen van soldaten stapelen zich op als kadavers van offerschapen

al zijn het voor hetzelfde geld kinderen, vrouwen en rekruten

die bangelijk ogen als naar hun moeder verlangende knapen

 

elke nieuwe dageraad in de oorlog is moe, als een oude vrouw

die haar ogen niet opent omdat de schande groter is dan de zon

en elke nieuwe dageraad in de oorlog

geeft liever haar licht niet prijs aan de legers

ze is de doden en de alleen gebleven moeders moe

en de bloemen vrezen scherven zonlicht en bloeien niet

en verbleken bij het geflikker van bajonetten in de zon

dat voelt wél degene die zijn vrijheid verloor

niet degene die ziende blind de oorlog begon

 

en elke nieuwe dageraad in de oorlog verlangt naar de rede

maar wat is een dialoog waarin alleen kogels nog praten

hoeveel kwaad mag je “in het belang van het land” van je volk vergen

wat op aarde is stiller dan het zwijgen van

tweehonderdduizend of meer dode soldaten

hoe immens moet stilte zijn

om dat onmetelijke zwijgen te kunnen bergen

 

en elke nieuwe dageraad in de oorlog vermomt zich als schemering

omdat het licht vloekt met een agressor die met zijn bloeddorstige muil

als een valse hond tegen maagdelijkheid en onschuld blaft

en omdat het licht vloekt bij leed zo groot dat niemand weet waar het te laten

want je kunt wél de doden maar niet het verdriet begraven in een graf

en elke nieuwe dageraad in de oorlog vult de vuile rivier met golven die

galmen als bevelen en de windstoten klinken alsof ze vluchten voor soldaten

maar is er dan geen hoop?

Misschien, maar die wordt ook al te vaak door wanhoop overmand

zoals bij angst het gevoel niet zelden het heft in handen neemt

en een loopje neemt met de logica, de rede, het verstand

 

en hoop is doorgaans geen lentelandschap met fris gras en nieuw licht

het is onherbergzaam gebied met scherp gesteente en diepe kloven

waar je gaat met angst en beven

en als de mens van de geschiedenis niet leert

is de toekomst een gapend ravijn

in plaats van een groene vallei

waar hij in vrede en vrijheid kan leven

 

 

Op 26 april ontving Ria van der Meijden-Robben een koninklijke onderscheiding uit handen van Burgemeester Weterings van Tilburg. Ria is al vele jaren heel actief in Udenhout o.a. bij de zorgboerderij Ons Erf, in de organisatie van de Dorpsquiz en voorheen bij de toneelzolder.

Vanaf 2000 is Ria al vrijwilliger bij t Schoor onder meer als lid van het onderhouds- en collectiebeheer team. Ria is onze etaleuse die met haar creatieve talent vele mooie exposities op het erfgoedcentrum inricht.

Wij feliciteren haar dan ook van harte met deze welverdiende onderscheiding.

Op 14 april vierde Elmy Weijtmans haar 40-jarig jubileum op Landpark Assisië. Elmy werkt al jaren een deel van haar uren voor het archief van het Landpark.

Vooral bij de samenstelling van het boek Over Assisië in 2021 werkte zij ook veel samen met ’t Schoor. Maar ook nu nog is er een mooie samenwerking op allerlei gebieden.

Wij feliciteren haar van harte met dit mooie jubileum.

Deze video vertelt in 6 minuten de ontstaansgeschiedenis van het ontginningsdorp Udenhout en Biezenmortel tot 1350: Ga naar video.

Op donderdag 30 maart presenteerde voorzitter Kees van Kempen op zijn 70e verjaardag het boek “De Brabantse geschiedenis in Udenhout en Biezenmortel”. In 30 verhalen vertelt Kees die hoofdlijnen van de geschiedenis van Brabant en gaat dan bijzonder in op hoe onze voorvaders die algemene geschiedenis moeten hebben beleefd. Soms zijn dat grote gevolgen van oorlogen, andere keren meeleven met het succes van Brabant en de stad ‘s-Hertogenbosch, weer andere keren omgaan met vernieuwingen zoals de verworvenheden van de Franse Revolutie en van de Industriële Revolutie.

Het boek is te koop op ’t Schoor voor 25 euro tijdens openstellingstijden, elke donderdag van 11.00 tot 15.00 uur en elke tweede zaterdag van de maand van 13.30 tot 16.30 uur. De opbrengst komt ten goede van het verbeteren van de toegankelijkheid van het erfgoedcentrum voor ouderen en minder-validen, zodat voortaan veel meer mensen het erfgoedcentrum kunnen bezoeken.

 

 

Heel veel mensen lopen bij een bezoek aan Den Bosch even de Sint Jan binnen, even een kaarsje opsteken bij Maria. De verering van de Zoete Lieve Moeder van Den Bosch is al eeuwenoud en nog steeds indrukwekkend omvangrijk. Vroeger maakten mensen op grote schaal en meest op de eerste zondag van mei een voettocht naar Den Bosch. Op tijd van huis zodat men een H.Mis in de Sint Jan kon bijwonen. En sommigen liepen ook te voet weer terug, anderen verkozen de bus.

Veel mensen zetten thuis de kerststal.

Scouting Sint Lambertus bouwt elk jaar een grote kerststal op het kerkplein. Daar staat een collectebus bij. Elk jaar wordt geld ingezameld voor een ander goed doel.

Het blijft leuk om iemand op 1 april voor de gek te houden. “Je schoenveter zit los”. En als de aangesprokene kijkt en merkt dat het niet zo is, volgt: “1 april”.

Vroeger was de kermis in Udenhout op de eerste zondag van oktober, omdat in 1841 de Udenhoutse kerk op de eerste zondag van oktober is ingewijd. Sinds de Tweede Wereldoorlog vindt de Udenhoutse kermis plaats in het laatste weekend van augustus. Vroeger op het kermisterrein aan de Slimstraat, waarna zorgcentrum de Eikelaar staat, nu op ’t Plein van de Van Heeswijkstraat.

Eenweek na Udenhoutse kermis is het in Biezenmortel “kermis”, vroeger met de Biezenmortelsedag, tegenwoordig “Biezenmortel bruist”.

Vroeger waren heel veel activiteiten gekoppeld aan de kalender. Tegenwoordig zijn er nog altijd mensen die de oude spreuken niet alleen kennen, maar er ook naar handelen. Bijvoorbeeld:

  • Als je een moestuin hebt moet je de aardappelen op Goede Vrijdag in de grond zetten, ongeacht of die dag halverwege maart of eind april valt.
  • Je moet de heg pas knippen na Sint Jan (24 juni), anders moet je heg drie keer knippen in plaats van twee keer (juni en november).

Vroeger waren er heel veel, maar nog altijd kennen mensen bepaalde gezegdes die te maken hebben met de kalender, zoals:

  • Blijf voor Sint Jan (24 juni) met je gat van de grond, dan blijf je gezond
  • Komt Petrus en Paulus (29 juni) met regenvlagen dan dreigt de regen 30 dagen.

Veel mensen steken een kaarsje op, traditioneel bij een beeld van Maria of een heilige die men vereert, maar ook bij een foto van een overleden dierbare of zomaar op een dierbaar plekje in huis. Als mensen een operatie moeten ondergaan, op moeten voor een examen, wachten op een uitslag, voor de geboorte van een kind, etc., het zijn allemaal aanleidingen om een kaarsje p te steken, voor jezelf of voor een ander.

Sinterklaasinkopen doen, een gebruik die tegenwoordig ook van toepassing is op degenen die in plaats van Sinterklaas Kerst vieren met cadeautjes voor eenieder.

Naar iemand toegaan zonder dat je iets hebt te vertellen en zonder dat je iets hoeft te vragen of te horen, gewoon naar iemand toegaan om samen te buurten. Je weet van tevoren niet waarover het gesprek zal gaan en je weet achteraf vaak niet meer waar het over ging. Het was allemaal onbelangrijk, maar wel gezellig.

Veel mensen brengen een of meer keren per jaar een bezoek aan de Heilige Eik in Spoordonk, naar de Mariakapel, even een kaarsje opsteken, even ene moment van stilte. Een mooie afstand voor een fietstochtje.

Als stap in de katholieke opvoeding komt de dag dat kinderen hun Eerste communie kunnen doen. Deze wordt uitvoerig voorbereid, samen met de ouders. Het is altijd een feestelijke dag, niet alleen in de kerk, maar mensen maken er thuis als vanouds een groot feest van, waarbij de hele familie op bezoek komt.

Begin januari organiseert de Koninklijke harmonie Moed Volharding Cecilia een nieuwjaarsconcert in ’t Plein. Daar is het afgeladen druk. De harmonie nodigt dan ook de gouden echtparen van het afgelopen jaar uit.

Met Palmpasen, een week voor Pasen, worden in de kerk palmtakjes gezegend en uitgedeeld. Gelovigen nemen de takjes mee naar huis en plaatsen een klein takje achter het kruisbeeld, ter bescherming van huis en gezin.

Traditiegetrouw wordt op de zondag van het carnavalsweekend de carnavalsoptocht gehouden. De tocht stelt zich op in de Achthoevenstraat, trekt door de Kreitenmolenstraat en de Slimstraat naar de Tuinstraat, waar de tocht ontbonden wordt. Vanaf de Tuinstraat is het maar een paar minuutjes naar de festiviteiten op ’t Plein aan de Van Heeswijkstraat. Sinds de gedwongen coronastop is er geen carnavalsoptocht meer in Biezenmortel.

Op oudejaarsavond 12 uur wordt vuurwerk afgestoken. Het staat inmiddels wat ter discussie. Op sommige locaties mag het al niet of wordt het vervangen door ene centraal vuurwerk. Maar in Udenhout mag het nog. En de jeugd loopt al enkele dagen voor oudjaar met rotjes te gooien.

De straat versieren bij gelegenheid van een feest in de buurt is een aloude traditie, die in gewijzigde vorm nog altijd actief bestaat. Vroeger gebeurde het versieren van de straat bij een gouden bruiloft en bij een priesterwijding. Tegenwoordig bij een gouden bruiloft, zestigjarige of zeventigjarige bruiloft. Soms blijft de versiering beperkt tot het huis van het echtpaar, maar vaak wordt tenminste in de hele straat de vlag uitgehangenen soms zied je nog versierde boompjes langs de straat.

Bij het trouwen is het vanzelfsprekend dat beide echtelieden een ring dragen als teken van elkaars trouw, vaak al gegeven bij de verloving of eerder nog bij het ten huwelijk vragen. Maar als mensen geen trouwplannen hebben, maar wel elkaars vrienden, partners, dan is een ring net zo vanzelfsprekend.

Aswoensdag is het begin van de veertigdagentijd tot Eerste Paasdag, vroeger de vasten met een periode van veertig dagen vasten en op vrijdag onthoudingsdag (geen vlees) en voor de kinderen een snoeptrommeltje om alle gekregen snoep te bewaren tot Paaszaterdag 12 uur. De vasten is niet meer, maar voor katholieken nog wel het askruisje op aswoensdag. De priester plaatst een askruisje op het voorhoofd, een teken dat je mens bent “uit stof ontstaan en tot stof wederkerend”.

 

Scholenprogramma groep 5

De eerste ronde van het scholenprogramma 2023 is weer afgerond. Op 3 woensdagochtenden in maart zijn de beide groepen 5 van de Wichelroede in kleine groepjes afwisselend op bezoek geweest in ons Erfgoedcentrum, waar ze met een fotozoektocht een rondleiding hebben gehad op de 1e verdieping en de zolder. Ze hebben ze een wandeling door het dorp gemaakt waar ze met een fotowerkblad een 10-tal plekjes in het centrum hebben opgezocht en daarnaast van nog enkele andere mooie punten wat gehoord hebben. En hebben ze een bezoek gebracht bij het Gildehuis St. Jorishof van Gilde St. Joris. Nadat de leerlingen wat informatie hadden gekregen over het Gilde mochten ze zelf aan de slag. Ze mochten boogschieten – onder begeleiding – en vendelzwaaien. Het zijn weer hele bijzondere inspirerende ochtenden geweest.

      

   

 

   

De in Udenhout geboren frater Andreas van den Boer is op 6 december 2009 door paus Benedictus XVI de titel eerbiedwaardige dienaar verleend. Dat betekent dat we tot frater Andreas mogen bidden en bij hem een kaarsje mogen opsteken.

Het altaar, toegewijd aan frater Andreas van den Boer staat achter in de Lambertuskerk. Tijdens openstellingsuren kan iedereen een bezoek brengen aan frater Andreas, een kaarsje opsteken, even zitten.  De plaquette is in opdracht van Erfgoedcentrum ’t Schoor Udenhout-Biezenmortel gemaakt door Quirin Bäumler, een zoon van Leo Bäumler, maker van de fraaie wangen van de kerkbanken.
Het tabernakel is in 2009 door André Witlox meegebracht uit Wernberg-Köblitz als geschenk van de familie Kehrer vanuit hun Judas Thadeüskapel in het bos bij Wernberg. Het tabernakel is oud, gemaakt door een onbekende edelsmid.

Elk jaar augustus wordt de bedevaart gehouden bij het graf van de in Udenhout geboren eerbiedwaardige frater Andreas van den Boer, in de klapel van het Moederhuis van de fraters aan de Gasthuisring in Tilburg.

In Kevelaer, net over de Duitse grens, wordt de Heilige Maagd Maria vereerd als “Troosteres der bedroefden”. Udenhout had een broederschap, waarvan de broedermeesters jaarlijks in augustus een bedevaart naar Kevelaer organiseerden. Heel vroeger ging men er zelfs soms in een aantal dagen te voet naar toe. Sinds 1888 organiseerde de broederschap deze bedevaarten vanuit Udenhout en omgeving. Sinds dat jaar ging men tientallen jaren achtereen met de trein of met de fiets. Later ging men met bussen. Zowel op de heen- als terugreis baden de bedevaartgangers veelvuldig. Er werd ook veel gezongen en er was zelfs een speciale Udenhoutse zangbundel voor. Het hoogtepunt was de deelname aan de processie door de straten van Kevelaer. Bij terugkomst in Udenhout werd een lichtprocessie met kaarsjes gehouden vanaf de Boerenbond tot aan de kerk.

Nog altijd gaan mensen graag naar Kevelaer om even een bezoekje te brengen bij Maria.

 

Op 4 mei vindt elk jaar de Dodenherdenking plaats op het afscheidsveld van het kerkhof achter de Lambertuskerk.

Een aantekening over de Dodenherdenking van 2022: En het mocht weer voor het eerst in drie jaar: de Dodenherdenking op 4 mei op de gedenkplaats op het kerkhof van Udenhout. Die wordt georganiseerd door Udenhout Belang en Erfgoedcentrum ’t Schoor, met medewerking van de Dorpsraad, de beide gilden Antonius-Sebastiaan en Joris, basisschool De Mortel en dit jaar ook van Martin de Ruijter die een prachtig gedicht voorlas. Verder waren er natuurlijk een woordje van de voorzitter van de Dorpsraad, het voorlezen van de namen van de oorlogsslachtoffers, het spelen van de Last Post, het zingen van het Wilhelmus, het leggen van kransen op de oorlogsgraven en een defilé langs de oorlogsgraven. En het was er fijn druk, pakweg 130 mensen. Dit jaar is voor het eerst ook een bloemetje gelegd op het graf van Willem van de Voort, de enige Udenhoutse verzetsman die door de Duitsers is gefusilleerd, op 24 september 1944, een maand voor de Bevrijding. In aanwezigheid van vele familieleden Van de Voort.

Het gedicht van Martin de Ruijter:

Voordat de oorlog begint

  • Zullen we nog één keer
  • een wandeling maken en wijzen
  • naar de vogels als een kind
  • voordat de oorlog begint
  • zullen we nog één keer
  • naar het museum
  • door schoonheid worden verblind
  • voordat de oorlog begint
  • zullen we nog één keer een gedicht
  • zodat verbeelding onze angst
  • met huid en haar verslindt
  • voordat de oorlog begint
  • zullen we nog één keer dromen
  • dat wie zijn verstand kwijt was
  • de wijsheid opnieuw weer vindt
  • voordat de oorlog begint
  • zullen we nog één keer
  • een verhaal vertellen en de waarheid
  • laten zweven op de wind
  • voordat de oorlog begint
  • zullen we ons nog één keer
  • niet verloren wanen
  • in plaats van door strijd verblind
  • voordat de oorlog begint
  • zullen we nog één keer
  • met John Lennon Give peace a chance zingen
  • opdat een lied de achilleshiel van het kwaad vindt
  • voordat de oorlog begint
  • zullen we nog één keer kijken
  • naar hoe de wind het graan doet wuiven
  • en hoe het graan dan de wind bemint
  • voordat de oorlog begint
  • zullen we nog één keer
  • de vijand de hand toesteken
  • omdat de vijand onze hand niet vindt
  • voordat de oorlog begint
  • zullen we nog één keer, één keer doen
  • wat iedereen met iedereen verbindt
  • zullen we nog één keer vrede sluiten
  • voordat de oorlog begint

 

2 november. Op deze dag herdenken we de overledenen. De mensen bezoeken de graven van de overleden familieleden. Vooraf zorgt men dat de graven er netjes bijliggen. Men maakt het graf schoon en zet er bloemen op, vooral witte chrysanten.

Vroeger werden in de kerk drie missen achterelkaar opgedragen en werd het zielboek voorgelezen. Het was het op Allerzielen ook pesjonkelen. Dan moest je in de kerk zes Onzevaders en zes Weesgegroeten bidden en Ere zij de vader. Daarna ging je de kerk uit en als je net de kerk uit was, ging je weer terug om weer hetzelfde te bidden. Per keer dat je buiten kwam had je één volle aflaat verdiend.

Als mensen 50 jaar worden is dat aanleiding het huis te versieren, vaak met een pop, Abraham in geval van een man en Sara in geval van een vrouw.

6 januari. De drie koningen Caspar, Melchior en Balthasar bezochten het kindje Jezus en gaven hem geschenken. Veelal stonden de beelden van de koningen voor op kerstdag op grote afstand van de kerststal en naar gelang het dichter bij 6 januari kwam, kwamen ze stapje voor stapje dichterbij. Pas op Driekoningen stonden ze bij de kerststal.

Het was een oud gebruik op de avond van 6 januari. Kinderen gingen langs de deur, verkleed als de drie koningen. Ze haalden geld op voor een goed doel, en snoep voor zichzelf. Meestal zongen ze:

  • Drie koningen, drie koningen
  • Gif men unnen nuuwe hoed
  • M’nen ouwe is versleten
  • Ons moeder mag ’t nie weten
  • Ons vader hee z’n geld
  • Al op de toonbank neergeteld.

De traditie van zingen langs de deur is wel voorbij. Er zijn nog enkele initiatieven om de traditie in ere te houden, zoals van het Byzantijns koor Tilburg.

In Tilburg ontwikkelt zich het initiatief van het vierde geschenk.

Als jongelui slagen voor hun middelbare school hangt men de vlag uit. Ook de boekentas wordt aan de vlaggenstok bevestigd.

Bij een geboorte worden gasten die de baby komen bewonderen getrakteerd op beschuit met muisjes. In geval van ene jongen zijn de muisjes blauw, bij een meisje roze.

Bij een geboorte plaatsen de ouders voor hun huis vaak een teken dat er een zoon of dochter geboren is. Dan kan in de vorm van een ooievaar of van een wieg, in diverse vormen.

Het is nog op grote schaal gebruik om op de ochtend van Eerste Paasdag voor de (klein)kinderen paaseieren te verstoppen, bij voorkeur buiten in de tuin.

De over de wereld breed verspreide traditie van het plaatsen van een kerstboom is ook in Udenhout en Biezenmortel een gekoesterd gebruik. Stonden de kerstbomen vroeger haast uitsluitend binnen, steeds vaker zie je kerstbomen buiten, bomen met lichtjes versierd of complete uit lichtjes opgebouwde bomen. Vaak staan de eerste kerstbomen al vier weken voor Kerstmis in tuinen. De laatste kerstbomen worden weggedaan op de dag na Driekoningen van het nieuwe jaar.

Gebruik op 3 november, de feestdag van St.-Hubertus. De pastoor zegent bij het krieken van de dag de Hubertusbroodjes. Het eten van de Hubertusbroodjes (kleine witte puntbroodjes) helpt ter bescherming tegen hondsdolheid. Maar dat geldt alleen als men de Hubertusbroodjes droog eet als allereerste eten van de dag.

Een Brabants worstenbroodje mag niet ontbreken in een overzicht van immaterieel erfgoed. Op feesten en bijeenkomsten of bij ontvangst van gasten wordt vaak op een worstenbroodje getrakteerd.

Volksdansgroep ’t Akkedeert is opgericht in 1992. Dat werd op 28 oktober 2007 met een volksdansfeest gevierd.

Op de zaterdag na Sint-Hubertus (3 november) was er sinds jaar en dag een slipjacht in Udenhout. Initiatiefnemers daarvan waren burgemeester Willibrordus Verhoeven en pastoor Karel Prinsen. Het was een drukte van jewelste in Udenhout. Voorafgaande aan de jaarlijkse Hubertusslipjacht was er een jagersmis. Les sonneurs de la trompe speelden op jachthoorns de Grande Messe de Saint-Hubert. Op de buitenmuur van de kerk links van de toegangsdeur zit een herdenkingsplaquette van de 25e slipjacht op 17 november 1973. Ook in de vloer van het portaal zit een verwijzing naar de slipjacht. Tot slot is er een kerkbank gewijd aan de slipjacht.

Het programma van 1960 was als volgt:

  • 11.30 uur plechtige jagersmis door pastoor Prinsen met medewerking van de Groupe des Sonneurs de Trompe de chasse van de Cercle Royal Saint Hubert, die de H.Mis opluisterden met ene uitvoering van de Grande Messe de St.-Hubert.
  • 12.00 uur ontvangst van de deelnemers en genodigden op het Raadhuis door de burgemeester.
  • 13.00 uur Meet voor de kerk en zegening van de jachtstoet, waarna afmars naar het jachtterrein (de duinen) voorafgegaan door harmonie en fanfare.
  • 14.00 uur Begin van de jacht bij cafe restaurant Bosch en Duin.

De jacht eindigt in de duinen bij de kill, als de meute de slip vindt. Hier blazen de sonneurs de aftocht. Na de jacht was er in Bosch en Duin de gemeenschappelijke borrel gevolgd door het jachtmaal.

Op aandringen van de Vereniging tot behoud van Natuurmonumenten stopte in 1979 de jaarlijkse slipjacht en verloor Udenhout een jaarlijks terugkerend evenement met veel hippisch genot voor amazones en ruiters. Maar ook het luister- en kijkplezier voor het publiek, dat jaarlijks in grote getale hierbij aanwezig was, behoren tot het verleden.

Nadien is nog twee keer een kleinschalige slipjacht georganiseerd -zoals op de foto boven waar pastoor Looijaard de uitreis, paarden en honden zegent, maar het is verleden tijd.

 

 

 

 

Sinterklaas blijft een landelijke traditie die we koesteren en waar veel gezinnen en kinderen veel plezier aan beleven. Zwarte Piet zal de komende jaren wel niet zwart blijven, maar het feest wordt gekoesterd. Traditioneel is er een intocht van de Sint op een zondagmiddag in november.  Veel jaren organiseerde Scouting een veelbezocht sinterklaas op het kasteel, waar heel veel zwarte pieten rondliepen en enkelen zelfs op het dak van het kasteel klommen.

 

Zandhaos als carnavalssymbool van Udenhout. Aan het eind van het carnavalsfeest wordt Kupke verbrand en opgeborgen. Op carnavalszaterdag het jaar daarop staat Kupke als herboren op zijn plek naast het gemeentehuis.

Kupke is een oude Udenhoutse voornaam, afgeleid van Jacobus.
Kupke van Roessel -bijvoorbeeld- was de eerste voorzitter van de Boerenbond.

De toevoeging stèèloor komt voor uit het conflict van de Udenhoutse gemeenschap met de Oisterwijkse pastoor met de intentie in Udenhout een eigen onafhankelijke parochie te worden. Dat lukte uiteindelijk in 1722. Het conflict begon al vlak na de Tachtigjarige Oorlog. Je moet in die tijd bij Udenhout en Biezenmortel een beeld hebben van enkele buurtschapjes met in totaal pakweg 130 boerderijen en ergens in het midden een kapel. Maar door alle oorlogsgeweld waren rond 1600 Oisterwijk en Udenhout even groot, zo ongeveer evenveel huizen en zo ongeveer evenveel inwoners. Dat zou meer dan een eeuw zo blijven. In 1736 telde Oisterwijk 261 woningen en Udenhout 233. Dat scheelt maar 28. Maar Udenhout was wel “maar een wijk van Oisterwijk”. De Udenhouters moesten voor al hun zaken naar Oisterwijk. Ze hadden geen plek in de schepenbank en geen plek in het bestuur van de Armentafel. Je voelt wel aan: Dat blijft niet goed gaan. In Udenhout en Biezenmortel zal nagenoeg iedereen boer zijn geweest. En als je zaad hebt en je akkers kunt inzaaien en er even geen oorlog is, dan kun je oogsten, je oogst verkopen op markt van Den Bosch en heb je weer inkomsten. In Oisterwijk duurde het herstel veel langer. Dat leidde ertoe dat op basis van inkomsten de Udenhouters moesten betalen aan de armenkas, en dat de uitbetalingen uit de armenkas naar Oisterwijkse inwoners ging. Udenhouts geld naar Oisterwijk, dat kon misschien een paar jaar, maar niet voor langere tijd. De Udenhouters eisten dat hun geld in Udenhout zou blijven en in Udenhout zou worden uitbetaald aan de armen, ook al waren er dat maar drie. De weerstand naar Oisterwijk werd alsmaar groter en de Udenhouters probeerden een eigen parochie te krijgen, onafhankelijk van Oisterwijk. Tot groot ongenoegen van de Oisterwijkse pastoor, die zijn Udenhoutse parochianen steiloren noemde. U ziet links een tekening van de Oisterwijkse pastoor op zijn kansel, voor wie de Udenhouters stèèloren waren. Maar het leidde allemaal uiteindelijk wel tot onafhankelijkheid van de Udenhoutse parochie, in 1722, met de Berkelse Elias Robben als eerste pastoor. Tachtig jaar later, na de Franse Revolutie, gevolgd door de zelfstandigheid van de gemeente Udenhout.

 

 

 

 

Open Monumentendag met activiteiten rondom het thema “de notaris”. Activiteiten in het raadhuis, op ’t schoor en op het notariskantoor. Nadere informatie over het programma volgt.

In Udenhout staat op Open Monumentendag zaterdag 9 september de notaris centraal!

Het Kees van Kempen Schrijversteam van Erfgoedcentrum ’t Schoor Udenhout-Biezenmortel presenteert het nieuwe boek “Over de notaris”. In het boek staat niet alleen informatie over notarissen, hun gezinnen en hun woningen maar meer grote verhalen van het dorp die uiteindelijk hun beslag kregen ten kantore van de notaris. Een voorbeeld is de aankoop van gronden voor de aanleg van de spoorlijn Tilburg-Den Bosch, een proces dat tien jaar heeft geduurd, maar waar uiteindelijk op één na alle grondeigenaren ten kantore van de notaris een handtekening zetten. Zo zijn er verhalen over particuliere geldleningen, openbare verkopingen van woningen, afkopen van tienden en veilingen. Veel van de informatie kon worden opgediept nu sinds enkele jaren de archieven van de notarissen zijn gedigitaliseerd geïndexeerd en via internet zijn te raadplegen. Het boek laat de muren van het notariskantoor spreken.

Op zaterdag 9 september is het notariskantoor op Schoorstraat 5 van 11-14 uur geopend en uiteraard het erfgoedcentrum van 10.30-16.30 uur ter bezichtiging van de collectie. Er is ook een vitrinekast met oude voorwerpen van de diverse notarissen aanwezig. Centraal staat op deze dag het voormalige Raadhuis van Udenhout waar de hele dag van 10.30-16.30 uur activiteiten plaatsvinden zoals een foto expositie, de verkoop van het nieuwe boek, informatie over digitale bronnen als de notariële archieven, onze digitale collectieregistratie met voorwerpen, oude foto’s, documenten en bidprentjes, het kadasterarchief, genealogieonline.nl, een tweedehands boekenmarkt en ’s middags een veiling van kunstwerken van Udenhoutse kunstenaars onder leiding van veilingmeester Ruud Oerlemans en onder toeziend oog van de notaris.

Het raadhuis, erfgoedcentrum en het notariskantoor liggen in een bereik van 200 meter rond het kruispunt van Udenhout.

Op 22 maart hield Jan Denissen op de jaarlijkse bijeenkomst van Udenhout Belang voor de deelnemers aan de tuintjesactie een lezing over de mooiste bomen van Udenhout en Biezenmortel. Het verhaal betrof de sprokkel van Jan Denissen en Ad Teurlings over de mooiste bomen van Udenhout en Biezenmortel in Sprokkels 20.

Voor de zesde keer in successie is de cursus over Udenhout en Biezenmortel in de bibliotheek gestart.

En zo leuk: de jongste deelnemer is net 30+ en de oudste deelnemer is 80+

Er volgen nog 3 lessen :

Les 2: De geschiedenis van Udenhout en Biezenmortel in vogelvlucht

Les 3 : Erfgoed met een bijdrage van de beide Udenhoutse gilden en bezichtiging van het kasteel De Strijdhoef

Les 4 : Cultuur- en natuurhistorie, dialect en legendes

Heeft u ook interesse om in het najaar deze vierdelige cursus te volgen? Schrijf dan nu vast in. Dan wordt u op de hoogte gehouden van nieuwe data: erfgoedcentrumudenhout@gmail.com

Vanaf nu is verkrijgbaar Unentse Sprokkels nummer 20 ; Dit keer geheel in kleur met een sprokkel over de mooiste bomen van Udenhout en Biezenmortel, over De Eikelaar, boerderij De Velden en over Luce Vermeer met haar bijzondere borduurwerk. Ook mooie oude briefhoofden, bidprentjes en foto’s van 50 jaar geleden en het afgelopen jaar zorgen voor een gevarieerd aanbod. Het eerste exemplaar werd in een volle zaal van t Plein op 3 maart overhandigd aan Arjan Robben, lid van het Schrijversteam  van t Schoor en de uitermate creatieve vormgever van bijna alle boeken/affiches etc. van t Schoor. Vanaf nu te koop a € 12,50 bij t Schoor of bij de verkooppunten The Read Shop/DA drogist, Hoppenbrouwers in Udenhout en bij bakker Geerts in Biezenmortel.

Zie ook de film met een korte impressie van de inhoud:https://www.youtube.com/watch?v=0ANlCWxwCuE

Deze foto is gepubliceerd in Unentse Sprokkels 20 en is gemaakt in 1981. Alle toenmalige bewoners staan er op. We doen een poging om alle namen te achterhalen? Wilt u ons helpen? Stuur een mail naar c.j.vankempen@planet.nl

Alle ontvangen namen zetten we hieronder op een rij:

Voorste rij van links naar rechts:
* 1. Dien Schoenmakers – van der Meijden
* 2. Hamers
* 3. Wilborts
* 4. Borgaerts
* 5. Van Engelen
* 6. Kee van Zon – Beekmans
* 7. Van Groenendaal

Daarachter van links naar rechts:

* 8. (eerste links) Drika van Loon – Coppens (zus Jos Coppens, getrouwd met 1. Martien de Ruijter en 2. Thielemans van Loon)
* 9. Dieneke van Drunen
* 10. Janssen
* 11. Van Doremalen
* 12. Schoonus
* 13. (mevrouw vooraan in groene jurk) Aben
* 14. Dielen
* 15. Tina de Bakker – van Hal (echtgenote van 43)
* 16.
* 17. (meneer achteraan die alleen met bovenste stukje hoofd is te zien)
* 18. Marie van Kasteren – van Kempen
* 19. (mevrouw vooraan in blauwe jurk) Heerkens
* 20.
* 21. Van Rijswijk
* 22. (grote meneer achteraan) Schoonus
* 23. De Jong
* 24. Lemmens
* 25.
* 26. Van de Wouw
* 27. De Weijer
* 28. (mevrouw achteraan die maar voor een heel klein deel zichtbaar is) mevrouw van Asten (echtgenote van 31)
* 29.
* 30. Mathijssen
* 31. (meneer achteraan) Tinus van Asten
* 32. Aarts
* 33. Van Dijk
* 34. Goutziers
* 35. Bertens
* 36. Ouden
* 37. Heessels of Wilhelmina Witlox – van den Broek
* 38. Dekkers
* 39. (mevrouw vooraan in paarse jurk) Mieke Schapendonk – den Ouden
* 40. (mevrouw driekwart hoofd)
* 41. Schapendonk
* 42. Elands
* 43. Willeke de Bakker (echtgenoot van 15)
* 44. (meneer met zwarte bril achteraan) Ketelaars
* 45. Cornelia Robben – Boom (echtgenote Pieter Robben)
* 46. De Weijer
* 47. Jaoneke Raaijmakers
* 48. (meneer achteraan) Janus van Kempen
* 49. (vooraan) Rector Van Delft
* 50. Timmermans
* 51. (meneer maar een beetje zichtbaar)
* 52. Schapendonk
* 53. Mathijssen
* 54. (mevrouw vooraan met bruin vest) De Jong
* 55. Kruijssen
* 56. Van Loon
* 57. Sjef van Haaren (echtgenoot van 60)
* 58. Jo Pijnenburg – Bertens (moeder van Joke de Bakker – Pijnenburg)
* 59. (met pet) Dielen
* 60. Maria van Haaren – de Bruijn (echtgenote van 57)
* 61.

 

 

En we kunnen nu al verklappen dat ook dit keer weer verrassende artikelen hierin zijn opgenomen zoals: De mooiste bomen van Udenhout en Biezenmortel, over De Eikelaar, boerderij De Velden en over Luce Vermeer met haar bijzondere borduurwerk. Ook mooie oude briefhoofden, bidprentjes en foto’s van 50 jaar geleden en het afgelopen jaar zorgen voor een gevarieerd aanbod. En vanwege de 20e editie is deze uitgave geheel in kleur. Unentse Sprokkels nummer 20 wordt gepresenteerd op vrijdagavond 3 maart 2023. U bent van harte welkom bij Ontmoetingscentrum ’t Plein in Udenhout. Het programma start om 20.00 uur maar de koffie staat al vanaf 19.30 uur klaar. Om u gastvrij te ontvangen is vooraf aanmelden noodzakelijk. Bij voorkeur voor 25 februari via de mail: erfgoedcentrumudenhout@gmail.com.

Daarna start de verkoop a € 12,50 per exemplaar.

In het jaarbericht kijken we terug op onze activiteiten voor de instandhouding van het Udenhoutse en Biezenmortelse erfgoed. Na twee coronajaren was 2022 een jaar dat de activiteiten weer volop mochten. Erfgoedcentrum ’t Schoor kon weer volop actief en zichtbaar zijn in en voor het dorp. Wij kijken terug op een mooi jaar met veel activiteiten.

230127 Jaarbericht 2022

 

Tekst van verslaggever Nelleke Strater in de Wegwijzer van 25 januari 2023. Dus mooie PR voor onze expositie.

Een feest van herkenning! Dat is voor mij de wisselexpositie over de jaren 60.
De uit die tijd welbekende kleuren oranje en bruin in de kleding, op de broodtrommels en
de pedaalemmers. Een verzameling sigarenbandjes en speldjes. Ouderwets snoep als jodenvet en stroopsoldaatjes (vroeger te koop in het winkeltje van Annie Brehm). Oude rolschaatsen. De eerste transistor radio, scheerapparaat ’t Eitje (tweekops), een centrifuge. Buisman voor in de koffie, Sunlight zeep en Vim om schoon te maken. Eau de cologne
4711 en een rolletje pepermunt in de tas van Oma. Een oude solex, en nog veel meer.
Grote panelen met oude foto’s geven de tijdgeest goed weer. Een foto van Joske Mathijssen, de melkboer van de Udenhoutse zuivelfabriek, die melk en pap bij mensen aan huis bracht (op de voorpagina van de Wegwijzer
te zien). Een foto van judovereniging Bimo, waarin de Kapucijnen uit Biezenmortel actief
waren. Jongeren op brommers of op vakantie met een oud Volkswagenbusje in Flower Power kleuren. Foto’s van het straatbeeld in Udenhout, de oude landbouw school. Foto’s van het Rijke Roomsche leven. Maar ook foto’s
van de gebeurtenissen buiten Udenhout en Biezenmortel, die de jaren 60 karakteriseren, zoals de moord op President John F.Kennedy, de Maanlanding, Jan Jansen, die de Tour won, The Beatles, Woodstock. Udenhout had zijn
eigen kleine Woodstock in die tijd: De Barak.ia een moderne jukebox kun je in de expositieruimte oude platen aanvragen, om zo nog meer in de sfeer van de jaren 60 te komen. Frank Scheffers (collectiebeheerder, lid van het schrijversteam en schrijver van boeken over Biezenmortel) vertelt mij dat de wisselexpositie is samengesteld uit de eigen collectie door de “Dinsdagochtend groep” van ’t Schoor o.a. bestaande uit Ria van der Meijden, Cees de Werdt en Frank zelf. Slechts een tiental spullen komt van ’t Gilde, Hoppenbrouwers en Marja Borsten( internetwinkel Madamevintage). De expositie loopt nog tot September. Aansluitend worden de panelen met foto’s geplaatst in de bibliotheek, om zo nog een groter publiek te bereiken.
Sinds de wisselexposities over de Bakkers, Verenigingen, Oorlog en Bevrijding, en de Gezondheidszorg in onze dorpen is dit de vijfde speciale expositie. Erfgoedcentrum t Schoor wil met haar collectie langzaam wat “opschuiven” naar de jaren 70 en 80, om zo ook een wat jongere generatie aan te spreken. Zij roept ons allen op om interessante voorwerpen uit die tijd aan te leveren.
Ik raad u allen aan eens een kijkje te gaan nemen bij de expositie over de jaren 60. Wellicht is het leuk om met anderen (broers, zussen, vrienden) te gaan, om zo samen oude herinneringen op te kunnen halen aan een bijzondere tijd.
Erfgoedcentrum ’t Schoor (“achterom” bij de Rectorswoning aan het begin van de Schoorstraat) is iedere donderdag geopend van 11.00-15.00 uur en iedere tweede zaterdag van de maand van 13.30-16.30 uur. Wilt
u iets weten/ opzoeken over vroeger (ook jongeren voor het maken van een werkstuk of spreekbeurt),
dan kunt u hier of op de website terecht!

Vind u het ook zo leuk om onze informatie op de website en Facebook te lezen? Erfgoedcentrum ’t Schoor is al meer dan 30 jaar gevestigd aan de achterzijde van Schoorstraat 2, is geen gemeentelijke instantie. Wij zetten ons belangeloos in voor behoud van het erfgoed van Udenhout en Biezenmortel. Wij zijn allemaal vrijwilligers en ontvangen geen structurele subsidie van de gemeente of overheid. Wij zijn afhankelijk van onze Vrienden van ‘t Schoor, waarbij gelukkig ook diverse bedrijven behoren die ons een warm hart toedragen. Die zorgen ervoor dat wij de huur kunnen betalen, de onderhouds- en administratiekosten etc.. De namen van deze Vrienden hangen op het stutten- en steunenbord in onze expositieruimte. Ook u kunt ons werk steunen. Wij houden u dan op de hoogte van de actualiteiten en u wordt persoonlijk uitgenodigd voor de openbare boekpresentaties die wij organiseren. Bovendien ontvangt u jaarlijks (digitaal) ons jaarbericht. Wilt u ook Vriend worden? Geef dan even uw gegevens door via de mail erfgoedcentrumudenhout@gmail.com. Alvast hartelijk dank voor uw steun!

De dood, het is een onderdeel van ons leven maar toch praten we er maar moeilijk over. Onze verhouding tot de dood is de laatste jaren aan het verschuiven en we zien de rituelen rondom begraven, cremeren en herdenken veranderen. In het TijdLab (Bibliotheek LocHal en Stadsmuseum Tilburg) vindt van december 2022 t/m februari 2023 het programma Deze en gene zijde plaats, over de dood en de rouwcultuur in Tilburg. Hoe was dat vroeger en hoe doen we dat nu?

Wandeling over het kerkhof van de Sint-Lambertuskerk

Naast de mini-expo in het TijdLab organiseren we in samenwerking met de Stichting Funerair Erfgoed Tilburg op vrijdag 13 januari een wandeling over het kerkhof van de Sint-Lambertuskerk in Udenhout.

Deelname is gratis. Aanmelden is verplicht

Zie de link hieronder.

Datum: 13 januari 2023

Tijdstip: 14:00-15:30 uur.

 

https://stadsmuseumtilburg.nl/activiteiten/wandeling-over-het-kerkhof-in-udenhout/

Op de website van Boomzorg staat een prachtig artikel over de lanenstruktuur van de Schoorstraat. Wil je het lezen, toets dan op lees artikel.

Meer informatie op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

 

Of in het document genealogieonline-familie-Heijmans-Bertens

Jan Karel Verhulst, koster en edelsmid, heeft een onderzoek gedaan naar de kelken, cibories en monstransen in bezit van de Udenhoutse kerk. Via de keurmerken kon veelal de ouderdom ervan, de edelsmid als de plaats waar het kerkzilver is gemaakt worden achterhaald. In samenwerking met erfgoedcentrum ’t Schoor konden bij het kerkzilver bijzondere verhalen worden verteld, waarmee de kelken, cibories en monstransen niet zomaar voorwerpen zijn, maar onderdeel van de Udenhoutse geschiedenis.

Het onderzoek is vastgelegd in een A5-boekje en in een besloten bijeenkomst gepresenteerd op 9 december 2022.

Het boekje is inmiddels al uitverkocht.

De firma Ad van Esch heeft twee bordjes geschonken om onze eigen achteringang nog duidelijker aan te geven en een bordje wat demontabel is en dat we kunnen ophangen aan het erfgoedbord aan de Schoorstraat als we open zijn. Zo hopen we nog meer bezoekers te betrekken.

Op de website van ’t Schoor is een nieuw informatieblokje toegevoegd. In de rubriek “Informatiebronnen” vind je het blokje “Genealogie Online”. Als je daarop toetst kom je op de website genealogieonline.nl, en wel heel bijzonder in een aparte database “Stambomen Erfgoedcentrum-‘t-Schoor Udenhout-Biezenmortel”. Als je naar beneden scrollt zie je al diverse Udenhoutse families staan: Bergmans, Bertens, Boers, Brekelmans, enzovoorts. Toets bijvoorbeeld eens op “Afstammelingen van Hendricus Bertens” en toets dan op “Johannes Hendrik Bertens” en kijk eens, wat een prachtige stamboom. Ga eens gezellig snuffelen in de beschikbare informatie. Voor jou, maar ook voor alle belangstellenden waar ook ter wereld is de informatie nu online beschikbaar. Met heel veel dank aan iedereen die enig stadium heeft meegewerkt de informatie te verzamelen en nu in het bijzonder dank voor onze vrijwilliger  Annie Duijf, die de informatie op genealogieonline.nl heeft geplaatst.

 

Wegens groot succes worden deze erfgoedcolleges voor de zesde keer opnieuw aangeboden. De inhoud in het kort: De ontstaansgeschiedenis van het dorp,

de geschiedenis van Udenhout en Biezenmortel in vogelvlucht, erfgoed met een bijdrage van de beide Udenhoutse gilden en bezichtiging van de Dalenskamer in  kasteel De Strijdhoef, cultuur- en natuurhistorie, dialect en legendes.

De cursus die wordt gegeven op de maandagen 20-27 maart, 3 en 17 april van 19.30 uur tot 21.30 uur in de bibliotheek Udenhout of op het kasteel IS VOLGEBOEKT . De kosten bedragen € 50,00 inclusief een fraaie cursusmap. Wilt u op de wachtlijst voor de volgende editie in het najaar of in 2024? Neem dan contact op met Erfgoedcentrum ’t Schoor via de mail: erfgoedcentrumudenhout@gmail.com. Of bij de secretaris van t Schoor Lia Clement-Verhoeven, 013 511 1166.

 

Hierbij een kleine hint,

Voor een cadeau van de Kerstman of de Sint,

Unentse Sprokkels 17,18,19  of nummer tien,

Misschien heeft u die nog niet gezien?

Of geef de cursus over de geschiedenis van Udenhout als geschenk,

In 2023 op vier maandagavonden, het is maar een wenk.

U bestelt het cadeau door onze website www.schoorudenhout.nl te bezoeken,

Of kom op donderdag bij ’t Schoor voor de aankoop van de boeken.

De Kerstman en de Schrijfpieten roepen dan ook in koor,

Een mooi cadeau: die plaatselijke informatie van t Schoor!

Jan Denissen is auteur van een serie artikelen in “Unentse Sprokkels”, het jaarboek van Erfgoedcentrum ’t Schoor Udenhout-Biezenmortel.

Sprokkels 18 Bidprentjes deel 1

Sprokkels 19 Bidprentjes deel 2-gecomprimeerd

Op donderdag 20 oktober is het boek “Tradities in Brabant” gepresenteerd en werd het eerste boek overhandigd aan Commissaris van de Koning Ina Anema in de Statenzaal van het Noordbrabants Museum. De auteurs zijn Ineke Strouken, Tjeu van Ras en Kees van Kempen, alle drie bestuurslid van Brabants Heem. het boek is gepresenteerd bij de viering van 75 jaar Brabants Heem.

https://www.schoorudenhout.nl/wp-content/uploads/2022/10/5DM43713-scaled.jpg

Tjeu van Ras, Ineke Strouken, Commissaris van de Koning Ine Adema en Kees van Kempen

In het vele bekende en onbekende tradities in Brabants, immaterieel erfgoed dat we nog altijd doorgeven aan volgende generaties. Uit Udenhout staan er twee bijdragen in: de Udenhoutse broeder en het Koekloteren. Het is een kleurrijk boek dat zich prachtig leent als cadeau en is te koop bij de reguliere boekhandel.

https://www.omroepbrabant.nl/nieuws/4161907/wijvensjouwen-en-koekloteren-de-leukste-onbekende-tradities-van-brabant

 

In juni 2022 heeft Kees van Kempen een gastles gegeven aan elke groep 7/8 van basisschool de Mortel.

De aanleiding was de start van een nieuw project over de opbouw van een dorp of stad en de historische aspecten daarvan. De vraag van de school was of wij iets konden betekenen in de geschiedenis van Udenhout, historisch onderzoek, ontstaan van dorpen en steden en dan gekoppeld aan Udenhout.

Hoe leuk is het dan als je dit berichtje krijgt, in de vorm van een briefje wat een kind geschreven heeft voor haar vader die later thuis was.

   

De actie Rabo Clubsupport van de Rabobank laat maar weer eens zien dat veel mensen ons kennen, een warm hart toedragen en onze activiteiten waarderen. Wij ontvingen op 10 oktober een cheque met maar liefst het bedrag van € 1354,70. Dit bedrag gaat gebruikt worden voor de herinrichting van de ontvangstruimte/verkoopruimte boeken. Wij hopen daar dit jaar nog een nieuwe vergadertafel met nieuwe stoelen te kunnen plaatsen.

Op 4 dinsdagavonden in september en oktober stond de cursus “Geschiedenis van Udenhout en Biezenmortel” op de agenda. Het was alweer de vijfde uitvoering ervan, opnieuw met 20 cursisten

De cursus bestaat uit vier avonden van twee uur.

Avond 1: De ontstaansgeschiedenis van het ontginningsdorp

Avond 2: De geschiedenis van 1350 tot nu in vogelvlucht

Avond 3: Erfgoed, kunst, cultuur

Avond 4, Natuur, verhalen en dialect

 

Mocht u interesse hebben in de cursus. U kunt zich aanmelden bij Lia Clement – Verhoeven, secretaris van het erfgoedcentrum. Bij voldoende interesse willen we de cursus opnieuw in het voorjaar 2023 houden.

Erfgoedcentrum ’t Schoor zoekt vrijwilligers. Interesse om te helpen bij ’t Schoor en te genieten van erfgoed? Misschien is een van onderstaande werkzaamheden iets voor u.

  1. Liefhebbers van genealogie die willen helpen genealogiegegevens van Udenhout en Biezenmortel uit bronnen op te zoeken en op de website genealogieonline.nl te plaatsen, een hobby die vooral thuis kan plaatsvinden.
  2. Vrijwilligers die op dinsdagmorgen willen helpen met het digitaliseren van de voorwerpencollectie (coderen, foto’s maken en inbrengen in systeem) en de documentencollectie (scannen of foto’s maken, omzetten in pdf en inbrengen in systeem).

Heb je interesse , of wil je meer informatie neem contact op met voorzitter Kees van Kempen 0682573400 of via erfgoedcentrumudenhout@gmail.com

(Op de foto de huidige vrijwilligers)

De Wegwijzer (het oranje boekje dat wekelijks in Udenhout en Biezenmortel verschijnt)  bestaat 55 jaar. Dat is voor alle vrijwilligers die betrokken zijn bij deze uitgave een felicitatie waard. Lees het artikel over de geschiedenis in nummer 36-2022 https://www.wegwijzer-udenhout.nl/online/wegwijzer2236.pdfen als cadeautje van ’t Schoor staat het allereerste nummer van 16 september 1967 ook online op de website van De Wegwijzer.
https://www.wegwijzer-udenhout.nl/

In een goed gevulde zaal van ’t Plein werden op 9 september aan de vooravond van Open Monumentendag twee nieuwe boeken gepresenteerd:

Udenhoutse parochie in 1722 onafhankelijk van Oisterwijk en Unentse biografie nummer 7: Petrus van Eijl, pastoor van 1903 tot 1939.

De eerste exemplaren werden door Luud de Brouwer en Kees van Kempen van het Schrijversteam van ’t Schoor uitgereikt aan Pastoor Dorssers en pastoor Looyaard.

 

Op 8 september werd in Ontmoetingscentrum ’t Plein de 46e dorpskalender van Udenhout en Biezenmortel gepresenteerd. Onze oud-voorzitter van ’t Schoor Frans kreeg het eerste exemplaar van deze kalender 2023 uit handen van de voorzitter van de scouting Hans van den Bersselaar.

De foto van Frans prijkt op de cover en kan gezien worden als blijk van waardering voor het vele vrijwilligerswerk dat Frans heeft gedaan en nog doet, ook voor ’t Schoor.

De kalender is ook bij erfgoedcentrum ’t Schoor te koop voor € 4,50.

 

Monumentenroute voor 10-11 september:

https://erfgoedtilburg.nl/agenda/open-monumentendag-2022/

U kunt de brochure downloaden.

 

 

https://www.youtube.com/watch?v=zS-jvy3hF44

Vrijdag 9 september: Boekpresentatie van 2 nieuwe boeken(Unentse biografie nummer 7 over Pastoor van Eijl en de uitgave Udenhoutse parochie in 1722 onafhankelijk) in ’t Plein om 20.00 uur. Toegang is gratis maar vooraf aanmelden is verplicht. erfgoedcentrumudenhout@gmail.com

Zaterdag 10 september van 11.00-17.00 uur is Erfgoedcentrum ’t Schoor, Schoorstraat 2, geopend:

1.Openstelling met o.a. een nieuwe wisselexpositie over de Jaren ’60 in Udenhout en Biezenmortel. Ingang aan achterzijde gebouw.

2. Verkoop nieuwe titel Unentse biografie nummer 7 over Pastoor van Eijl en Udenhoutse parochie in 1722 onafhankelijk a € 10,– en van mooie tweedehands boeken over Udenhout, Biezenmortel en Brabant. Ingang voorzijde gebouw, Schoorstraat 2.

Er zijn vijf ‘Duinboeren’ in Udenhout en Biezenmortel, die duurzaam ondernemen in een prachtige boerderij, die dankzij hen een langer leven als boerderij hebben. Zij zetten hun deuren van 11.00-17.00 uur open. Dat zijn:  De Stamhoeve(Oude Bosschebaan 23) , Hoeve de Mertel (Biezenmortelsestraat 8), Galerie/ Atelierboerderij ’t Klein Laar 1 (grens Helvoirt), Boshoeve Sprankenhof (Schoorstraat 26-a) en Melkveehouderij Teurlings (Groenstraat 115).

Landpark Assisie : diverse gebouwen zijn op 10 en 11 september van 11-17 uur geopend. Naast activiteiten is er op het terrein een historische wandeling van 1,8 km uitgezet die men zelfstandig kan lopen en waar men uitleg krijgt d.m.v. een folder met foto’s. Deze folder is verkrijgbaar in Lokaal 12.

Op dinsdag 26 juli is een nieuw toeristisch informatiebord geplaatst, op een hele zichtbare plaats vooraan in de Schoorstraat vlakbij het erfgoedcentrum. Het bord vertelt de ontstaansgeschiedenis van het dorp en van het kruispunt en beschrijft de vier gebouwen op de vier hoeken van het kruispunt. En natuurlijk is gekozen voor een Udenhoutse titel: Het törp van Udenhout.

Dit informatiebord is de vijfde in de serie van ’t Schoor:

  1. Steenfabriek Udenhout
  2. Hollandseweg
  3. Het Verzonken Kasteel
  4. Kasteel De Strijdhoef
  5. ’t Törp

Daarnaast staat er in een kleinere uitvoering maar in dezelfde lay out ook een bij De Rustende Jager.

 

 

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Vandaag, 2 juli 2022, ontving tot zijn grote verrassing Kees van Kempen een koninklijke onderscheiding. Hij werd benoemd tot: Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

Burgemeester Theo Weterings van de gemeente Tilburg sprak tijdens de jaarlijkse vrijwilligersbijeenkomst van ’t Schoor een lofrede uit over de vele werkzaamheden die Kees voor Udenhout heeft gedaan.

Kees is vanaf de oprichting, 30 jaar geleden, de inspirerende voorzitter van het Schrijversteam van ons erfgoedcentrum. Inmiddels zijn er al meer dan 70 boeken verschenen. Zijn gedreven inzet om de geschiedenis van Udenhout en Biezenmortel vast te leggen is enorm.  Sinds 2020 is Kees naast voorzitter van het Schrijversteam, ook voorzitter van ’t Schoor. Daarnaast zet hij zich al meer dan 30 jaar in voor de parochie en voor Kasteel de Strijdhoef en is sinds enkele jaren ook secretaris van Brabants Heem.

Deze onderscheiding is dus een terechte waardering voor Kees. Wij hopen dat hij zich nog vele jaren voor ons erfgoedcentrum kan blijven inzetten.

Erfgoedcentrum ’t Schoor Udenhout-Biezenmortel is ook actief op het gebied van erfgoedtoerisme. Misschien kent u de toeristische informatieborden op enkele locaties in Udenhout en Biezenmortel. In dat kader hebben we eerder al op 20 gebouwen/objecten een QR-bordje langs de voordeur/bij het hek mogen ophangen met een QR-code die doorverwijst naar Wiki Udenhout, in beheer bij het Regionaal Archief Midden-Brabant te Tilburg. Die zijn nu vervangen.  En er zijn ook 4 nieuwe bordjes geplaatst ten behoeve van de passerende geïnteresseerde wandelaar of fietser bij:

  1. 1. Kasteel De Strijdhoef
  2. 2. Oudste boerderij Biezenmortel, Hooghoutseweg 17-19
  3. 3. Directeurswoning melkfabriek, Stationsstraat 9
  4. 4. De Toneeltoren, Tongerloplein.

 

Deze klassenfoto is in 1960 gemaakt en het is de klas op de Petrusschool van meneer Rinus van Balkom.

Tweede rij, derde van rechts: Pieter van Ingen

Dankjewel voor je input Henny Loonen.

Weet jij wie er op staan? Stuur dan een mail naar erfgoedcentrumudenhout@gmail.com

Wanneer is deze foto gemaakt? En wie staan op de foto? Kun je ons helpen:  Stuur een mail naar erfgoedcentrumudenhout@gmail.com.

Directe verbinding naar de website van de Culturele Steenhoven.

Deze muzikanten oefenen om bij de intocht van Sint Nicolaas samen als Pietenband het kinderfeest op te luisteren. Uit welk jaar komt deze foto? Wie staan er op de foto?

We kregen van Bjorn Witlox al door dat de jongen met de rode trui  Edwin van de Ven is.

Kun je ons  verder helpen stuur dan een mail naar erfgoedcentrumudenhout@gmail.com

Een foto in de kerk van Biezenmortel, op de trappen van het priesterkoor. Elmy Weijtmans mailde ons de volgende namen:

Achterste rij:

Hennie Schapendonk en Marieke Verkooijen-Weijtmans

Eerste rij:

Monaldus vd Broek, Lucy van Iersel-vd Pas en Gerrie Martens

Een carnavalsorkest. Wie kan hier meer over vertellen? Wie zijn de personen op de foto? Hoe heet het orkest?

Kun je ons helpen stuur dan een mail naar erfgoedcentrumudenhout@gmail.com

Van Bjorn Wiltlox ontvingen we de volgende namen:

boven vlnr: Leo Schoonus, Wil Hamers, NN, NN, Ad Lommers.
Beneden vlnr: Jan van Beerendonk, Eduard van Dijk, Jo Vos, Ad de Ruijter, NN

Een prachtige en typische foto van een Pax Christi tocht. De foto is niet helemaal scherp, maar wel uniek sfeerbepalend. Wie kan hier meer over vertellen? Wie staan er op de foto? Bij gelegenheid waarvan vond deze Pax Christi tocht plaats en wat was het reisdoel?

Kun je ons helpen stuur dan een mail naar erfgoedcentrumudenhout@gmail.com

Op de foto een carnavalswagen met kinderen in de Zeshoevenstraat.

We denken dat de twee meisjes met rood witte kieltjes aan de zusjes Pals zijn.

Kun je ons helpen stuur dan een mail naar erfgoedcentrumudenhout@gmail.com

Op de foto drie vrolijke jongeren in de Kreitenmolenstraat (ter hoogte van de huidige Jumbo) in Udenhout.

En wat leuk: Martin de Ruijter gaf het volgende door

Op de  foto staan vlnr Ad van de Ven (Biezenmortel), Gerrit Vriens en Martin de Ruijter (beiden uit Udenhout). De foto is gemaakt tijdens opnamen voor de film “De Pupkus”.
De film is gemaakt in 1980 met bezoekers en medewerkers van jongerencentrum Utopia aan de Zeshoevenstraat.
Het script is geschreven door Martin de Ruijter. Het is onbekend waar de film is gebleven,

Op de foto een vrolijke groep jongeren in de Barak, in de jaren 60 en 70 het jongerencentrum van Udenhout achter de brandweerkazerne. Maar wie zijn de jongeren op de foto? Via Martin de Ruijter kregen we door: Helemaal links Hélène Koenraad, schuin daarboven Tjeerd Hartstra, helemaal boven Martin de Ruijter, recht daaronder Jacqeline Kuijpers,
Rechts daarvan Liesbeth de Bakker, helemaal rechts Peter Robben, onderaan Ceciel Naalden en rechts van Helene Koenraad staat Marja van der Bruggen

 

 

 

Stadsreuzen zijn al heel oud. In de Spaanse stad Pamplona zijn er in de 13e eeuw al drie. In Antwerpen verschijnen de eerste stadsreuzen in 1398 en in Bergen op Zoom in 1447. Stadsreuzen drukken de identiteit uit van de plaatsen die ze vertegenwoordigen. Het zijn dan ook niet zo maar poppen, maar echte inwoners van de stad. Die worden gedoopt en ook ingeschreven in het register van de stad.

Het merendeel van de Nederlandse reuzen woont in Brabant: 11 in getal. Ze hebben domicilie gekozen in Bergen op Zoom (2), Boxtel (1), Oisterwijk/ Moergestel/ Heukelom (3), Hilvarenbeek (1), Liempde (1) en Tilburg/ Berkel-Enschot/ Udenhout (3). In Limburg zijn er 5, waaronder Nederlands oudste nog bestaande reuzen uit Venlo, de grootste, Sint Christoffel uit Roermond, en misschien wel de mooiste, Gigantus uit Maastricht. In het hoge noorden treffen we Greate Pier uit Wûnseradiel (Friesland) en Sint Martinus uit Losser (Overijssel).

Het idee voor de drie reuzen van het Reuzengenootschap Voor Tilburg, Berkel-Enschot en Udenhout is ontstaan na de gemeentelijke herindeling in 1997. In Oisterwijk besluit men dan de 3 kernen, Oisterwijk, Moergestel en Heukelom, te verenigen in een Reuzengilde. In Tilburg wil men dit voorbeeld graag volgen. Maar het duurt tot 2003 voor het echt vorm gaat krijgen. Als symbolen voor de stad worden gekozen:

  • Fraans Krèùk voor Tilburg. Een verwijzing naar Frans Verbunt, de bekende Tilburgse tonpraoter, die als kruikezeiker furore maakte.
  • De Udenhoutse Broeder voor Udenhout heeft natuurlijk te maken met het gebak “De Udenhoutse Broeder” waaraan het genootschap “De Udenhoutse Broeder” haar naam ontleent.
  • Berkel-Enschot heeft een reus met 2 gezichten: Sint Caecilia, de patrones van Enschot, en Sint Willibrordus, de patroon van Berkel.

Op zaterdag 3 juni 2006 zijn de drie reuzen ten doop gehouden op het terrein van het gilde Sint Hubertus in Berkel. Op dit punt grenzen de drie deelgemeenten aan elkaar. Rector Merkx verrichtte de doopplechtigheid. Op 12 maart 2007 werd de voormalige Lourdeskerk in Tilburg in de as gelegd, waarbij ook de drie reuzen verbrandden. Met behulp van sponsoren konden nieuwe reuzen worden gebouwd. De constructie werd lichter gemaakt en de gezichten werden minder carnavalesk. Op Koninginnedag 2008 werden de reuzen vol trots gepresenteerd in het Leijpark en daarna volgden nog vele optredens. (Zie ook Unentse Sprokkels 8, blz. 21 t/m 24.)

Onder regie van de Stichting Karnaval Udenhout, wordt elk jaar een broeder verkozen, iemand die heel actief is in de dorpsgemeenschap. Alle namen vindt u in Wiki Udenhout.

Film van SVU  15 juli 2022: De 40e Udenhoutse Broeder is Albert van den Brand

Overlevering
Volgens de overlevering is Pieter van Dam de bedenker van de Udenhoutse Broeder. Om een goede opleiding en een aantrekkelijke spreiding van vestigingen te garanderen, hadden de vroegere ambachtslieden duidelijke regels. Om als bakker aan de slag te kunnen, moest een jongeman eerst een periode leerling zijn om vervolgens te promoveren tot gezel. Die leerde verder bij verschillende meesters en trok daarvoor van plaats naar plaats (Wandergesell). Om meester-bakker te worden moest de gezel een meesterproef afleggen. Als de gezel voor de proef slaagde, werd hij gildebroeder. De naam Udenhoutse broeder is een herinnering aan de oude meesterproef, een speciaal product, soms gemaakt volgens een eigen recept, waarmee een bakker gildebroeder werd. De ambachtsgilden zijn op 5 oktober 1798 (tijdens de Franse overheersing) afgeschaft. Pieter van Dam heeft zich niet meer hoeven te bewijzen met zijn broeder, maar het was voor hem ongetwijfeld wel een meesterproef. Zijn opvolger Harrie en diens zoon Ben Besselink hebben met de Udenhoutse, later de Brabantse Broeder furore kunnen maken. Eric van der Horst, die in 2004 bakkerij Besselink overnam, heeft het alleenrecht op het exclusieve product.

Hoornse broeder
Op 3 juni 2020 gaf Mari van Iersel de volgende aanvullende informatie: Mijn vader (Kees van Iersel, kleermaker) vertelde het verhaal dat Pieter van Dam bij een bezoek (familiebezoek?) aan Hoorn daar kennis heeft gemaakt met de Hoornse broeder. In de tijd van de VOC was Hoorn een welvarende stad waar rijke kooplieden zich allerlei luxe konden permitteren. Hoornse bakkers maakten en maken tot op de dag van vandaag allerlei soorten broden en gebak met veel rozijnen, een luxe product dat de rijke kooplieden zich konden permitteren. Vermoedelijk heeft Pieter van Dam bij zijn bezoek aan Hoorn bij een bakkerij het recept gevraagd en gekregen en heeft daarna de broeder in Udenhout op de markt gebracht. In die tijd waren de contacten met het verre Hoorn (120 km in een tijd dat een auto nog heel bijzonder was) natuurlijk gering zodat de kans dat iemand zou zeggen dat hij dit heerlijke baksel kende vanuit Hoorn heel gering was. En wat dan nog? De afstand is waarschijnlijk de reden dat Pieter van Dam het niet nodig vond zijn product Hoornse broeder te noemen.

De notariële archieven geven duidelijkheid over de relatie tussen Udenhout en Hoorn
Op 14 januari 1926 verkocht bakker Pieter van Dam namens zijn moeder en zijn broers en zussen twee derde deel van de ouderlijke woning aan de Groenstraat, nu Groenstraat 117, destijds drie woningen onder één dak. Pieter verkocht twee woningen, de derde woning bleef in de familie. De familie had Pieter gemachtigd om namens hen op te treden.

 De machtiging noemt achtereenvolgens:

  • Maria Lamberdina Corstens, moeder, weduwe van Petrus Stephanus van Dam;
  • Andreas Gijsbertus van Dam;
  • Henricus van Rooij, kleermaker te Sint-Michielsgestel, man van Henrica van Dam;
  • Wilhelmina van Dam, religieuze te Schijndel
  • Maria van Dam, religieuze te Schijndel
  • Augusta van Dam, religieuze te Eindhoven
  • Josephina van Dam
  • Adrianus van de Ven, bakker te Udenhout, man van Antoinetta van Dam.

Het oorspronkelijke gezin van Petrus Stephanus van Dam en Maria Corstens telde maar liefst 15 kinderen: 1. Maria Francisca (1872-1881), 2. Hendrika (1874), 3. Johanna Maria (1875), 4. Petrus (1877-1880), 5. Wilhelmina (1879), 6. Andreas Gijsbertus (1880), 7. Maria (1881-1881), 8. Maria Francisca (1882), 9. Petrus Johannes (Pieter) (1884), 10. Antonia (1886), 11. Augusta (1887), 12. Josephina (1888-1891), 13. Antonius Stephanus (1890-1891), 14. Josephina Norberta (1892) en 15. Lambertus (1894-1895).

Maar boeiend is het op de machtiging vermelde beroep van oudere broer Andreas van Dam. Hij is in 1926 bakker in Hoorn. Andreas was bakker in Hoorn, verantwoordelijk voor de Hoornsche broeder, en Pieter was bakker in Udenhout, verantwoordelijk voor de Udenhoutse broeder. Blijft de vraag van de origine van de broeder. Als het echt zo is dat de Hoornsche broeder al vanaf 1850 zou bestaan, dan heeft Andreas die broeder van een andere bakker overgenomen en Pieter het recept van zijn broer.

Vader Pieter Stephanus van Dam was ook bakker
We ontmoeten de vader van de broers Andreas en Pieter, Pieter Stephanus van Dam, voor het eerst in een notariële akte op 12 januari 1877. Hij leent dan een som geld van 1.300 gulden van de Udenhoutse “zonder beroep” Petronella Burgmans. En wat boeiend is: vader Pieter van Dam was in 1877 bakker in Udenhout. Als onderpand geldt zijn huis, de bakkerij, erf en tuin, gelegen in Udenhout, sectie F nummers 1471, 1728 en 1915. Hij deelde het huis met bakker Van de Ven. Dat zal de bakker zijn van koekbakkerij Victoria in het eerste huis voorbij het pad naar het Scouting-gebouw. Vader Pieter Stephanus van Dam was geboren in 1845 in Veghel. Hij trouwde in 1873 in Gemert met de daar in 1850 geboren Maria Corstens. Wat hen naar Udenhout bracht is vooralsnog onduidelijk. Wel is duidelijk dat zij vier jaar na hun huwelijk in Udenhout woonden, er een bakkerij hadden en in dat jaar 1877 een flinke lening afsloten om te investeren in hun bakkerij. Wellicht is Pieter Stephanus van Dam naar Udenhout gekomen om bij de gebroeders Van de Ven van Koekfabriek Victoria aan de Groenstraat het vak van koekbakker te leren. Wellicht hebben de beide broers het recept van hun broeder van hun vader geleerd.

 

Tijdens de kermis van Udenhout organiseert Udenhoutse Belang het koekloteren. Deze traditie is uniek en is al ruim 110 jaar oud. Men kan loten kopen, waarna met een Rad van Fortuin een winnend nummer wordt getrokken. Het winnende lot wint een grote peperkoek. Zin om een unieke traditie me te maken, ga dit weekend naar de Udenhoutse kermis.

Vanaf Open Monumentendag is er een nieuwe wisselexpositie te bekijken.

In die jaren kwam er welvaart en luxe. Wat herinner je je nog van die tijd? Je eerste Puch, Zundapp, stofzuiger, tv of platenspeler? Of de eerste wasmachine? Luisterde je ook naar Radio Veronica, de zender die populaire muziek uit zond vanaf een schip? De Top 40 was jarenlang het best beluisterde radioprogramma. En je was fan van The Beatles of van de Rolling Stones? Of ging je naar De Barak, het jongerencentrum van Udenhout? Vele hekenbare voorwerpen, liedjes uit die tijd op de jukebox en een mooie foto-expositie van foto’s uit Udenhout en Biezenmortel zijn vanaf zaterdag 10 september te bekijken. Op 10 september van 11.00-17.00 uur en daarna tijdens de reguliere openingstijden van ’t Schoor, Schoorstraat 2(achterzijde). Wij zijn elke donderdag van 11-15 uur open en de tweede zaterdag van de maand van 13.30-16.30 uur. Entree is gratis.

De cursus duurt vier avonden: 13 september, 20 september, 4 oktober en 11 oktober.

De cursus is volgeboekt.

U kunt op de wachtlijst voor de nieuwe cursus in 2023 geplaats worden. Stuur dan een mail naar erfgoedcentrumudenhout@gmail.com

Bijeenkomst voor alle vrijwilligers van Erfgoedcentrum ’t Schoor, ’s middags in ’t Plein.

Op de vrijdagavond van het weekend van Open Monumentendag en het Brabants Erfgoedweekend worden twee A5-boekjes gepresenteerd in het kader van het feit dat dit jaar 2022 de parochie  van Udenhout en Berkel 300 jaar onafhankelijk is van de parochie van Oisterwijk.

Een boekje is geschreven door Luud de Brouwer en gaat over de geschiedenis van de onafhankelijkheid en beslaat ruwweg de periode van 1648 tot 1748.

Een boekje past in de serie “Unentse biografieën” en gaat over pastoor Van Eijl, meer in het bijzonder over zijn dagboek dat hij vanaf 1903 tot en met 1936 heeft bijgehouden en boordevol gebeurtenissen uit die periode staat.

De presentatie is om 20.00 uur in ’t Plein. Aanmelden via erfgoedcentrumudenhout@gmail.com.

Presentatie Dorpskalender 2023 in besloten bijeenkomst.

Er gaat nog steeds geen dag voorbij zonder oorlog of onderdrukking. Op woensdag 4 mei wordt om 19.00 uur door Stichting Udenhouts Belang in samenwerking met ’t Schoor  opnieuw stilgestaan bij de oorlogsslachtoffers. Deze korte herdenking vindt plaats op het kerkhof achter de Sint- Lambertuskerk in Udenhout. Beide Gilden brengen de vendelgroet gevolgd door een toespraak van Wilma de Jong, de voorzitter van de Dorpsraad. Martin de Ruijter zal zijn gedicht ‘Voordat de oorlog begint’ voordragen. Drie leerlingen van groep 8 van basisschool de Mortel lezen een gedicht voor en er worden bloemen naar de oorlogsgraven gebracht. De namen van de gevallenen van Udenhout en Biezenmortel worden voorgelezen. Wij nodigen u allen uit om samen onze oorlogsslachtoffers te herdenken.

Landschapspark Pauwels is een uitgestrekt gebied ten zuiden van De Loonse en Drunense Duinen en Kaatsheuvel / De Efteling en ten noorden van Tilburg. Een unieke omgeving waar natuur, landbouw, recreatie, water, cultuurhistorie en energie samenkomen.
Ben jij benieuwd wat er te beleven valt in landschapspark Pauwels? Op zondag 15 mei 2022 is er samen met de Pauwelspartners een dag voor het hele gezin: de Pauwelsdag. Kijk voor alle informatie en aanmelden op landschapsparkpauwels.nl.
De centrale locatie van de dag is de Pauwelshoeve, Moleneind 29 in Loon op Zand. Tussen 12.00 en 16.30 uur is er een informatiemarkt.

Wegens groot succes worden deze erfgoedcolleges voor de vijfde keer opnieuw aangeboden.  De inhoud in het kort:

Les 1 : De ontstaansgeschiedenis van het dorp

Les 2 : De geschiedenis van Udenhout en Biezenmortel in vogelvlucht

Les 3 : Erfgoed met een bijdrage van de beide Udenhoutse gilden

en bezichtiging van het kasteel De Strijdhoef

Les 4 : Cultuur- en natuurhistorie, dialect en legendes

De cursus wordt in 2022 gegeven op de dinsdagen 13-20 september en 4-11 oktober. Deze data zijn inmiddels volgeboekt. Geef uw naam door voor de wachtlijst!

De cursustijden zijn van 19.30 uur tot 21.30 uur en vinden plaats in de bibliotheek Udenhout of op het kasteel.

De kosten bedragen € 40,00 voor de cursus inclusief fraaie cursusmap. Er is nog plaats voor maximaal 4 personen.

Aanmelden bij het secretariaat van ’t Schoor via de mail: erfgoedcentrumudenhout@gmail.com.

Scholenproject Erfgoedcentrum ’t Schoor.

Deze foto is gemaakt tijdens de (Culturele Educatieve) ‘Fietsreis’ van groep 6 van basisschool de Wichelroede. Vanwege corona hebben we dit project gedurende 2 jaar niet kunnen uitvoeren maar dit schooljaar kon het weer! Met de voetreizen van groep 5 blijven we in het dorp, met de fietsreizen van groep 6 gaan we iets verder. Dan gaan we op de fiets langs allerlei waardevolle kunsthistorische objecten aan de ‘buitenranden’ van Udenhout en Biezenmortel. Een mooie ochtend vullende fietsreis met enkele pauzes erin om het leerzame af te wisselen met het aangename.

In april 2022 zijn we gaan fietsen, met telkens een halve groep van 12 tot 14 leerlingen. Deze foto is gemaakt bij de St. Josephkerk in Biezenmortel. De groep wordt begeleid door Frans Goossens, Piet Happel, Yvonne van Kempen, de leerkracht en een ouder.

Hieronder staan nog enkele foto’s van de fietstocht, om een indruk te krijgen.

   

 

   

 

Scholenproject Erfgoedcentrum ’t Schoor

Waar komt de naam Udenhout vandaan? Waarvoor diende de dorpspomp? Hoe zag een woonkamer er vroeger uit? Hoe oud is het gemeentehuis? Wat is een Gilde?

Deze en nog veel meer vragen komen aan bod in het scholenproject verzorgd door Erfgoedcentrum ’t Schoor. Na een eerste introductie in de klas door Yvonne van Kempen, aanspreekpunt van het centrum voor alle basisscholen, komt groep 5 van Basisschool de Wichelroede drie weken op een rij op woensdagmorgen voor een (Culturele Educatieve) “Voetreis” naar de Schoorstraat, waar de groep in drieën wordt gesplitst. Een groep leerlingen maakt een ronde door het Erfgoedcentrum en krijgt een goede indruk van het dagelijks leven van vroegere generaties. Een tweede groep wandelt door het centrum van Udenhout en krijgt verhalen te horen over onder andere de Wegwijzer, het Gemeentehuis, de dorpspomp, de kerk, het Fratershuis, het Felix-monument en nog veel meer. De derde groep maakt kennis met het Gilde St Joris, het ontstaan ervan, de gebruiken en de nog altijd sociale functie in het dorp. En natuurlijk mogen de kinderen met pijl en boog schieten en proberen ze de eerste vaardigheden van het vendelzwaaien onder de knie te krijgen. Jammer genoeg kan kasteel de Strijdhoef niet bezocht worden in verband met de opknapbeurt van het kasteel.

De kinderen zijn erg geïnteresseerd, vooral door de interactieve manier waarop de historische kennis overgedragen wordt door de enthousiaste vertellers. De geschiedenis van het dorp gaat echt leven.

In April zijn de leerlingen van groep 6 aan de beurt. Zij gaan op de fiets langs allerlei waardevolle kunsthistorische objecten aan de “buitenranden” van Udenhout en Biezenmortel.

Al met al een heel mooi project, immers: “wie zijn geschiedenis kent, begrijpt het heden beter”.

Tekst Nelleke Sträter, de Wegwijzer

 

         

Op vrijdagavond 25 maart werd in een goed gevulde zaal van ’t Plein Unentse Sprokkels 19 gepresenteerd. Voor de  filmopname van de presentatie van het boek klik hier: https://www.youtube.com/watch?v=bpsLzHmorMk

Vooraf was in samenwerking met Wim van Gorkum van Videogroep Udenhout deze online deze opname gemaakt. De aanwezigen in de zaal kregen naast de film ook nog een korte presentatie van overige Sprokkels door Kees van Kempen, voorzitter van t Schoor. En enkele leden van turnvereniging van DOS verzorgden een prachtige demonstratie. De voorzitter van de Dorpsraad Udenhout, Wilma de Jong, ontving het eerste exemplaar.

In de film is een korte bijdrage van Sylvia Festa uit Wenen die via de Caritas organisatie vanaf 1960 drie opeenvolgende jaren in de zomervakantie bij de familie van Lier verbleef en  die nu nog steeds contact met de familie heeft . Voor de gehele opname klik hier:  https://www.youtube.com/watch?v=LMObbr6Wtmw.

De verkoop van Unentse Sprokkels 19 (€ 10,– per exemplaar)is meteen gestart. Op zaterdag 26 maart is ’t Schoor van 10.00- 12.00 extra geopend, onze ingang is aan de achterzijde. De vrije verkoop start maandag 28 maart bij de verkooppunten Fotogalerie Angelique, Electro World Hoppenbrouwers, The Read Shop(DA drogist) in Udenhout en bij Bakkerij Geerts in Biezenmortel. Daarna is ’t Schoor ook elke donderdag weer geopend van 11-15 uur en de tweede zaterdag van de maand van 13.30-16.30 uur om uw (gereserveerde) exemplaar op te halen.

Wist je dat over twee weken de Nationale MuseumWeek is? In heel Nederland staan de deuren van de musea wagenwijd open voor publiek, zo ook in Tilburg.
Van 4 tot en met 10 april bezoek je in Tilburg en Udenhout zéér verschillende tentoonstellingen in De Pont, TextielMuseum, Natuurmuseum Brabant, Erfgoedcentrum ’t Schoor, Peerke Donders Paviloen, Metropolitan Museum, KA-40, TijdLab in de LocHal en zelfs de Stadsgidserij Tilburg doet mee aan de activiteiten.
Ticket to Tilburg maakte een mooi overzicht van al het aanbod. Je bekijkt het op http://www.tickettotilburg.com/museumweek

Het vernielde toeristisch erfgoedbord over Het Verzonken Kasteel is vervangen. Een oproep om Vriend te worden van t Schoor of een eenmalige donatie voor de vervanging van dit bord te schenken leverde een mooi bedrag op zodat tot aanschaf kon worden overgegaan. De Dorpsraad Udenhout doneerde een bedrag maar ook enkele Vrienden van t Schoor, dorpsgenoten en een van onze vrijwilligers schonken een bedrag zodat i.s.m. Quaform het nieuwe bord alweer geplaatst is.  Dankjewel voor alle steun.  Bestuur erfgoedcentrum ’t Schoor.

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Deze inhoud is beschermd met een wachtwoord. Vul hieronder het wachtwoord in om het te bekijken:

Na het moedwillig vernielen van het erfgoedbord van het Verzonken Kasteel kregen wij veel reacties. Waarvoor hartelijk dank natuurlijk. Het bord is niet verzekerd voor vandalisme en er is door een oplettende dorpsgenoot al een signalement van een van de daders aan de politie doorgegeven. Een ding bleek bij veel mensen onduidelijk: ’t Schoor, al meer dan 30 jaar gevestigd aan de achterzijde van Schoorstraat 2, is geen gemeentelijke instantie. Wij zetten ons belangeloos in voor behoud van het erfgoed van Udenhout en Biezenmortel. Wij zijn allemaal vrijwilligers en ontvangen geen structurele subsidie van de overheid. Wij zijn afhankelijk van onze Vrienden van ‘t Schoor, waarbij ook diverse bedrijven behoren die ons een warm hart toedragen. Die zorgen ervoor dat wij de huur kunnen betalen, de onderhouds- en administratiekosten etc.. De namen van deze Vrienden hangen op het stutten- en steunenbord in onze expositieruimte. Ook u kunt ons werk steunen. Wij houden u dan op de hoogte van de actualiteiten en u wordt persoonlijk uitgenodigd voor de openbare boekpresentaties die wij snel weer hopen te organiseren. Bovendien ontvangt u jaarlijks (digitaal) ons jaarbericht.  U kunt zelf het bedrag bepalen, dat kan eenmalig en dan besteden wij dit bedrag nu aan het vervaardigen van een nieuw bord of u kunt ons jaarlijks structureel steunen en dan wordt u als Vriend vermeld. Geef dan even uw gegevens door via de mail erfgoedcentrumudenhout@gmail.com .   U kunt het bedrag overmaken op bankrekeningnummer: NL86 RABO 0152 0886 87 t.n.v. Stichting Heemcentrum ’t Schoor te Udenhout.

Alvast hartelijk dank voor uw steun!

Wim Verschuren is geboren en getogen in Udenhout. Hij ging naar de fraters van Tilburg waar hij de opleiding tot onderwijzer volgde. Hij kreeg van de congregatie de gelegenheid te studeren in Nijmegen, waarna hij al snel in beeld kwam als bestuurder van de generatie. Wim Verschuren werd in 1978 generale overste van de congregatie en hij nam het voortouw de congregatie te herbronnen door terug te gaan naar de oorspronkelijke beweegredenen van de oprichter van de congregatie monseigneur Zwijsen. Die bron was barmhartigheid. Dat was ook de naam van de congregatie: de fraters van Tilburg “onze Lieve Vrouw, Moeder van Barmhartigheid”. De fraters gingen aan de slag van de opdracht van barmhartigheid en zo ontstond in Udenhout de communiteit De Vuurhaard voor de opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers. Na zijn bestuursperiode nam zijn opvolger Harrie van Geene het initiatief tot de Beweging van Barmhartigheid en het Kloosterhotel ZIN in Vught, waarvan Wim Verschuren het gezicht werd, de animator. Hij heeft vele lezingen over barmhartigheid in het bedrijfsleven gegeven en in het kloosterhotel vele workshops gegeven. Hij schreef het boek “Barmhartige liefde”. En nu, ruim een jaar na zijn overlijden, publiceert het Schrijversteam van zijn verhaal in de serie Unentse biografieën. De uitgave is verkrijgbaar a € 10,– bij erfgoedcentrum t Schoor of kan per post verzonden worden. Stuur dan een mail aan erfgoedcentrumudenhout@gmail.com

Met dit jaarbericht geven wij beknopt weer wat het team van vrijwilligers het afgelopen jaar samen tot stand heeft gebracht. Vanwege de coronapandemie was Erfgoedcentrum ’t Schoor in 2021 lange tijd gesloten en konden activiteiten maar mondjesmaat doorgaan, deels digitaal, deels in een grotere ruimte op kasteel De Strijdhoef. Maar 2021 was voor het Erfgoedcentrum een jaar waarin hele grote stappen zijn gezet in digitalisering. Lees voor alle activiteiten en bijzonderheden dit jaarbericht 2021!

 

Gelukkig kunnen we vanaf komende donderdag 27 januari 2022 ons erfgoedcentrum weer openstellen voor publiek. We zijn geopend van 11.00-15.00 uur. We volgen de adviezen/maatregelen van de overheid. Het dragen van een mondkapje blijft verplicht en indien men de collectie wil bekijken wordt vooraf een geldige QR code gecheckt door de vrijwilligers die toezicht houden. We houden natuurlijk zoveel mogelijk 1,5 meter afstand. Wij verwelkomen je graag!

Foto-expositie over Assisië in de bibliotheek Udenhout

In november 2021 verscheen het fraaie boek van Erfgoedcentrum ’t Schoor/Archief van Landpark Assisië. Helaas kon vanwege de Corona maatregelen de geplande expositie in de kapel op het Landpark Assisië niet door gaan.  In de bibliotheek Udenhout, Tongerloplein 15 is nu deze foto-expositie geplaatst en zijn tot 21 februari zo’n honderd foto’s uit het boek op A4 formaat te bekijken. Daar zijn unieke plaatjes bij van Broeders Penitenten, medewerkers, activiteiten, gebouwen en geven zo een mooi beeld van de historie. U bent van harte welkom tijdens de openingsuren van de bibliotheek: Maandag-vrijdag 13.00-17.00 uur en zaterdag 10:00–13:00 uur.

En wilt u nog meer weten? Het boek Over Assisië is a € 20,– nog verkrijgbaar bij Erfgoedcentrum ’t Schoor en op het historisch Archief van Landpark Assisië, DA drogist/Read Shop, Hoppenbrouwers, Foto Angelique in Udenhout en bij bakkerij Geerts in Biezenmortel.

Het bestuur van Erfgoedcentrum ’t Schoor Udenhout- Biezenmortel wenst u en uw  dierbaren alle goeds voor 2022 toe. Wij willen u hartelijk danken voor uw betrokkenheid bij ons heemkundewerk.

Erfgoedcentrum ’t Schoor kent een “Oorkonde van Verbondenheid”.

Deze is op 16-17 december 2021  door voorzitter Kees van Kempen tweemaal uitgereikt.

Elmy Weijtmans van het Historisch Archief van Landpark Assisië kreeg de oorkonde voor de fijne en intensieve meerjarige samenwerking voor het boek “Over Assisië” en Jo en Nelly Pijnenburg, uitbaters van De Rustende Jager, die ’t Schoor al decennialang een warm hart toedragen, kregen de oorkonde bij hun gouden bruiloft.

Wij feliciteren hen van harte met deze mooie onderscheiding.

Jan de Beer is na 25 jaar actief zijn geweest bij ’t Schoor gestopt als vrijwilliger. Jan verzorgde jarenlang de knipselmappen.

Voorzitter Kees van Kempen zocht hem thuis op en overhandigde hem de ingelijste Oorkonde van Verdienste. Wij danken hem hartelijk voor zijn inzet.

 

Ook werd afscheid genomen van Lia Happel-Versterre. Zij was sinds 2015 vrijwilliger bij de  dinsdagwerkgroep digitalisering voorwerpen.

Beiden zeggen wij dank voor hun inzet voor ons erfgoedcentrum.

De zaterdagavond aangekondigde lockdown geldt natuurlijk ook voor ’t Schoor. Ons Erfgoedcentrum op Schoorstraat 2 blijft gesloten voor alle activiteiten voor de duur van de lockdown, vooralsnog tot en met vrijdag 14 januari 2022. Wilt u graag een van onze uitgaven kopen? Stuur dan een mail naar erfgoedcentrumudenhout@gmail.com en wij zorgen ervoor dat u het boek kunt ophalen bij het secretariaat of dat het bij u  in Udenhout en Biezenmortel gratis thuisbezorgd wordt.

 

Helaas kan vanwege de huidige coronamaatregelen de boekpresentatie van het boek “Over Assisië” met genodigden niet plaatsvinden. U begrijpt vast dat het ook voor ons een teleurstelling is omdat er 3 jaar heel hard gewerkt is aan het mooie boek. Maar we moeten nu eenmaal voorzichtig zijn.

De online presentatie is opgenomen met medewerking van Wim van Gorkom van de Stichting Videogroep Udenhout.

Het prachtige boek is voor € 20,- te koop op 20-21 november in de kapel van Landpark Assisie in Biezenmortel en vanaf 22 november bij de verkooppunten Readshop/DA drogist Venmans, Hoppenbrouwers, Fotogalerie Angelique in Udenhout en bij bakker Geerts in Biezenmortel en bij erfgoedcentrum ’t Schoor in Udenhout (elke donderdag open van 11.00-15.00 uur). Indien u het boek toegezonden wil hebben dan bedragen de verzendkosten € 5,50. Stuur dan een mail naar erfgoedcentrumudenhout@gmail.com

Klik hier voor de online presentatie:

https://www.youtube.com/watch?v=3legPF0Ya_Q

Op vrijdagavond 25 maart 2022 wordt in Ontmoetingscentrum ’t Plein in Udenhout Unentse Sprokkels 19 gepresenteerd.

Op 26 oktober 2021, voor Udenhout en Biezenmortel Bevrijdingsdag, is een boek gepresenteerd over de drie gesneuvelde geallieerde militairen die liggen begraven op het Udenhoutse kerkhof. Frank de Hommel heeft vier jaar onderzoek gedaan om de drie militairen een gezicht te geven en hun verhaal te reconstrueren. Voorafgaand aan de boekpresentatie in het Raadhuis, opgeluisterd door het Zuidnederlands Kamerkoor, was er een plechtigheid op het Udenhoutse kerkhof, opgeluisterd door Willy McVean.

Kinderen van de basisschool De Mortel lazen gedichten voor en legden kransen op de graven.

Het gedicht van Kim en Yfke

Vrijheid ligt niet zomaar op straat
Je kunt het niet even oprapen
Het is leven zonder angst en geweld
Vrij kunnen zijn in je doen en laten
Vrijheid is ook kunnen laten zien wie je bent
En waar je voor staat
Vrijheid is ook vrije tijd
En doen wat je graag wil doen
Vrijheid is je gedag eten uiten
En een mening vormen die soms onmogelijk lijkt
Vrijheid is luisteren naar de ander
En luisteren wat anderen belangrijk vinden
Vrijheid is vrij zijn
Keuzes maken die je zelf wil
Vrijheid is gezond zijn
En tevreden zijn met je eigen lijf
Vrijheid is ook knuffelen
Iemand vasthouden van wie je houdt
Het is dankbaar aan hen die hun leven gaven
Voor onze vrijheid

Pieter las een elfje voor

Bevrijding
Is vandaag
Dat vieren wij
Wij herdenken
De slachtoffers
Van de oorlog

De drie kransen werden gelegd door Kim, Yfke, Ryan, Rens, Casper, Julian en Pieter.


Frank de Hommel overhandigt het eerste boek aan een familielid van soldaat Moelwyn Jones


Het Zuid-Nederlands Kamerkoor


Willy McVean

Het boek van Frank de Hommel is helaas niet meer te koop, het is uitverkocht.

De gebeurtenis in Udenhout stond ook op de website van het Algemeen Dagblad.

 

 

 

Foto’s gemaakt door Frans van Asten

Vanmiddag vond de uitreiking van de Lanciersprijs in het Regionaal Archief van Tilburg plaats.
Het Schrijversteam van ’t Schoor was een van de 4 genomineerden voor de prijs. (Er waren 16 inzendingen).
De uitgave van Luc Brants, “Van Willem II naar Roze maandag. De zichtbaarheid van homoseksualiteit, sekse- en genderdiversiteit in Tilburg” werd de winnaar van deze prijs die tweejaarlijks wordt uitgereikt.

Uw stem is geld waard. Stem op ’t Schoor!

Bent u lid van Rabobank Hart van Brabant? Steun dan ’t Schoor. Wij doen ook mee met de actie Rabo Club Support!  Als lid van de Rabobank mag u stemmen van 4 tot en met 24 oktober 2021.

De vrijwilligers van ’t Schoor zetten zich al meer dan 30 jaar in voor de zorg voor het erfgoed van Udenhout en Biezenmortel. We doen dit o.a. door het uitgeven van boeken, delen van informatie op internet,  tentoonstellen van een grote erfgoedcollectie, een scholenprogramma en het geven van een geschiedeniscursus. Hoe meer stemmen, hoe hoger de bijdrage voor ’t Schoor.

Alvast bedankt voor uw  steun!

Zaterdag 10 september van 10.00-17.00 uur is Erfgoedcentrum ’t Schoor, Schoorstraat 2, geopend:

1.Openstelling met o.a. een nieuwe wisselexpositie over de Jaren ’60 in Udenhout en Biezenmortel. Ingang aan achterzijde gebouw.

2. Verkoop nieuwe titel Unentse biografie nummer 6 over Pastoor van Eijl en Udenhoutse parochie  in 1722 onafhankelijk a € 10,– en van mooie tweedehands boeken over Udenhout, Biezenmortel en Brabant. Ingang voorzijde gebouw, Schoorstraat 2.

3. Er zijn vijf ‘Duinboeren’ in Udenhout en Biezenmortel, die duurzaam ondernemen in een prachtige boerderij, die dankzij hen een langer leven als boerderij hebben. Zij zetten hun deuren van 11.00-17.00 uur open. Dat zijn:  De Stamhoeve(Oude Bosschebaan 23) , Hoeve de Mertel (Biezenmortelsestraat 8), Galerie/ Atelierboerderij ’t Klein Laar 1 (grens Helvoirt), Boshoeve Sprankenhof (Schoorstraat 26-a) en Melkveehouderij Teurlings (Groenstraat 115).

4.Landpark Assisie : diverse gebouwen zijn op 10 en 11 september van 11-17 uur geopend. Naast activiteiten is er op het terrein een historische wandeling van 1,8 km uitgezet die men zelfstandig kan lopen en waar men uitleg krijgt d.m.v. een folder met foto’s. Deze folder is verkrijgbaar in Lokaal 12.

In december verscheen een biografie over oud dorpsgenoot frater Wim Verschuren, bezielend leider van Kloosterhotel ZIN en de Beweging van Barmhartigheid (1933-2020).  Het boekje is alleen te koop op het Erfgoedcentrum Schoorstraat 2 achterom, tijdens openstellingsuren. En de uitgave kan vanzelfsprekend ook toegestuurd worden . Kosten bedragen € 10,– + € 5,50 verzendkosten.

Het boek “Over Assisië ” is een nieuwe titel in de grote serie boeken van Erfgoedcentrum ’t Schoor. Omdat vanwege de coronamaatregelen de bijeenkomst van 19 november is geannuleerd wordt er vanaf 20 november een online presentatie op de website geplaatst.  Op zaterdag 20 en zondag 21 november start de verkoop in de kapel van Landpark Assisië van 10.00-16.00 uur.  De verkoopprijs bedraagt € 20, een boek van ruim 250 pagina’s en 500 foto’s. Na 21 november is het boek te koop op het Archief van Landpark Assisië en bij Erfgoedcentrum ’t Schoor tijdens openstellingsuren.

Het Schrijversteam van Erfgoedcentrum ’t Schoor is genomineerd voor de tweejaarlijkse Lanciersprijs van het Regionaal Archief Tilburg. Er zijn vier genomineerden, die op donderdag 14 oktober ieder een presentatie moeten houden, waarna de winnaar bekend wordt gemaakt. De prijs is een geldbedrag van 750 euro.

Ga naar de website van Stadsmuseum Tilburg

Ga naar de website van Erfgoed Tilburg

We kijken terug op een succesvolle editie van OMD 2021. Vanwege de geldende Corona maatregelen bescheiden van opzet maar met vele leuke reacties.

Het begon op vrijdagavond 10 september in Kasteel De Strijdhoef waar Unentse Biografie nummer 5, Willem baron van Dopff werd gepresenteerd . Het is jammer dat door Corona nog steeds niet iedereen die hiervoor belangstelling heeft erbij kan zijn. In plaats van, meestal, ruim honderd belangstellenden waren nu maar zo’n 30 mensen aanwezig, die zich dan ook bevoorrecht voelden dat zij uitgenodigd waren. Het eerste exemplaar van de biografie werd door de auteur Adri van Vliet uitgereikt aan de huidige baron van het kasteel: Arthur Leijten.

Op zaterdag werden er over de inhoud van deze biografie enkele lezingen gehouden waarbij ook weer 30 belangstellenden aansloten.

Erfgoedcentrum ’t Schoor was op zaterdag open en om het nieuwe boek te kopen, er was een marktje met verkoop van overtollige tweedehands boeken en de expositie kon bekeken worden. Ook de brochure met de kloosterroute; fietstocht langs (voormalige) kloosters in Tilburg-Berkel-Enschot-Udenhout en Biezenmortel kon opgehaald worden. Overigens: er zijn nog enkele exemplaren van deze fietstocht op ’t Schoor verkrijgbaar (elke donderdag open van 11-15 uur en de tweede zaterdag van de maand van 14-17 uur).

Natuurlijk hopen wij dat er volgend jaar landelijk weer een echte Open Monumentendag georganiseerd kan worden.

Noteer het vast in de agenda : het tweede weekend van september.

 

Bij Plus Ammerlaan is een nieuwe spaaractie gestart. Door sponsorpunten te sparen kun je Udenhoutse clubs en verenigingen steunen. Erfgoedcentrum is ook een van de deelnemers. Wij zijn blij met deze sponsorpunten! De vrijwilligers van ’t Schoor zetten zich al meer dan 30 jaar in voor de zorg voor het erfgoed van Udenhout en Biezenmortel. We doen dit o.a. door het uitgeven van boeken, tentoonstellen van een grote erfgoedcollectie, een scholenprogramma en het geven van een geschiedeniscursus. Alvast dank voor je steun!

Jo van Kuijk werd geboren op 10 juni 1919, dochter van Andreas van Kuijk en Ida Oerlemans. Jo trouwde op 10 april 1947 met Jan van Ingen. Ze kregen een gezin van vier dochters: Berdine, Ine, Jeanne en Wilma.

Jo ging een hele actieve rol in de Udenhoutse samenleving vervullen, voorzitter van de K.A.V. (Katholieke Arbeiders Vrouwen), eerste vrouwelijke voorzitter van de Bond van Ouderen Sint-Lambertus, lid van het Dameskoor en later lid van het koor van ouderen Zangvreugd. OOk was zij samen met haar man Jan actief in de bloemengroep van de kerk. Haar devies: Neem zolang je kan actief deel aan de samenleving en sta klaar voor wie een beroep op je doet.

Jo van Ingen – van Kuijk mocht 92 jaar worden.

Mijntje de Jong – Vugts heeft wel 25 jaar lang de Sint-Jansklokken rondgebracht, te voet met een tas over haar linkerschouder. De bladen voor verderweg gelegen buurtschappen gaf ze mee aan schooljongens, maar één keer per kwartaal ging ze zelf alle abonnees af om het abonnementsgeld te innen. En ze ging ook zelf naar Den Bosch om het geld af te dragen. De in Haaren geboren Wilhelmina Vugts had in het dorp een bijnaam, die zij overhield aan de periode dat zij werkzaam was op een boerderij met die naam achteraan de Gommelsestraat vlakbij de Rustende Jager, boerderij de Bus. Je wist in het dorp niet anders dan dat Mijntje Bus de Sint-Jansklokken rondbracht.

Op zaterdag 11 september 2021 worden er drie lezingen over het nieuwe boek van erfgoedcentrum ’t Schoor gehouden en wel om 11.00 uur, 12.30 uur en 14.00 uur in de zijvleugel van het kasteel de Strijdhoef in Udenhout. Bij elke lezing zijn gelet op de coronavoorwaarden maximaal 25 personen toegestaan. Vandaar dat vooraf aanmelden noodzakelijk is. Dat kan via dit mailadres heemcentrumudenhout@gmail.com .

De Unentse biografie 5 is vanaf die dag ook verkrijgbaar a € 10,00. De lezing is gratis.

Vroeger was het gebruikelijk dat timmerlieden hun naam in hun “werk” achterlieten. En zo plaatsten wij een blijvende herinnering aan het vele werk van onze vrijwilliger en oud-bestuurslid Gerard van Alem die op 13 maart 2021 is overleden. Firma Ad van Esch heeft voor ons dit naambord (gratis) vervaardigd. Waarvoor hartelijk dank. Beide zonen Hans en Walter en partner Meta onthulden vanochtend dit naambord. Een mooie blijvende herinnering aan Gerard die zoveel voor ’t Schoor heeft gedaan!

Op Erfgoedcentrum ’t Schoor van 10.00-17.00 uur:

Wisselexpositie over de geschiedenis van de gezondheidszorg in Udenhout en Biezenmortel: Er zijn gelet op de coronavoorwaarden maximaal acht bezoekers gelijktijdig toegestaan. Ingang achterzijde.

Verkoop nieuw boek “Unentse biografie 5 over Willem baron van Dopff” a € 10,00 en verkoop van overtollige tweedehands boeken over Udenhout, Biezenmortel en Brabant. Ingang voorzijde.

Op die dag zijn ook op ’t Schoor (bij de boekenverkoop) gratis verkrijgbaar de programmabrochure van de gemeente Tilburg en de fietsroutes in en om Tilburg/Udenhout in het kader van Jaar van het Brabantse kloosterleven De fietsroute vanaf ’t Schoor staat ook op onze website https://www.schoorudenhout.nl/fietsroute-langs-drie-kloosters/

Op Kasteel De Strijdhoef, Schoorstraat 14, Udenhout

Er worden drie lezingen over het nieuwe boek van erfgoedcentrum ’t Schoor gehouden en wel om 11.00 uur, 12.30 uur en 14.00 uur in de zijvleugel van het kasteel. Bij elke lezing zijn gelet op de coronavoorwaarden maximaal 25 personen toegestaan. Vandaar dat vooraf aanmelden noodzakelijk is. Dat kan via dit mailadres heemcentrumudenhout@gmail.com

Dankzij de donatie van het project Rabo Club Support in 2020 van de Rabobank Hart van Brabant hebben wij een informatiezuiltje (IPad op standaard) kunnen aanschaffen dat voortaan gebruikt wordt bij de wisselexposities in Erfgoedcentrum ‘t Schoor.

Directie-voorzitter de heer Kuipéri  kwam bij ons een kijkje nemen en nam deze zuil op 20 augustus 2021 officieel in gebruik.

En mocht u vorig jaar bij deze actie een stem op ons erfgoedcentrum hebben uitgebracht dan danken wij u opnieuw hartelijk daarvoor.

2021 is het jaar van de Brabantse kloosters. Vandaar deze fietsroute langs drie Brabantse kloosters in Berkel-Enschot en Biezenmortel. De route is ongeveer 30 km lang.

U kunt de route hier downloaden.

 

Start op het kruispunt van Udenhout.

Bij het kruispunt de Slimstraat inrijden.

Aan het eind van de Slimstraat linksaf de Molenhoefstraat in.

Eerstvolgend kruispunt oversteken. Let op. Dit is een gevaarlijke kruising.

Bij Brasserie Valentijn links aanhouden. U bent nu in de Kraan. Daarna meteen linksaf slaan. U bent nu in De Hemeltjes.

Deze weg volgen, spoorlijn passeren, rijbaan oversteken en rechtdoor de Raadhuisstraat inrijden.

Na 400 meter rechts ziet u het voormalige klooster Koningsoord. Hier kunt u even rondwandelen en eventueel een versnapering nemen.

We gaan vanaf de Raadhuisstraat onze route weer oppakken.

De Raadhuisstraat gaat vanzelf over in de Generaal Eisenhowerweg.

Bij de T-splitsing rechts aanhouden, u bent nu in de Puccinilaan.

Het rode fietspad blijven volgen. Het fietspad loopt langs de Bosscheweg. Doorrijden tot aan stoplichten.

Bij de stoplichten de weg oversteken en rechtsoor de Streepstraat inrijden.

Spoorlijn oversteken en direct rechtsaf het fietspad oprijden, de Spoordijk.

Voor het viaduct (bult) links het pad inrijden.

Bij het kanaal linksaf, de Hoevense kanaaldijk.

Bij de kanaalbrug aan uw rechterhand rechtdoor het rode fietspad links van de rijbaan volgen.

Aan het einde de rijbaan oversteken en rechts het fietspad naar “Abdij De Koningshoeven” inrijden.

Bij de abdij kunt u even rondwandelen en eventuele een versnapering nemen.

 

We pakken onze fietsroute weer op, terug naar het rode fietspad, links de weg oversteken, het fietspad volgen.

Onder het viaduct door naar het fietspad langs het kanaal, de Hoevense kanaaldijk, fietspad volgen.

Na het eerstvolgend viaduct eerste verharde weg rechts, Kommerstraat.

Eerste weg links Moerenburgseweg. Na 200 meter ziet u links het voormalige “Huize Moerenburg“.

Weg vervolgen. Einde weg rechts de Oisterwijksebaan inrijden. Ondanks dat de naam steeds wijzigt, in Broekstraat, Zandstraat en opnieuw Oisterwijksebaan, de weg blijven volgen.

Voor viaduct linksaf de Streepstraat in.

Spoorweg oversteken en meteen rechtsaf de Dijkweg inrijden.

Op de rotonde rechtdoor (rechts om de rotonde heen fietsen).

Bij scherpe bocht het fietspad links oprijden richting ‘s-Hertogenbosch.

Bij eerstvolgende stoplichten linksaf, Kreitenmolenstraat.

Eerste weg rechts, Kreitenheideweg.

Kruispunt oversteken, Heideweg.

Voor het kruisbeeld (aan de linkerzijde van de weg) de laan inrijden.

Kruispunt oversteken en door het hekpoortje. U bent nu in de Nachtegaallaan, de centrale laan van Landpark Assisië, waar u ook het voormalige klooster van de Broeders Penitenten bevindt. Na 200 meter links ziet u links Lokaal 12. Daar kunt u een consumptie gebruiken. U kunt verder gerust over het terrein fietsen of wandelen.

We vervolgen onze fietsroute weer vanaf Lokaal 12 aan de Nachtegaallaan.

Weg volgen. Voor het H.Hartbeeld links afslaan, daarna eerste pad rechts, Hazenpad.

De rotonde aan de linkerkant inrijden, daarna opnieuw links het terrein verlaten.

Op de viersprong rechtsaf, Capucijnenstraat.

Na 1300 meter ziet u aan de linkerkant het voormalige Kapucijnenklooster, nu Beukenhof.

Weg vervolgen en bij rotonde linksaf, Biezenmortelsestraat.

Bij de eerstvolgende rotonde rechtdoor, Groenstraat.

Volgen tot aan kruispunt van Udenhout.

Vorig jaar had Arjan Robben (grafisch vormgever boeken van t Schoor) het idee om 3 elektriciteitskasten in Udenhout te voorzien van mooie foto’s en informatie over Udenhout. De Dorpsraad Udenhout heeft hier bewonerssubsidie aan verstrekt.
De eerste kast is inmiddels gereed en te bewonderen in De Kamille. Prachtig!

Verkrijgbare publicaties via ’t Schoor

 

 

Haen, Henk.  De ondernemersfamilie Rats € 5,–

Klomp, Jan. Dokter Lobach. 2020. Verkoopprijs € 10,–

 

Oud-Udenhouter Jan Klomp heeft een biografie geschreven over oud huisarts dokter Lobach. Gemeente-geneesheer in Udenhout van 1908 tot 1945, initiatiefnemer van de oprichting van het Wit-Gele Kruis en de EHBO in Udenhout en Berkel-Enschot. Het werd in kleine kring gepresenteerd op donderdag 1 juli, maar is te koop vanaf donderdag 8 juli op Erfgoedcentrum ’t Schoor of te bestellen via heemcentrumudenhout@gmail.com.

De verkoopprijs bedraagt € 10,–

Het eerste exemplaar werd door Jan Klomp aan voorzitter Kees van Kempen overhandigd.

 

Op donderdagavond 1 juli vond in kleine kring de officiële opening plaats van een wisselexpositie op ons Erfgoedcentrum over de geschiedenis van de gezondheidszorg in Udenhout en Biezenmortel. Ook met aandacht voor de pandemieën (zoals de Pest en de Spaanse Griep) die ook bij ons heersten.  Voor het publiek is de expositie te bezichtigen op de wekelijkse openstelling op donderdag van 11 tot 15 uur en elke tweede zaterdag van de maand van 14-17 uur.

Erfgoedcentrum ’t Schoor heeft een cadeaucheque ontvangen van maar liefst 1.500 euro van Jo en Nelly Pijnenburg. Ons Erfgoedcentrum heeft afgelopen jaren actief bijgedragen aan de realisatie van het jubileumboek “100 jaar Familie Klijn in De Rustende Jager”, dat is gepubliceerd op 29 september 2020.

Dank je wel!

Het ontvangen cadeau wordt ingezet voor de realisatie van de Unentse biografie 6 “Willem baron van Dopff”, dat wordt gepubliceerd met Open Monumentendag op 10 september a.s.

 

 

In het Stadsnieuws van deze week een mooi artikel  Geschiedenis begint gisteren al over de inhoud van Unentse Sprokkels 18.

https://www.stadsnieuws.nl/reader/74419/1672039/geschiedenis-begint-gisteren-al

“Unentse Sprokkels 18” is uit.

We hebben al in maart in keurig corona-kapsel een video-presentatie over Sprokkels 18 gemaakt.
Voor het bekijken van de video klik op: video-presentatie Sprokkels 18

“Unentse Sprokkels 18” is vanaf zaterdag 19 juni te koop bij Fotogalerie Angelique, Hoppenbrouwers en The Read shop/ DA drogist en in Biezenmortel bij bakker Geerts. Abonnementshouders kunnen Sprokkels ophalen op ’t Schoor, op zaterdag 19 juni van 10.00 uur tot 12.00 uur en daarna elke donderdag van 11.00 uur tot 15.00 uur.

Wij hopen dat u volop geniet van de verhalen en de foto’s.
En tot ziens op ons Erfgoedcentrum.

Bij een kleine, korte en corona-verantwoorde bijeenkomst op vrijdag 18 juni ontving André van der Lee, al ruim 25 jaar lid van het Schrijversteam, uit handen van voorzitter Klees van Kempen het eerste exemplaar van Sprokkels 18.

 

 

 

Het gezondheidscentrum is gevestigd in het voormalige Rabobankgebouw aan de Kreitenmolenstraat.

Op zaterdag 29 mei stond er in het Nederlands Dagblad een artikel over Brabantse zandpaden met speciale aandacht voor de Waalwijksebaan. Klik op onderstaande link  om het artikel te lezen.

 

ND20210529

 

Bij de bevrijding van Udenhout en Biezenmortel zijn drie Britse geallieerde soldaten, behorende tot het bevrijdingsleger, om het leven gekomen. Dat zijn:  Moelwyn Howell Jones, behorende tot het Royal Tank Regiment,  25 jaar. Reginald Frederic Blackmore, behorende tot de 11th Hussars, gesneuveld, 26 jaar en William Joseph Curtis , behorende tot The Queens Royal Regiment, 18 jaar.  Deze drie soldaten liggen begraven op het kerkhof achter de Sint Lambertuskerk. Vandaag is tijdens een aangepaste Dodenherdenking aandacht besteed aan deze bevrijders en zijn er bloemen bij hun graven neergelegd.

Vanaf vandaag te wandelen: Ons Kloosterpad is een wandelpad van 330 kilometer langs vijftig kloosters. Ons Kloosterpad kan worden gelopen in vijftien etappes van klooster naar klooster. Rondom deze vijftien vertrek- en aankomstkloosters zijn ook korte rondwandelingen uitgestippeld. Ook Landpark Assisie is in de route opgenomen. Route 13 en 14!

https://www.visitbrabant.com/nl/routeoverzicht/3211426229/ons-kloosterpad-etappe-13-berkel-enschot-biezenmortel?fbclid=IwAR145_8MleKjkPfrUk2HVKPgyvFx5ccv57YfKvEhTvdtXryZi8Qv5Md5VXU

 

Op 26 april 2021 ontving Lia Clement een koninklijke onderscheiding. Burgemeester Theo Weterings sprak een lofrede uit over de vele werkzaamheden die Lia in de loop der jaren voor Udenhout heeft gedaan, voor SvSSS, voor STUVO, voor Andantino, voor de gedecoreerden en natuurlijk voor ons Erfgoedcentrum ’t Schoor, waar Lia sinds 2005 lid is van het Schrijversteam en sinds 2007 ook secretaris in het bestuur, de organisatorische spil van onze organisatie. De burgemeester roemde Lia ook omdat zij naast al die activiteiten ook altijd tijd heeft gevonden voor mantelzorg.

Kijk hier naar een video-opname van de plechtigheid op 26 april.

 

Erfgoedcentrum ’t Schoor heeft trots een bescheiden bijdrage mogen leveren aan de inrichting van een vitrinekast met Tilburgs erfgoed op de kamer van de burgemeester in het nieuwe stadhuis. De burgemeester had Petra Robben van Stadsmuseum Tilburg gevraagd de vitrinekast in te richten en Petra op haar beurt heeft ons Erfgoedcentrum ingeschakeld. Op verzoek hebben we een tegeltje met het wapen van Udenhout in bruikleen gegeven. Op bovenstaande foto het tegeltje. Op onderstaande foto het tegeltje in de vitrinekast.

 

 

 

Vanaf 22 april is The Read Shop ondergebracht in de nieuwe fraaie winkel van de DA Drogist-Venmans op het Tongerloplein in Udenhout.

Wij zijn blij dat onze nieuwe uitgaven voortaan hier ook te koop zijn.

Op vrijdag 9 april kwam de gemeente Tilburg met een lijst nieuwe gemeentelijke monumenten, waarvan 13 in Udenhout.

De Waalwijksebaan
Erfgoedcentrum ’t Schoor heeft zich de afgelopen jaren met succes hard gemaakt voor het beschermen van het zandpad de Waalwijksebaan, een mooie herinnering van de oude Hollandseweg, een doorgaande weg vanuit het zuiden over Waalwijk richting Holland. Het feit dat een zandpad gemeentelijk monument is geworden, is bijzonder. Het monument loopt vanaf de Hemeltjes tot en met de boerderij van Guus van Roessel.

Ensemble Station
Het Udenhouts station is er al sinds 1965 niet meer, maar de ligging van de Stationsstraat, de bocht halverwege waar vroeger het station stond en de typische bebouwing herinneren er nog wel aan. Vlakbij het station werden drie stationskoffiehuizen gebouwd, het café dat we kenden als café De Schol, het huis op de hoek met de Kreitenmolenstraat, vroeger café De Weijer en aan de overkant van de Kreitenmolenstraat. De directeur van de steenfabriek bouwde een directeurswoning vlakbij het station, verderop werd het eerste boterfabriekje gebouwd. Om het stationsensemble te beschermen zijn nu de panden Kreitenmolenstraat 157/ Stationsstraat 1, Stationstraat 3 en 5 en Stationstraat 9 als gemeentelijk monument aangewezen.

Ensemble dorpscentrum
De situatie aan het Kloosterpad is ook een ensemble om te beschermen. De kerk en het fraterhuis zijn al beschermd. Daar komen nu bij de school en ook de twee arbeidershuisjes Kloosterpad 2 en 4. Doel is om die rustieke omgeving te koesteren.

 

Smid van der Loo
De smederij Van der Loo aan de Groenstraat is gemeentelijk monument inclusief de hoefstal.

Wederopbouwboerderijen
De gemeente heeft drie wederopbouwboerderijen van vlak na de oorlog als gemeentelijk monument aangewezen, om de typische wederopbouw van toen zichtbaar te houden. Het gaat om de boerderijen Loonsehoek 1 en 2 en Groenstraat 113, Boerderij De Velden.

Bijzondere boerderij
Boerderij Beversakker Groenstraat 115, een langgevelboerderij, die met het kippenhok, het open weiland tussen 113 en 115, de schuur en een boomgaard een typische erfstructuur heeft.

De chauffeurswoning van gouden Willem
Gouden Willem van Iersel van Schoorstraat 2 kocht een auto met chauffeur. En Willem bouwde speciaal voor zijn chauffeur de woning Schoorstraat 3.

Dorpspomp Kreitenmolenstraat
Ook de dorpspomp ter hoogte van Kreitenmolenstraat 27 is aangewezen als gemeentelijk monument. Het is gemaakt door de Beierse beeldhouwer Leo Bäumler, de beeldhouwer van de wangen van de kerkbanken in de Udenhoutse Lambertuskerk.

 

 

Het coronavirus had vanaf maart 2020 ook enorme impact op de activiteiten van ’t Schoor: geen volle zalen bij boekpresentaties, vaak geen donderdag-openstelling, geen activiteiten voor de basisscholen en geen rondleidingen op ’t Schoor. Er zijn in het afgelopen jaar heel veel mooie dingen wel gebeurd: de digitale boekpresentaties trokken heel veel kijkers op internet en op social media, de lancering van een nieuwe website, Unentse Sprokkels 17, Familieboek deel 3, het boek van De Rustende Jager en het plaatjes verzamelboek van de PLUS. Lees voor alle activiteiten en bijzonderheden ons jaarbericht 2020!

Las píldoras de dieta ahora sólo están disponibles con una receta de su Médico Y Levitra es una droga que se erectil inventó para tratar la disfunción eréctil eficazmente y matinal en asia a veces se conoce como impotencia. La falta de atención médica adecuada del síndrome de disfunción eréctil trae graves problemas para la pareja o estas enzimas metabolizan el monofosfato de guanosina cíclico. Llevan unidades medicas a parques vecinales para prevenir enfermedades y se habla mucho del crecimiento económico de la India, que se produce en el pene durante la actividad sexual, pero en mi opinión son muy buenas píldoras.

 

Onze zeer gewaardeerde vrijwilliger Gerard van Alem is op 13 maart 2021 op 83-jarige leeftijd overleden. Erfgoedcentrum ’t Schoor is Gerard enorm veel dank verschuldigd. Hij was vanaf de oprichting in 1990 betrokken bij  ’t Schoor en was ook de bedenker van de naam van ons Erfgoedcentrum.  Gerard is al die jaren van onschatbare waarde voor ’t Schoor geweest. Met zijn twee gouden handen maakte hij van niets altijd iets en jarenlang bracht hij vele uren per week op ’t Schoor door. Ook was hij betrokken bij de restauratie en het onderhoud van het kapelleke in de Schoorstraat. Wij zijn enorm dankbaar voor alles wat hij voor zijn Schoor heeft gedaan. Dat hij mag rusten in vrede.

 

De afscheidsviering vond plaats op 19 maart. Voorzitter Kees van Kempen heeft daar een in memoriam uitgesproken. U kunt dit lezen door hier te toetsen op In Memoriam Gerard van Alem.

In december 1978 komt Assisië negatief in het nieuws. Dokter Huismans en broeder Dionysius doen omstreden schedelmetingen. Ook opereert dokter Huismans een jongen aan zijn buik. Als missiedokter in Afrika is hij gewend operaties uit te voeren, maar in Nederland gelden andere regels. Het nieuws kwam naar buiten. Het was schokkend nieuws. In het denken van 1978 was er al een flinke tweestrijd tussen medici en gedragsdeskundigen over het functioneren van mensen met een verstandelijke handicap. Dokter Huismans en broeder Dionysius verzetten zich tegen de opkomende invloed van gedragsdeskundigen. Zij wilden een overtuigend bewijs leveren voor de biologische invloed op mensen met een verstandelijke handicap. Toen de berichten over schedelmetingen in de krant verschenen, vielen overal in het land de monden open van verbazing. Ouders van Assisië-bewoners schrokken zich rot. Deskundigen verdrongen zich in de media om te melden dat in de medische wetenschap deze waanideeën al in het begin van de twintigste eeuw verlaten waren. Tot in de Tweede Kamer worden er vragen over Assisië gesteld. Na het onderzoek door de Inspectie voor de Volksgezondheid verdwijnt broeder Dionysius en gaat dokter Van Dongen, de geneesheer-directeur, met pensioen. Dokter Huismans krijgt een maximale boete van 10.000 gulden. Vanaf dan worden medici niet meer aangesteld als directeur. Dokter Van Dongen werd als directeur opgevolgd door de niet-medicus Frans Schooltink.

 

Bart van Doveren blikte op het gebeuren terug in het boek “Veertig jaar vooruit” (2015): De affaire Huismans zorgde voor een grote ommekeer binnen Huize Assisië. De vreedzame co-existentie tussen het oude regime en flarden van modern denken, het typisch Brabantse mengsel van leven en laten leven, waardoor niemand kritische opmerkingen had geplaatst bij het schedelonderzoek van Huismans, was ruw verstoord. De luiken moesten open. Huize Assisië had modern beleid nodig. Het was het begin van een andere omgang met ouders, het begin van echte ouderparticipatie. Zo trok de geest van het nieuwe denken definitief het terrein binnen. Dat was een andere manier van denken over geestelijke stoornissen, over psychiatrische inrichtingen, over zwakzinnigenzorg, met meer aandacht voor de mensen die het betrof. Elders in het land had zich deze manier van denken vanuit de antipsychiatrie en door de aanstelling van moderne gedragswetenschappers al ruim verspreid over de geestelijke gezondheidszorg. Maar Huize Assisië had dit nieuwe denken nog niet echt bereikt. Dat veranderde na 1978.

De woning van de huisarts van Huize Assisië, vooraan rechts op het terrein van landpark Assisië

Eind 1973 werd een deel van de film ,,Help de dokter verzuipt” naar het gelijknamige boek van Toon Kortooms in de nabijheid van ’t kapelleke en de Grote Kom opgenomen. Rowans bewaakten het filmterrein.

Tandartshaakjes

Het plein achter het tandheelkundig centrum heet TCU plein.

In februari 2018 is in het pand van de oude Rabobank een gezondheidscentrum in gebruik genomen.

Bij de ingang, aan de achterkant, kom je eerst bij de praktijk van de huisartsen Jeuring, Blessing en Moonen. Thebe Thuiszorg heeft ruimte gehuurd in het gezondheidscentrum. Zij bieden 24 uur per dag zorg aan ouderen en zieken in het dorp. Aan de voorkant is apotheek Sint Felix gehuisvest.

De eerste verdieping aan de voorkant is het domein van fysiotherapie Udenhout van Henk Koper en zijn collega’s. De praktijk, gespecialiseerd in het behandelen van problemen ten gevolge van longziekten, vaatvernauwing en kamer, heeft een mooie oefenzaal en ruime behandelkamers. Daarnaast is de podotherapiepraktijk van Sabine Scheepens en Saskia Klijsen. Op de eerste verdieping aan de achterkant heeft huisarts van Veenendaal zijn praktijk.

Henk Koper en Dennis van Veenendaal werkten een jaar of zeven intensief samen aan de totstandkoming van het nieuwe centrum. ‘Iedereen heeft zijn eigen ruimtes onder één dak. Er is een lift. Voor ons als gezondheidswerkers is er het voordeel van de korte lijnen, en de mogelijkheid snel overleg te hebben,’ aldus Koper. Met een prikpost van Diagnostiek Brabant, die op maandag echografie aanbiedt, een medisch pedicure, logopediste Heidema en Janssen is het aanbod van het centrum is het aanbod compleet te noemen.

Collectie ’t Schoor

Een drinkkannetje voor bedlegerige zieken

Een stethoscoop (Grieks stèthos = borst(kas)) is een instrument om naar geluiden in het lichaam te luisteren. Een arts kan zeer nauwkeurige conclusies trekken uit wat hij hoort, zodat het bijna lijkt of hij in het lichaam van de patiënt kijkt. Hiervoor is veel ervaring nodig, en men zal dan ook zelden zien dat een auscultatie (gebruik van een stethoscoop) wordt uitgevoerd door iemand die geen gespecialiseerd arts of verpleegkundige is.

Een injectiespuit uit de tijd dat de spuit vaker werd gebruikt en keurig in een doosje werd opgeborgen tegen vuil.

Een kwikbloeddrukmeter is een manometer waarmee de bloeddruk kan worden gemeten, die nog gebruikmaakt van kwik dat uit een reservoir omhoog wordt geduwd in een stijgbuis, waar de hoogte kan worden afgelezen in millimeters. Omdat kwik een zwaar metaal is met giftige dampen, en de hoeveelheid kwik die in het milieu vrijkomt van overheidswege zo veel mogelijk wordt beperkt, zijn ze niet meer te koop, hoewel er hier en daar wellicht zelfs anno 2005 nog wel een enkele wordt gebruikt. Rond 1980 waren ze nog algemeen. De bloeddruk wordt echter in Nederland standaard nog wel steeds in mm Hg (millimeters kwik) uitgedrukt.

Hechtgereedschap voor de huisarts, een doosje mt een pincet, een naaldvoerder en een krammenzetter.

De oorspuit is een medisch instrument dat in de algemene geneeskunde en in de KNO-praktijk wordt gebruikt om de gehoorgang te reinigen. Bij de oorspoeling wordt met behulp van een oorspuit water in de gehoorgang geïnjecteerd om de cerumen obturans (oorsmeer) te verwijderen.

Met een otoscoop kon de huisarts de gehoorgang en het trommelvlies inspecteren.

Een steriele koker waarin de huisarts een spuit en enkele naalden kon bewaren en meenemen op huisbezoek.

In de koffer van de huisarts zat ook een verlostang.

De huisarts had de beschikking over een vergrootbril om details beter te kunnen bekijken.

Ieder herinnert zich wel het reflexhamertje van de schoolarts. Hij tikte daarmee op de knie, waarmee het onderbeen als een reflex in beweging kwam.

Thymophysin gebruikte de huisarts bij een bevalling als de baarmoeder te traag meewerkte.

 

Tegenwoordiger gebruiken we vooral paracetamol als pijnstiller, vroeger waren dat akkertjes.

Maagtabletten van het merk Rotor.

Permetrine (Ermetrine) doodt insecten, zoals luizen, eitjes van luizen en schurftmijt. Het is te gebruiken bij hoofdluis, schaamluis, schurft en malaria.

Zuiveringszout werd vaak gebruikt als maagzuur remmend middel maar ook om de mond te verfrissen en de tanden witter te maken. Daarnaast verlicht het pijn van aften en jeuk van insectenbeten. Het middel heeft een verzachtende werking op de huid. Veel mensen gebruiken zuiverings zout als huidscrub of voegen het toe aan het badwater. Snijbloemen blijven langer vers wanneer er een theelepel zuiveringszout aan het water wordt toegevoegd. Het wordt binnen het huishouden veel gebruikt, bijvoorbeeld als afweermiddel tegen mieren of om nare luchtjes in de kattenbak te absorberen. Mensen met huisdieren zoals honden en katten wrijven zuiverings zout over de vacht, zodat het huisdier minder sterk ruikt. In de keuken verlaagt dit product het zuurgehalte van tomaten en wordt toegevoegd bij het koken van kip. Binnen verschillende huishoudens wordt zuiverings zout als schoonmaakmiddel gebruikt. Ideaal om wasbakken, douches en toiletten mee schoon te schrobben. Het verwijdert vlekken en absorbeert geuren. Ook verwijdert het vet van potten en pannen en is het zeer geschikt voor het schoonmaken van de koelkast. Zuiveringszout wordt ook gebruikt voor het schoonmaken van het broodrooster, de oven, wasbak toilet vettige vloer of het koffiezetapparaat. Het is een veelzijdig product dat in veel keukenkastjes staat.

DDT poeder werd gebruikt tegen vlooien, bedwantsen, luizen, muggen en andere insecten. Luizen konden vlektyfus overbrengen. DDT wordt in de westerse wereld niet meer gebruikt omdat het zeer slecht afbreekbaar is en schadelijk voor mens en dier.

Likdoornpleisters

Collectie ’t Schoor

Een Zwitsal stelletje met onder andere poeder en zalf.

Collectie ’t Schoor

Bloedwijn is een rode wijn versterkt met ijzerverbindingen, calciumglycerofosfaat en ginseng.  De bekendste is Pleegzuster Bloedwijn, een merknaam van het Nederlandse bedrijf Chefaro. Er wordt van beweerd dat het een heilzame energie gevende werking heeft. Vooral in de jaren 60 en 70 van de twintigste eeuw was het een populaire drank. Daarna werd de effectiviteit van de drank meer en meer in twijfel getrokken, vooral ook omdat de drank rode wijn als basis heeft en dus alcohol bevat. In 1998 bepaalde de Reclame Code Commissie dat het niet langer als medicijn mocht worden aangeduid, juist omdat het alcohol bevat.

Collectie ’t Schoor

 

Een oud merk tandpasta: Ivorol, geproduceerd door het pharmaceutisch bedrijf Mijnhardt in Zeist, dat heeft bestaan van 1916 tot 1970.

De pestepidemie, aangeduid als “de zwarte dood”, was met handelsreizigers overgekomen uit het Verre Oosten en was in 1349 doorgedrongen tot in onze streken. De ziekte verspreidde zich via de vlooien van de zwarte rat, maar ook als een longziekte. Mensen kregen inwendige bloedingen en builen ter grootte van een ei, eerst in de oksels en de liezen, daarna over het hele lichaam. De dood volgde binnen drie dagen. Naar schatting waren er in Europa tussen 25 en 50 miljoen slachtoffers, een op de drie inwoners. De zwarte dood zorgde voor afgrijselijke toestanden. Zieken werden niet geholpen en in steden met katapulten over de stadsmuur geschoten. Ouders lieten kinderen met de ziekte onmiddellijk in de steek. Er was wanorde en anarchie, moraal was ver te zoeken. Mensen vluchtten, maar werden ingehaald door de epidemie.

In 1603-1604 heerste de pestepidemie in Oisterwijk. Een aantekening uit die tijd: “De enkele nog rechtstaande huizen zijn gesloten, besmeerd met het zwarte kruis, teken van de zwarte dood, de pest. Aan het venster of een deurpost bengelt een doodslantaarn. Er hangt een walgelijke lucht van bederf. Er loopt een man met een vogelmasker op, de spitse snavel gevuld met specerijen als voorbehoedsmiddel, van kop tot teen nauwsluitend”. Aan een pestuitbraak in Oisterwijk kunnen ook Udenhout en Biezenmortel niet ontkomen. Onder de doden was ook Anna, de dochter van Jan de molenaar van de Udenhoutse Kreitenmolen, en Jenneken Jans de Ridder “dochter in Udenhout” en vijf dagen later Jan Aerds de Ridder zoon. Een paar dagen later  Adriaen Jorissen die bij de Kreitenmolen woonde.

In de 16e en 17e eeuw werden de besmettelijke ziekten vooral endemisch, voorkomend in een klein gebied en zich niet snel over een groot gebied verspreidend. Het hielp dus als Den Bosch haar inwoners verbood naar een besmette stad te gaan om te handelen of voor familiebezoek. In een besmette plaats wist men steeds meer adequate maatregelen te nemen zoals het scheiden van zieke en gezonde mensen, het sluiten van de kerk, een verbod op vergaderingen, e.d. Allemaal al heel herkenbaar met de huidige praktijken. Er waren pesthuizen, waar men de zieken opving en waar zelfs mensen ook genazen. En de bijzondere kleding van de huisartsen was de voorloper op het mondmasker.

In Tilburg en ook in Udenhout was de laatste grote pestuitbraak van 1665 tot 1674. Zodra iemand in het huis de pest kreeg, regelde de familie een zogenaamde pestschrobber, meestal iemand die ooit pest had gehad en ervan was genezen en daardoor immuun was geworden. De pestschrobber bleef bij de zieke tot de dood. De gezonde familieleden haastten zich intussen de stad of het dorp uit, trokken naar hei en bos en bouwden hutten als tijdelijke verblijfplaats. In deze periode was er in Amsterdam elk jaar een pestuitbraak. In Udenhout overleden in deze periode meer dan honderd dorpsgenoten, waarbij sommige gezinnen, zoals  Van Rijswijk, Schapendonk, Vermeer en Woestenborch, meerdere gezinsleden aan de epidemie verloren.

 

Vanaf de late middeleeuwen waren het op veel plaatsen in onze regio de dekens van het Sint-Sebastiaansgilde die de lijken van overledenen aan besmettelijke ziekten, met name de pest, begroeven. Het Tilburgse schuttersgilde is opgericht vóór 1504 en had als patroonheilige St. Sebastiaan gekozen. In de late middeleeuwen ging men de voorstelling van Sint Sebastiaan, doorboord met pijlen, associëren met de pest die immers onverhoeds opdook en dan snel en genadeloos toesloeg, als een pijl. Sebastiaan was een van de heiligen op wiens hulp kon worden gerekend ten tijde van de pest.

In Udenhout kennen we het schuttersgilde Sint-Antonius en Sint-Sebastiaan, twee pestheiligen. Wellicht is ook dit gilde ooit ontstaan toen ook Udenhout en Biezenmortel werden getroffen door opnieuw een pestepidemie.

 

Onze voorouders hadden maar liefst negen heiligen die hen moesten beschermen tegen de pest, waarvoor zij in altaren en kapelletjes bouwden. Deze negen heiligen zijn Adrianus, Antonius-Abt, Christophorus, Egidius, Rochus, Rosalia, Sebastianus, Valentinus en Zosimus.

De heilige Rochus, patroon tegen besmettelijke ziekten, wordt afgebeeld met een pestzweer op zijn been. Naast hem zit een hond, die hem brood bracht, toen hij zich had teruggetrokken uit de bewoonde wereld.

In Udenhout steken we een kaarsje op bij onze eigen frater Andreas, waarvoor een altaar is gebouwd in de Udenhoutse Sint-Lambertus kerk.

Begin 20ste eeuw kwam er veel meer aandacht voor hygiëne en goede kinderzorg. Ook in Udenhout kwamen er zogenoemde moedercursussen. Ook de eerste activiteiten van de in 1928 opgerichte Boerinnenbond betroffen de hygiëne. De gemeente zorgde voor de aanleg van waterleiding en dichte riolering.

Rond 1950 werd begonnen met vaccinatieprogramma voor kleine kinderen. Het DKTP-vaccin is ontwikkeld tegen difterie, kinkhoest, tetanus en polio. Het BMR vaccin tegen bof, mazelen en rodehond.

Nederland is thans nagenoeg immuun voor deze ziekten. Alleen als ouders ervoor kiezen hun kinderen niet te willen inenten, komen de ziektes nog voor. De kaart beneden toont een BMR (bof, mazelen en rodehond) uitbraak in Nederland in 2013 in de zogenoemde Bijbelgordel.

 

Een houten barak was het eerste onderkomen van de EHBO en de kinderzorg in Udenhout, voordat het Wit Gele Kruisgebouw aan de Zeshoevenstraat werd gebouwd. De barak stond aan een zijpad van de Van Heeswijkstraat, naast nummer 21. Later was deze barak in gebruik als jongerenhonk en weer later als peuterspeelzaal.

Wies Lobach was in de voetsporen van haar vader, dokter Lobach, getreden. Mensen kennen haar beter als dokter Dijker. Zij was verbonden aan het St.-Elisabethziekenhuis in Tilburg (ETZ). Zij was districtskinderarts, verbonden aan kleuterheil en een ander kinderhuis in Oisterwijk. Daarnaast was Wies verbonden aan het consultatiebureau voor zuigelingen in Udenhout. Als districtskinderarts kwam ze ook in de andere consultatiebureaus in de omgeving van Tilburg. Zij overleed op 10-9-2012

Op de foto Wies Lobach aan het werk in het Kruisgebouw.

De Udenhoutse frater Andreas van den Boer heeft een eigen altaar in de Udenhoutse kerk, tot wiens voorspraak eenieder een kaarsje mag opsteken.

Patronaat Heilige(n)
Aambeien Aegidius; Job
Angina Blasius
Artritis Albert
Beenkwalen Maurus; Quirinus; Romedius
Bekken, Artritis aan het – Albert
Beroerte Lambertus; Sebastianus
Besmettelijke ziekten Aegidius
Blaasontsteking Blasius
Blaasziekten Blasius
Blinden Deochar; Eustasius; Herve; Lutgardis; Vitus
Blindheid Cunera
Bloederziekte Casilda
Bloedingen Bernardinus; Gervasius; Veronica
Bloedvergiftiging Castulus
Borstaandoeningen Bernardinus
Borstkanker Aldegondis
Borstkwalen Agatha; Aldegondis
Cholera Eubert; Maria
Dissenterie Modan
Doofstommen Eugenie; Vitus
Dysenterie Eulalia; Gerbold; Odilo
Eczeem Blasius; Genovefa; Marculfus
Epidemieen Cosmas; Eligius; Jacut; Remigius
Epilepsie Aegidius; Antonius; DrieKoningen; Valentinus; Valentinus; Vincentius; Vitus; Willibrord
Ergotisme Antonius
Galsteen Maurus
Galstenen Stefanus
Geelzucht Odilo
Geestesziekten Medard
Gezwellen Aldegondis; Blasius; Kirec
Gordelroos Antonius
Griep Aegidius
Grieppatienten Aegidius
Halsaandoeningen Balbina; Remigius
Hondsdolheid Forannan; Gildas; Jacut; Otto; Tujen; Vitus
Hoofdzweren Veronus
Huidontstekingen Blasius
Huiduitslag Guillaume; Job; Laurentius; Marculfus; Quirinus
Huidziekten Amandus; Antonius; Dredeno; Georgius; Laurentius; Meen; Quirinus; Servatius; Sulpitius
Impetigo (krentenbaard) Blasius
Infectie, Chronische – Aegidius
Infectieziekten Adelhard; Juliana
Ingewandziekten bij kinderen Ursmarus
Ingewandziekten Mamertus
Jicht Abundius; Filippus; Godehard; Gurloes; Julianus; Maurus; Maurus; Quirinus; Quirinus; Sulpitius; Theobaldus; Urbanus; Valentinus
Kanker Aegidius; Agatha; Jaoua
Karbonkel Antonius
Keelaandoeningen Remigius
Keelinfecties Blasius
Keelkwalen Cunera
Keelziekten Blasius; Quirinus
Kinderen met groeistoornissen Guenole
Kinderen met kolieken, Kleine Thaumastus
Kinderen, Koorts bij – Maudez
Kinderen, Tegen ernstige ziekten bij – Erkenbod
Kinderen, Zieke – Beuno; Bridget
Kinderen, Ziekelijke – Hilarius; Sebastianus
Kinderziekten Aldegondis; Blasius; Clotildis; Fridolin; Gilbert; Godehard; Guihen; Nennoc; Quiriacus
Kinkhoest Blasius; Matthias; Stefanus
Klierziekten Edward; Marculfus
Klompvoeten Clara
Kolieken bij kinderen Derrien; Melaria
Kolieken bij kleine kinderen Thaumastus
Kolieken Erasmus; Even; Odilo
Koorts bij kinderen Maudez
Koorts bij mensen, Kwaadaardige – Evermarus
Koorts, Alledaagse – Felix
Koorts, Derde daagse – Felix
Koorts, Kwaadaardige – Clotildis
Koorts, Vierde daagse – Felix
Koorts Abraham; Adelhard; Aldegondis; Alruna; Amandus; Antoninus; Antonius; Barbara; Christianus; Coleta; Cosmas; Dominicus; Domitianus; Eleutherius; Even; Genovefa; Germanus; Hugo; Idesbald; Jugon; Laurentius; Mamertus; Maria; Medard; Meen; Otto; Petronilla; Remigius; Rombout; Romedius; Sebastianus; Secondel; Servatius; Teilo; Theobaldus; Vincentius; Virginia; Vougay; Walaricus; Walter
Koortsaanvallen Reginald
Koortsen Veronus
Koudvuur Germanus
Krankzinnigheid Eustasius; Gildas; Meen
Kreupelen Aegidius; Gilbert; Vitus
Kreupelheid Claudius; Maurus
Kwalen, Allerhande – Achatius; Fris; Teilo
Landbouwplagen Tryfon
Lepra Aegidius; Georgius; Sebastianus
Leprozen Aegidius
Liesbreuk Rasso
Liesbreuken Florentius; Konrad
Longaandoeningen Bernardinus
Lupus Antonius
Maagklachten bij kinderen Drien
Maagklachten Timotheus
Maagkrampen Erasmus
Maagkwalen Erasmus; Guenole
Maanziekte Pontius
Melaatsen Aegidius
Melaatsheid Georgius; Job
Moederkorenvergiftiging Antonius
Moeilijk ter been Vaast
Necrose Antonius
Negenoog Antonius
Nekkwalen Remigius
Netelroos Antonius
Neusverstopping Apollonia
Nierstenen Burchard; Florentius; Maurus; Stefanus
Onderbuik, Kwalen in de – Thomas
Onderbuik, Pijn in de – Erasmus
Ongeneeslijke ziekten Bertrand
Ontstekingen Aldegondis; Antonius
Oogkwalen (Walburgisolie) Walburgis
Oogkwalen Adelheid; Aloysius; Bridget; Clarus; Clarus; Coleta; Deochar; Etheldreda; Franca; Genovefa; Herve; Liuthild; Longinus; Maudez; Meen; Pever; Quirinus; Quirinus; Ramwold; Walter
Oogziekten Aldegondis; Felix; Helga; Theobaldus; Vaast; Vitus
Oorkwalen Georgius; Liuthild; Quirinus
Oorpijn Diboan; Quirinus; Venantius
Open wonden Guihen; Jean
Opzwellingen Blasius
Paardenziekte Cosmas
Paardenziekten Paulus; Quirinus
Pest (St-Antoniusvuur) Antonius
Pest Aegidius; Agatha; Aloysius; Antonius; Benno; Blasius; Casimir; Catharina; Cosmas; Cuthbert; Deodatus; Erhard; Eustasius; Francisca; Franciscus; Genovefa; Georgius; Geraldus; Guillaume; Laurentius; Macarius; Quirinus; Quirinus; Reinold; Remigius; Sebastianus; Valentinus; Valerius; Veranus; Walburgis
Pokken (`greinsziekte`) Quirinus
Pokken Matthias
Razernij (Droug sant Weltas) Gildas
Reuma Erkenbod
Reumatiek Amandus; Burchard; Godehard; Hilarius; Idesbald; Leander; Maurus; Walter
Reumatische aandoeningen Ruan
Reumatische pijnen Gurloes; Tudy
Roos Antonius; Castulus; Servatius
Scheurbuik Antonius
Sint-Antoniusvuur Guillaume
Sint-elmsvuur Erasmus
Steenpuisten Antonius; Eligius; Maudez
Steenzweren Eligius
Stenen Burchard; Maurus
Stomheid Sebastianus
Struma Alexander; Balbina; Marculfus; Maurus; Quirinus
Stuipen Amandus; Vitus
Syfilis Georgius; Job
Toevallen Vincentius; Vitus; Willibrord
Tyfus Adelhard
Uitslag Genovefa; Guillaume
Vallende ziekte Erentrud; Sebastianus; Tegla; Valentinus; Vitus
Vergiftiging, Moederkoren – Antonius
Vergiftiging Focas
Verlamming Amandus; Hernin; Maurus; Maurus; Quirinus; Servatius
Waanzin Aegidius; Sebastianus
Waterzucht Blasius; Onenn; Poppo
Wervelkolom, Artritis aan de – Albert
Wildvuur Castulus
Wilhelmuskruid Guillaume
Wolf (ziekte) Antonius
Wratten Antonius; Guenole; Kirec
Ziekte, Hopeloze – Triverius
Ziekten & Kwalen, Allerhande – Diboan
Ziekten, Allerhande – Day; Engelmar; Theodulfus; Vincentius
Ziekten, Besmettelijke – Antonius; Casimir; Macarius; Rombout; Sebastianus
Zwellingen Blasius
Zweren op het hoofd Veronus
Zweren Aldegondis; Blasius; Cosmas; Eligius; Job; Maudez; Sebastianus

In 1925 vestigde de congregatie Dochters van Maria en Joseph (zusters van de Choorstraat) een BLO-school voor ‘achterlijke meisjes’ op Nieuw-Herlaer in Sint-Michielsgestel. In datzelfde jaar verhuisden ze naar een door weldoener Gouden Willem van Iersel geschonken huis met bijbehorende gronden aan de Schoorstraat 2 in Udenhout. Dit huis heette al Huize Sint Vincentius, naar de patroon van liefdadigheidsverenigingen. Daar groeide het aantal leerlingen snel. Tussen 1927 en 1929 werd het huis uitgebreid met drie woon- en lespaviljoens, een boerderij en een ziekenpaviljoen. Het complex was getekend door architect Jan van Halteren. Hij ontwierp ook het hoofdgebouw met extra paviljoen, dat in 1930 links van de paviljoens verrees. Het geheel verwijst qua stijl naar de Amsterdamse School, met als opvallendste element een 35 meter hoge watertoren. In 1935 werd een kapel gerealiseerd. Pas in 1946 werd de entreelaan naar kasteel De Strijdhoef verworven, waarmee er een voorterrein ontstond en de verbinding met de Schoorstraat werd ontsloten. Later werden belendende percelen aangekocht, waardoor het terrein groeide tot tien hectare. Het internaat kreeg diverse uitbreidingen, zoals met scholen (1963 en 1973) en groepshuizen (1986 en 1990). In de loop der tijd liet men ‘Huize’ vervallen en werd het internaat omgevormd tot een moderne zorginstelling voor meisjes met een verstandelijke beperking. Het werk van de zusters werd overgenomen door leken. In 2004 fuseerde Vincentius, dat tevens beschermde woonvormen in Tilburg en Udenhout ontwikkelde, met zorgorganisatie ASVZ.

 

Een film over de Theeschenkerij, een activiteit van de bewoners van ASVZ. Klik hier

Pastoor Felix Cuijpers heeft zich ingezet in Udenhout een liefdesgesticht te krijgen annex school. Die gedachte ontstond omdat men een nieuwe pastorie wou bouwen naast de in 1841 nieuw gebouwde Sint-Labertuskerk. Daarmee kwam in 1862 de oude pastorie aan de Kreitenmolenstraat vrij, die een goede bestemming moest krijgen. Een school en een liefdesgesticht waren in die tijd vrome voor-de-hand-liggende ideeën. Men vond de zusters van Liefde bereid om naar Udenhout te komen. Er kwamen in eerste instantie, op 22 oktober 1862, drie zusters: zuster Wilhelma als overste en hoofd van de school, zuster Fintana als tweede onderwijzeres en zuster Lidwine voor de huishoudelijke werkzaamheden. De zusters begonnen met katholiek onderwijs voor meisjes. Enkele jaren later werd het liefdesgesticht voor zieken en ouden van dagen geopend. Het klooster is vernoemd naar de patroonheilige van pastoor Felix Cuijpers: Felix van Valois. In 1871 werkten er al 11 zusters in Udenhout. In de periode van 1884 tot 1902 zijn nieuwe schoollokalen gebouwd. In 1903 kwam er een naaischool en een bewaarschool.

Tussen 1903 en 1911 is er een speelplaats aangelegd en is een nieuwe boerderij gebouwd. In 1911 begon men met de bouw van een nieuw ziekenhuis voor het onderbrengen van vrouwelijke ouden van dagen en kostdames. De nieuwe grote linkervleugel werd in gebruik genomen in 1912, het jaar van het gouden jubileum. Toen kreeg Sint-Felix de vorm zoals veel Udenhouters dat tientallen jaren hebben gekend. Links en rechts grote vleugels, de linker voor zieken- en bejaardenzorg en de rechter vanaf 1928 als de meisjesschool. Na 1945 werd het onderwijs bij gebrek aan religieuze leerkrachten overgenomen door lekenonderwijzeressen. Met de nieuwbouw van de Achthoevenschool in 1973 verdwenen de zusters geleidelijk van het Udenhoutse onderwijstoneel. In 1974 is de schoolvleugel van het klooster gesloopt. De zorg voor bejaarden werd met de bouw van de Eikelaar, begin jaren zestig, steeds minder een taak van de Zusters van Liefde. Wel heeft Huize Felix nog gediend als kloosterbejaardenoord voor de eigen zusters. Na de verkoop in 1991 heeft het gebouw nog van 1991 tot 1994 gediend als asielzoekerscentrum, waarna de sloop van het oude klooster onafwendbaar bleek. Op de plaats van Huize Felix is een wooncomplex gebouwd. De herinnering aan het klooster wordt levend gehouden in de straatnaam Felixhof en in het Felixmonument, een ontwerp van de Udenhouter Frank van der Loo, die enige authentieke delen van Huize Felix in het monument heeft verwerkt, met name het beeld van Sint-Felix dat altijd boven de ingang heeft gestaan, de naam van Sint-Felix en het luidklokje.

Als voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care (NVIC) is Diederik Gommers ten tijde van de corona-crisis van 2020 een van de meest zichtbare experts. Als lid van het Outbreak Management Team (OMT) adviseert Gommers het kabinet over de corona-aanpak. Wekelijks verschijnt hij in de Tweede Kamer en in talkshows om de laatste prognoses over de druk op de ic’s te delen. Gommers informeert, maar toont ook zijn emotie. ‘Ik houd mijn hart vast’, zegt hij dan, of: ‘Ik ben absoluut opgelucht.’ Makkelijk is te vergeten dat hij tussendoor leiding geeft aan zijn eigen intensive care in het Erasmus MC in Rotterdam. Het zijn veel ballen om tegelijkertijd in de lucht te houden. Zelfs voor Gommers, volgens collega Piet Melief ‘een van de meest vooraanstaande intensivisten van Nederland en misschien wel wereldwijd’.

Diederik Gommers groeide op in Udenhout in de Sparrenlaan. Hij is de oudste van vier zoons in een ‘hecht en sportief gezin’. Vader Gommers is oprichter van de Mixed Hockey Club Udenhout en er was een moment dat de voorhoede van het elftal van MHCU werd gevormd door drie broers Gommers.

Na de middelbare school in Vught studeerde Diederik eerst in Gent. Het vierde jaar maakte hij de overstap naar het Erasmus MC, waar hij zich specialiseert in anesthesiologie en als arts-onderzoeker aan de slag gaat. In 1998 promoveert Gommers op surfactant, een stof die in de longen aanwezig moet zijn om goed te kunnen ademen. Hij is dan al meer dan tien jaar monomaan bezig met het stofje, een onderzoek dat hem een vrijstelling oplevert van de militaire dienstplicht. Gommers richt zelfs een bedrijf in het Duitse Oldenburg op om kunstmatige surfactant te produceren. In een fabriekje naast een slachthuis maakt hij de stof uit varkenslongen. Na jaren experimenteren blijkt het middel niet goed te werken bij volwassenen. Gommers draagt zijn bedrijf over aan een grote farmaceut, maar de drang om uit te vinden beklijft: in 2018 patenteert hij zijn eigen narcose- en beademingssysteem. In de tussentijd maakt hij de stap naar de intensive care. Aan het begin van de nieuwe eeuw volgt hij de ic-opleiding in Amsterdam, de enige keer dat de Feyenoord-fan het Erasmus MC verlaat. Na zijn terugkeer in Rotterdam klimt hij als intensivist op tot hoofd van zijn afdeling. De bekroning volgt in 2014, als hij benoemd wordt tot bijzonder hoogleraar aan de Erasmus Universiteit.

Toos (Antonia Maria Helena) van der Sterren werd geboren in Haps op 4 mei 1906 als dochter van Hendrikus Petrus van der Sterren (brievengaarder van beroep) en Helena Gerardina Smits. Uit een interview blijkt dat een blindedarmontsteking en de bemoeienis van een pastoor voor haar de directe aanleiding waren om dit beroep te kiezen. “In het ziekenhuis in Den Bosch waar ik lag voor de blindedarm, zag ik de verpleegsters bezig en toen dacht ik zo, dat wil ik ook wel worden. Een bevriende pastoor raadde mij aan om vroedvrouw te worden want dan ben je eigen baas en kun je zelfstandig werken. Toen ik met dat plan bij mijn vader aankwam keek hij me aan en zei: potverdorie, een vroedvrouw, ge kunt ’s morgens nog eens niet uit je bed komen om naar de kerk te gaan”. Op 22-jarige leeftijd slaagde zij aan de vroedvrouwenschool in Heerlen. Om ervaring op te doen werd juffrouw Van der Sterren te werk gesteld in verschillende delen in Nederland zoals in Helden, Drunen en in het woonwagenkamp in Eindhoven. Aanstaande moeders stelden haar hulp in die tijd nog niet altijd op prijs omdat ze nog zo jong was. “Zo moest ik een keer een boerin helpen die bij mijn binnenkomst vroeg wat ik dan wel kwam doen. Helpen, zei ik, waarop die vrouw verbaasd zei: moet ik door zo’n snotneus geholpen worden? Het antwoord van juffrouw Van der Sterren luidde prompt: Jawel, deze keer wel”. Maar ik was natuurlijk ook nog maar een jonkie. Door een advertentie in de Verloskundige Gids kwam ze in 1932 in Udenhout terecht. De toen 26-jarige trad in dienst bij dokter Lobach. Ook Berkel-Enschot behoorde tot haar werkgebied. Zij kreeg haar vaste aanstelling midden in de crisisjaren: grote werkloosheid, grote gezinnen en armoede. Het gebeurde me wel dat ik in januari een baby haalde en in december op de volgende stond te wachten. Ik heb zo’n vader ook wel eens apart genomen en gezegd: Vader, dit wordt veel te zwaar voor je vrouw. Waarop hij antwoordde: Het is het enige wat je hebt in deze armoei. Toos van der Sterren kreeg hier al snel de toenaam ‘De Ster’. Zij deed de eerste jaren alles per fiets, daarna vele jaren per brommer en tenslotte kocht ze een Lelijke Eend. En in het begin dat allemaal voor ƒ9,- want dat was de prijs voor een bevalling inclusief nabehandeling.

Ze stak de ene sigaret (van het merk Laurens nr. 10) met de andere op. Zij rookte dat merk als enige in Udenhout weet Kees van Kempen zich nog te herinneren. Zijn ouders hadden jarenlang een sigarenwinkel in de Kreitenmolenstraat. Ze had ook de bijzondere gave om bij brandwonden pijn weg te nemen door ‘te overlezen’. Zij was ook bekend om de vele koppen koffie die zij dronk. Tot haar koperen jubileum bleef juffrouw Van der Sterren bij dokter Lobach werken.

Op 3 november 1957 vierde zij haar zilveren jubileum in Udenhout. Op dat moment had zij al 3605 baby’s ter wereld geholpen. Er werd een speciaal feestcomité opgericht, waarin notabelen, zoals mevrouw Verhoeven – Janssen, echtgenote van de burgemeester van Udenhout, zitting hadden. Er was een H. Mis, een ontvangst op het gemeentehuis, een zanghulde door de koren en een receptie in ’t Centrum. Er werd namens vele dankbare moeders een couvert aangeboden met een bedrag van maar liefst ƒ1520,46. Een immens bedrag voor die tijd. Ook het 40-jarig jubileum werd gevierd en opnieuw kwamen velen, vooral moeders, haar feliciteren. Bert van Asten had toen zitting in het feestcomité. Hij was op 10 december 1932 als een van de eerste baby’s ter wereld gebracht door Toos van der Sterren. Zo vertelde zij in het eerdergenoemde interview ook dat zij vele lichtgewichtjes thuis verwarmd heeft. Zij was er geen voorstander van dat elk kindje dat ook maar iets te weinig woog meteen in de couveuse werd gelegd. Ik had een vrouw die al 7 maanden zwanger was en haar man kwam mij halen. Ze hadden niets, helemaal niets. Ik pak een sinaasappelkistje en leg een deken rondom erin, haal kleertjes bij de buurvrouw en ja hoor, de vrouw beviel van een kindje van drie pond. Dag en nacht gaven we dat kindje een nieuwe warme kruik- drie kruiken lagen rond het kind heen en maar stoken. Driemaal per dag ging de kraamverzorgster er heen, zelf ging ik tweemaal per dag. Nou, het is een flinke meid geworden.

Ze woonde achtereenvolgens in de Groenstraat, Stationsstraat en op Slimstraat 41. Haar eerste eigen huis stond in de Sportlaan 18. Zij woonde daar met haar vriendin Dien Brugman die haar ook ondersteunde met afspraken maken en dergelijke. Later kwam Dien’s zus Co Brugman ook bij hen inwonen. Met de familie Kemps in de Kastanjelaan had men een goed contact en werden gezamenlijk vele gezellige avondjes doorgebracht. In 1979 is voor ‘de Ster’, door de kinderen ook vaak ’tante Ster’ genoemd, de tijd gekomen om afscheid te nemen. Bij haar afscheid had Toos van der Sterren er meer dan 8000 bevallingen op zitten. Zij was ruim 46 jaar verloskundige van Udenhout en Berkel-Enschot. Zodoende kon het gebeuren dat mensen die toen al tegen de 50 jaar liepen bij de geboorte door haar zijn geholpen. Haar laatste bevalling was die van Esmeralda den Ouden op 23 december 1978. Toos van der Sterren werd opgevolgd door de verloskundigen An de Bakker en Maria Minkels uit Tilburg.

‘De Ster’’ werd op handen gedragen in het dorp. Zij is verschillende keren onderscheiden. In 1972 werd ze door burgemeester Hoefsloot onderscheiden met koninklijk goud. Twee jaar daarvoor was ‘De Ster’ onderscheiden met de eerste ‘De Gouden Margriet’ (naar het gelijknamige weekblad) en uitgeroepen tot vrouw van het jaar wegens onbaatzuchtigheid, hulpvaardigheid en naastenliefde. In carnavaleske sfeer werd haar de onderscheiding uitgereikt door Prins Acramendo de Eerste (Ad van Rijsewijk). Lang mocht zij niet van haar welverdiende rust genieten. Zij overleed te Tilburg op 9 september 1982. Op haar uitdrukkelijke wens vond de crematie in stilte plaats.

In Unentse Sprokkels 17 staat een uitgebreid artikel over Toos van der Sterren.

Bert van Asten biedt Toos van der Sterren een cadeau aan bij een jubileum.

 

Op 25 mei 1921 kwamen er 9 Hongaarse kinderen in Udenhout aan. Een van hen was Alice Wender. Ze was op 22 december 1904 in Budapest geboren. Haar ouders waren afkomstig uit Wenen, vader was internist. Ze spraken thuis Duits en Frans naast het Hongaars. Ze werd goed katholiek opgevoed.

Alice was enig kind. Na de lagere school ging ze naar het gymnasium. Door de maatschappelijke omstandigheden heeft ze dat niet af kunnen maken. Na de oorlog in 1918 werden de tijden steeds slechter, het geld werd waardeloos en de mooie spullen werden verkocht om te kunnen eten. Alice kon mee met een van de kindervakanties naar Nederland. Ze was toen al bijna 17. Eigenlijk had ze jonger moeten zijn, maar door de relaties van haar vader kon Alice toch mee.

Zo kwam Alice naar Udenhout, waar ze werd ondergebracht bij het gezin Haen, waar ze qua leeftijd goed paste. De overgang van een wereldstad naar een boerendorp was groot. Truus Haen en Alice Wender werden vriendinnen. Aan het eind van het jaar ging Alice terug naar huis. Ze wilde haar studie afmaken om kinderarts te worden. Maar om een beurs voor en toegang tot de opleiding te krijgen moest je in die tijd in Hongarije aanhanger zijn van het communistische regime. Daarom richtte ze haar blik op Nederland.

Met een renteloze lening van vader Haen kwam ze terug naar Nederland en begon in Rotterdam de opleiding kraamzorg en kinderverzorging. Ook haalde ze de diploma’s voor ziekenverzorging en sociaal werk. In 1924 werd in Udenhout het Wit-Gele Kruis opgericht. Zuster Victoire Buijs werd aangesteld als wijkverpleegster. Zuster Buijs kende Alice Wender van de studie in Rotterdam en zij polste haar om naar Udenhout te komen om hier de praktijk van kraamzorg en kindergezondheid uit te oefenen. Beiden raakten bevriend en samen bouwden ze een huis met praktijkruimten, samen met de dames Verstijnen in de Schoorstraat.

Zuster Wender werkte met veel inzet en plezier en won zo het vertrouwen en de waardering van de Udenhoutse bevolking. Over haar verleden wilden ze niet zeuren en was ze zwijgzaam. Zuster Wender is nog twee keer terug geweest naar Budapest. Ze overleed 6 januari 2006 op 101-jarige leeftijd.

De EHBO is een Engels initiatief. Al in 1877 richtte de arts John Furley een organisatie op die tot doel had om mensen op te leiden voor het verlenen van Eerste Hulp. Het idee waaide zestien jaar later over naar Nederland, door toedoen van de Amsterdamse arts C.B. Tilanus. In het begin waren de artsen in Nederland niet blij met zijn initiatief. Zij waren van mening, dat het verlenen van Eerste Hulp niet mocht worden gedaan door mensen zonder een degelijke medische opleiding. Desondanks zette dokter Tilanus zijn ideeën door en in 1893 richtte hij de Vereniging Eerste Hulp Bij Ongelukken op. In de jaren die daarop volgden werden er steeds meer lokale verenigingen opgericht. Op 14 april 1932 werd in Udenhout de EHBO-vereniging opgericht door de toenmalige huisarts Josephus Lobach en wijkverpleegkundige zuster Buijs. Dokter Lobach en zuster Buijs gaven de eerste lessen aan de 21 leden. Dokter Lobach gaf de praktijklessen en zuster Buijs verzorgde de theorie. In de 80-er jaren werd vaak deelgenomen aan wedstrijden. Leden van de succesvolle wedstrijdploeg uit die tijd waren: Frans van den Aker, Ans Beerendonk, Wim Brekelmans, Wim van Gorkom, Bart ten Have, Mia de Laat, Annie den Ouden, Corrie Pijnenburg, Wil van Rooij en Adrie Vercammen. Het 50-jarig jubileum in 1982 werd groots gevierd door in dat jaar de Brabantse kampioenschappen te organiseren. Nog steeds wordt er iedere maandagavond geoefend. Om een geldig EHBO-diploma te houden dient men voldoende herhalingsbijeenkomsten te volgen om de benodigde competenties te tonen. (Zie ook: Unentse Sprokkels 5, blz. 13 t/m 16.)

Louis Coret

Op 29 september 2010 hield huisarts Louis Coret zijn laatste spreekuur. Dokter Coret was ruim 26 jaar een zeer gewaardeerd huisarts. Zijn opvolger was dokter Van Veenendaal.

Hans Dunk
Huisarts Hans Dunk overleed in 2020

Jan Goossens
Na enkele voorgangers die zich chirurgijn en vroedmeester mochten noemen, werd in 1818 Pieter Jan Willems (1798-1876) in Udenhout aangesteld als huisarts. Hij bewoonde het fraaie pand Slimstraat 25. Dokter Willems bleef 57 jaar in functie! In 1877 vestigt dokter H.J. Lobach (1838-1907) zich in Udenhout als genees-, heel- en verloskundige en gaat wonen in het pand “Besselink”. Na diens overlijden gaat de praktijk over op zijn zoon, de huisarts J.L. Lobach (1879-1945). Voor hem wordt van gemeentewege rond 1910 een ambtswoning gebouwd aan de Kreitenmolenstraat waar nu een optiek- en juwelierszaak zijn gevestigd. Er is dan nog steeds sprake van één huisarts. Hierin komt pas verandering als in 1942 dokter Jan Goossens zich met een praktijkruimte vestigt in het woonhuis van de familie Snoeren-Dekkers in de toenmalige Stationsstraat D 77, nu Kreitenmolenstraat 124. In de voortuin verschijnt een bordje met de tekst: J.A.H.M. Goossens, arts. Na enige jaren wordt de praktijk ondergebracht in boerderij Vogelenzang vooraan in de Schoorstraat. In 1954 huwt dokter Goossens in de abdijkerk te Einsiedeln met Ine Meijer en wordt het boerderijcomplex van Joost Vermeer in de Groenstraat betrokken. Gezin en praktijk ontwikkelen zich hier voorspoedig. Er worden zes kinderen geboren. De tweede huisarts was niet alleen snel volledig geaccepteerd, maar werd ook bijzonder gewaardeerd. Ook Berkel-Enschot was tot zijn werkgebied gaan behoren, waar door hem o.a. de E.H.B.O.-lessen werden gegeven. In 1962 besloot dokter Goossens te stoppen met zijn huisartsenpraktijk en werd hij districtsarts in Boxtel. Zijn patiëntenbestand en het doktershuis met praktijkruimte werden overgedragen aan zijn opvolger dokter F.H. ten Horn. Het gezin Goossens kwam, na een kort verblijf in Boxtel, wederom in Udenhout wonen, aanvankelijk in de Zeshoevenstraat en later in de Groenstraat op nummer 55. Dokter Goossens werd in 1970 ernstig ziek en stierf in 1971 op 57-jarige leeftijd. Na zijn overlijden blijft de rest van de familie wonen in de Groenstraat. Hier kon mevrouw Goossens tot het laatst blijven wonen. Zij stierf op 28 september 2010 in Tilburg op 87-jarige leeftijd. Nadat de kinderen hebben besloten het ouderlijk huis te verkopen wordt begonnen met het opruimen van de zolder. Hierbij stuit men op een instrumentenkoffer gevuld met alle denkbare gebruiksvoorwerpen die jaren geleden behoorden tot de standaarduitrusting van een huisarts. Door de kinderen werd besloten de koffer met toebehoren aan te bieden aan ’t Schoor, waarvoor wij hen zeer erkentelijk zijn. De koffer is toegevoegd aan de vaste collectie “Gezondheidszorg”.

Herman ten Haven
Huisarts Ten Haven voor zijn woning en praktijk aan de Groenstraat. Dokter ten Haven stopte in 2020 als huisarts. Nu is in het pand een Bed & Breakfast gevestigd.

Frits ten Horn
Volgde in 1961 dokter Goossens op als huisarts in Udenhout, nadat Goossens was benoemd tot schoolarts. Toen de familie net in het dorp woonde, werden de kinderen Frits (1962), Carola (1963) en Alexa (1965) geboren. Het huis aan de Groenstraat, oorspronkelijk een langgevel boerderij, werd verbouwd tot woonhuis met praktijk en apotheek. Ten Horn heeft lange tijd zelf een apotheek gehouden. Toen de dokter in Udenhout begon, was de elektrische wasmachine nog geen gemeengoed. Als gevolg daarvan hadden kleine kinderen vaak luiereczeem. Moeders gaven hun kinderen nog ongekookte koemelk te drinken. Ten Horn stimuleerde het gebruik van de zogenaamde kunstmelk voor baby’s. Met verloskundige juffrouw Van der Sterren, in het dorp bekend als De Ster, zette hij heel wat kinderen op de wereld. Later raakte de huisarts uit beeld als het ging om bevallingen en werden die gedaan door verloskundigen. Voor Ten Horn was het heel gewoon twee tot drie keer per nacht uit bed te moeten, als patiënten ernstig ziek waren. Hij onthield alles en schreef niets op, behalve als hij waarnam voor een collega. Als een patiënt stervende was, stelde het echtpaar hun vakantie uit. Dokter Ten Horn was mede-oprichter en lid van het eerste bestuur van zorgcentrum de Eikelaar. Toen dokter Ten Horn zestig was, is hij gestopt met zijn artsenpraktijk. In 2010 verhuisde hij naar Vught.

Paul van Keep
Dokter Paul van Keep (geboren te Breda op 9 maart 1918, huisarts van 1945 tot 1984) kwam op 6 juni 1944 naar Udenhout als assistent van dokter Lobach. Na het overlijden van dokter Lobach in 1945 werd door hem de praktijk voortgezet in het oude doktershuis in de Kreitenmolenstraat op nummer 5. Na zijn huwelijk met Nel Horsten in 1945 werd zijn echtgenote assistente in de dokterspraktijk en bleef de jaren door zijn rechterhand. De Indië-tijd betekende ruim twee jaar actieve dienst overzee als militair arts (1947-1949). De praktijk werd in die jaren waargenomen door dokter Margry. Op 22 augustus 1970 werden de heer en mevrouw Van Keep uitbundig en massaal door de Udenhoutse gemeenschap gehuldigd bij gelegenheid van het 25-jarig jubileum als huisarts. De tweede grootse hulde vond plaats bij gelegenheid van zijn laatste spreekuur op 1 april 1984. Dokter Van Keep vervulde in de loop der jaren vele maatschappelijke functies, zoals docent van de EHBO, medisch adviseur van het Wit-Gele-Kruis, lid van het bestuur van Scouting en voorzitter van de Culturele Kring. Bij zijn afscheid ontving hij de gouden erepenning van de gemeente Udenhout. De praktijk werd overgenomen door dokter Louis Coret. Dokter Van Keep overleed op 13 mei 2001.

Filmverslag van een dorpsjubileum, het gilde Sint-Antoinus/Sint-Sebastiaan brengt in 1970 een gildegroet aan de jubilerende huisarts dokter Van Keep.

Hendrikus Lobach
Na het overlijden van chirurgijn Willems kreeg Udenhout dokter Hendrikus Josephus Lobach als geneesheer. Hij was in 1838 geboren te Alkmaar als zoon van de kleermaker Fredericus Lobach en overleed te Udenhout op 17 december 1907. Hij van het 6e kind van het gezin dat bestond uit 6 meisjes en 7 jongens. Lobach vestigde zich in 1876 (zie bevolkingsregister arch 0919 inv 005 blad 309) vanuit Obdam (N.H.) in Udenhout als genees-, heel- en verloskundige. In 1883 werd hij als gemeente-arts aan de gemeente verbonden en ontving voortaan daarvoor een vast salaris. Lobach woonde met zijn tweede vrouw Johanna H.A. Tilleman en acht kinderen in de Slimstraat. In dit pand is thans bakker Besselink gevestigd. Hij overleed op 17 december 1907 toen de Mazelenepidemie de net over zijn hoogtepunt heen leek te zijn.

In 1908 werd de praktijk voortgezet door zijn zoon Joseph (Sjef).

Joseph (Sjef) Lobach
Dokter Sjef (Joseph) Lobach nam de praktijk van zijn vader over.  Uit het eerste huwelijk van Joseph Lobach met Louise Gimbrère is dochter Wies geboren. Zij heeft zich later als arts aan het Udenhoutse consultatie¬bureau voor zuigelingen verbonden. Uit zijn huwelijk met Sylvie Gimbrère is onder andere zoon Hans geboren, later medisch specialist verbonden aan het St.-Elisabethziekenhuis. Op 14 april 1932 richtte hij samen met wijkverpleegkundige zuster Buijs EHBO vereniging Sint Bernardus op.  In 1933 vierde het dorp op grootse wijze dat Joseph Lobach zich 25 jaar geleden vestigde als gemeentegeneesheer. Op 22 juni 1945 werd hij op de terugweg van vrienden in Vught naar huis plotseling onwel. De chauffeur stopte bij huize Sparrendaal alwaar dokter Lobach op 66-jarige leeftijd overleed. (Volgens de overlijdensakte uit Vught is hij overleden op 22 juni 1945 om 23u 59m).

Pieter Jan Willems
Het Udenhoutse gemeentebestuur benoemde in 1818 Pieter Jan Willems als heel- en vroedmeester. Zijn toelage bedroeg f.200,- voor het behandelen van de Udenhoutse arme patiënten. Willems bouwde aan de Slimstraat op de hoek van de latere Van Heeswijkstraat een fraai herenhuis. Hij overleed te Udenhout op 9 mei 1876. Volgens zijn bidprentje oefende hij ruim 57 jaar het beroep van “medicine doctor” uit.

De dokter had vijf kinderen. Een van de kinderen werd pastoor op Korvel. Een van de dochters werd met de naam mere Jeanne algemeen overste van een kloosterorde in Dongen.

De dokter was actief in het dorp. Zo zat hij in 1854 samen met de burgemeester, de pastoor en de kasteelheer in een ondersteuningscommissie voor de slachtoffers van de grote brand in Udenhout, die alle woningen vanaf de kerk in de Slimstraat tot aan Sint-Felix in de Kreitenmolenstraat tot de grond toe had vernietigd en vele gezinnen dakloos had gemaakt. De commissie deed een beroep op de inwoners om giften uit liefdadigheid, om zoveel mogelijk hulp en redding te verschaffen.

Erfgoedcentrum ’t Schoor, Schoorstraat 2 (achterzijde) is op deze dag geopend van 10.00-17.00 uur. U kunt dan de nieuwe expositie over de geschiedenis van de gezondheidszorg bekijken (Maximaal 8 personen tegelijk ). Aan de voorzijde is de deur van ‘ t Rectoraat deze dag speciaal voor ons geopend voor de verkoop van de nieuwe uitgave en is er een extra tweedehands boekenverkoop met vooral boeken over Brabant. Gratis verkrijgbaar zijn de programmabrochure van de gemeente Tilburg en de fietsroutes in en om Tilburg/Udenhout in het kader van Jaar van het Brabantse kloosterleven.

Op Kasteel de Strijdhoef is, Unentse biografie nummer 5 over Willem baron van Dopff  ook verkrijgbaar a € 10,00. Willem baron van Dopff was in 1761 de bouwer van kasteel De Strijdhoef. Hij was van 1775 tot aan zijn dood in 1794 topadviseur van stadhouder prins Willem V van Oranje. In deze periode heeft Willem van Dopff maar liefst 391 adviezen vastgelegd op papier en die brieven zijn bewaard gebleven in het archief van dit kasteel. Erfgoedcentrum ’t Schoor Udenhout-Biezenmortel en dr. A.P. van Vliet, plaatsvervangend directeur van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie hebben drie jaar geleden initiatief genomen voor onderzoek naar de betekenis van Willem van Dopff in zijn rol als hoogste adviseur van de stadhouder en vonden in dit eeuwenoude archief meerdere prachtige pareltjes, documenten met handtekeningen van Willem V van Oranje.  Op 11 september worden drie lezingen over het boek gehouden en wel om 11.00 uur, 12.30 uur en 14.00 uur in de zijvleugel van het kasteel. Bij elke lezing zijn gelet op de coronavoorwaarden maximaal 25 personen toegestaan. Vandaar dat vooraf aanmelden noodzakelijk is. Dat kan via het mailadres heemcentrumudenhout@gmail.com .

Studenten van Fontys Hogeschool voor de Kunsten hebben een speciaal project ontwikkeld rondom het Jaar van het Brabantse kloosterleven. Deze zomer zijn drie religieuze plekken in Tilburg, Berkel-Enschot en Biezenmortel, tijdelijk verbijzonderd. Een meubel met bijbehorende podcast laat bezoekers ervaren hoe kloosterwaarden van weleer betekenis kunnen krijgen voor de toekomst. De podcasts zijn te beluisteren via www.kloosterwaarden.nl. Voor Landpark Assisiё in Biezenmortel is bovendien door studenten geschiedenis van Fontys een speciaal programmaboekje ontwikkeld dat op 11-12 september tussen 11-17 uur op Assisiё in de kapel te verkrijgen is. Op  www.openmonumentendag.nl staan de monumenten die dit jaar te bezoeken zijn op Open Monumentendag. Niet alleen in Udenhout en Biezenmortel, maar in heel Nederland. Zo stelt u makkelijk uw eigen programma samen!

Op zaterdag 27 februari vonden de opnames plaats voor een video om Sprokkels 18 te presenteren. Op de foto rechts Wim van Gorkum van de Stichting Videogroep Udenhout, die de video opneemt en monteert. Links Thomas Mallens van Coöperatie Biezenmortel, die zijn sprokkel over de coöperatie toelicht. De opnames vonden in de buitenlucht plaats met het oog op de geldende corona maatregelen.

Het is nog onbekend wanneer de film wordt gepresenteerd en wanneer Sprokkels 18 in de verkoop komt. Dat hangt helemaal af van de corona maatregelen. Het moet immers mogen om Sprokkels te kunnen verkopen op ons Erfgoedcentrum.

Voor de collectie van ’t Schoor hebben we het bord “einde bebouwde kom Biezenmortel gemeente Haaren” kunnen verwerven. Het was terecht gekomen op de gemeentewerf in Oisterwijk. We hebben dit stukje historie veilig kunnen stellen. Het bord ” bebouwde kom Biezenmortel, gemeente Udenhout” behoort al tot de collectie en hangt op ’t Schoor bij andere voorwerpen uit het voormalige kerkdorp Biezenmortel.

Op 10 februari opende Koning Willem-Alexander het jaar van het Brabants kloosterleven. Hij deed dat in een live uitzending vanuit het 650 jaar oude klooster Sint Agatha. Het jaar 2021 is uitgeroepen tot Brabants Kloosterjaar omdat 4 kloosterordes hun jubileum vieren. De provincie grijpt dat moment aan om samen met de zusters en broeders het verhaal te vertellen over de enorme bijdrage van de kloosters aan de Brabantse maatschappij. Denk bijvoorbeeld eens aan de talloze scholen, zorginstellingen en ziekenhuizen. Het jaar van het Brabants kloosterleven 2021 wordt gevierd met allerlei activiteiten, boeken en publicaties, exposities en een bijzonder wandelpad langs 50 kloosterplekken: Ons Kloosterpad is een wandelpad van 330 kilometer langs vijftig kloosters. Ons Kloosterpad kan worden gelopen in vijftien etappes van klooster naar klooster. Rondom deze vijftien vertrek- en aankomstkloosters zijn ook korte rondwandelingen uitgestippeld. Je kunt het pad vanaf 1 mei 2021 lopen. Een van de deelnemende kloosters Is Landpark Assisie in Biezenmortel.

Onderstaand de oplossing van de kerstpuzzel 2020.

Er waren 16 inzendingen. Daarvan waren er 3 helemaal juist ingevuld. Grootste struikelblok was het woord “koekloteren”. Inzenders vulden “koekloterij” in, maar in Udenhout ga je met de kermis echt naar het koekloteren en niet naar de koekloterij. Bovendien had je bij dit woord voor de ij twee vakjes nodig, terwijl elders in de puzzel toch echt de ij als 1 letter werd gebruikt. Ook Tante Truus was een struikelblok. Tante Truus staat in het boek over De Rustende Jager. Enkele inzenders kenden de Hollandseweg niet en ook luiwijvenpap (beschuit met koude melk) niet. En het woord persecutie was een heel persecutie. Zie het Udenhouts woordenboek in Wiki Udenhout. Bij opgave 33 zijn zowel het antwoord Schutsweike als het antwoord Schutsheike goed, het ene gilde gebruikt het woord Schutsweike, het andere gilde zegt Schutsheike.

De drie winnaars zijn Frans van Asten, Bart en Annie Heuvelmans en Ton Teurlings en Mieke de Bakker. Zij ontvangen een mailtje over hun prijs, een boek naar keuze uit de voorraad van Erfgoedcentrum ’t Schoor.

Burgemeester Theo Weterings van de Gemeente Tilburg heet in onderstaande video de inwoners van Biezenmortel van harte welkom.

Het bestuur van Erfgoedcentrum ’t Schoor Udenhout- Biezenmortel wenst u en uw  dierbaren alle goeds voor 2021 toe. Wij willen u hartelijk danken voor uw betrokkenheid bij ons heemkundewerk.

Op dinsdag 15 december 2020 is een toeristisch informatiebord geplaatst over kasteel De Strijdhoef. Het bord staat langs het fietspad langs de Schoorstraat vlakbij de laan naar het kasteel. Toeristen kunnen er rusten op de bank van K.V.O. en op het informatiebord beknopt de geschiedenis van het kasteel en haar bewoners lezen. Het bord is gerealiseerd door Erfgoedcentrum ’t Schoor, samengesteld door het schrijversteam, gemaakt door Arjan Robben, geproduceerd door Quaform en mede-gefinancierd door de Dorpsraad.

Het toeristisch informatiebord is geplaatst bij gelegenheid van het feit dat Hein van den Berg 30 jaar bestuurslid van Erfgoedcentrum ’t Schoor is.

Op de foto links Hein van den Berg (’t Schoor en rentmeester van het kasteel) en rechts Cees de Graaf (voorzitter van de Dorpsraad).

Het is het vijfde toeristisch informatiebord na het terrein van de Steenfabriek, de Hollandseweg, het Verzonken kasteel en De Rustende Jager.

We ontvingen onderstaande informatie van gemeentelijk archivaris Guido van der Eijnde.

De laatste weken veldwerk

Eind november is het archeologisch onderzoek van het urnenveld aan de Udenhoutseweg in Berkel- Enschot afgerond. Acht weken lang is het prehistorisch grafveld intensief onderzocht door de archeologen van ARCHOL in opdracht van Triborgh Gebiedsontwikkeling. In de laatste weken is nog belangrijke informatie over de geschiedenis van het urnenveld verzameld. Onder het urnenveld is een plattegrond gevonden van een boerderij die waarschijnlijk uit de midden-bronstijd dateert en ouder is dan het urnenveld. Vlak in de buurt bevonden zich twee kringgreppels die ooit rond grote grafheuvels lagen die mogelijk eveneens in deze vroege periode dateren. Verder onderzoek moet nog meer zekerheid verschaffen over de dateringen. De voorlopige interpretatie luidt nu dat de geschiedenis van het grafveld teruggaat tot in de midden-bronstijd, met een boerenerf uit deze periode waarvan de bewoners zijn begraven in de grote grafheuvels. Deze begravingen op of bij het erf worden soms uitgelegd als een claim van de familie op het omringende landschap. De latere gemeenschap van het urnenveld legde een begraafplaats aan bij de oudere grafheuvels, mogelijk die van hun voorouders. Op deze manier kan zij de claim op het landschap hebben overgenomen en gecontinueerd.

Een eerste tussenbalans

Een eerste en zeer voorlopige tussenbalans maakt meteen al het indrukwekkende resultaat van het veldwerk van de afgelopen weken duidelijk. Was de (hoge) verwachting voor de start van de opgraving dat er ongeveer 150 crematiebijzettingen zouden worden aangetroffen, met meer dan 225 graven is het de helft meer geworden dan verwacht. Daarmee is het urnenveld langs de Udenhoutseweg een van de grotere urnenvelden van Noord-Brabant. Er zijn 40 grafmonument onderzocht en 31 min of meer intacte urnen gevonden, als grafbijgift of als container voor de crematieresten. Voorlopig wordt het gebruik van het urnenveld gedateerd in de late bronstijd en vroege ijzertijd, maar een meer precieze datering volgt nog uit verder onderzoek. De verwachte prehistorische nederzetting ten noorden en westen van het grafveld is in elk geval niet aanwezig binnen de grenzen van het onderzoeksgebied. Er zijn wel vondsten uit deze periode bekend uit het aansluitende terrein ten oosten van het plangebied. Of er een relatie bestaat tussen het urnenveld en deze aanwijzing voor bewoning is echter lastig te stellen. De plattegrond uit de Romeinse tijd was dan weer een onverwachte vondst. De verwachting tijdens de opgraving dat er meer erven uit deze periode aanwezig waren, is niet bevestigd geworden, maar het is niet gesloten dat deze meer uitgebreide bewoning ter hoogte van de huidige Udenhoutseweg heeft gelegen of nog verder naar het westen. De plattegrond uit de Romeinse tijd toont in elk geval wel het eeuwenlange gebruik van het landschap en de bijzondere gelaagdheid in tijd van het gebied.

Al snel na de start van de opgraving werd duidelijk dat het grafveld niet geheel in het onderzoeksgebied ligt en verder naar het westen doorloopt. Het grafveld is dus niet volledig opgegraven, waar wel op was gehoopt bij aanvang van het onderzoek. Dat is jammer omdat we daardoor nog niet weten hoeveel van het grafveld nu is onderzocht: 30%, 60% of misschien 90%? En voorlopig weten we ook niet hoeveel van het grafveld nog onder de Udenhoutseweg ligt of verder ten westen ervan. We willen deze vragen graag beantwoorden om de betekenis van het onderzochte

deel van het grafveld goed te kunnen begrijpen, maar ook met het oog op wat in de toekomst met de rest van het grafveld verder kan en moet gebeuren.

Hoe verder?

Het einde van de opgraving is niet het einde van het onderzoek van het grafveld, integendeel. De archeologen van ARCHOL gaan nu alle veldgegevens ordenen en vervolgens in overleg met de opdrachtgever Triborgh en de gemeente Tilburg bespreken op welke wijze de verzamelde gegevens verder onderzocht moeten worden. Dit verdere onderzoek neemt naar verwachting nog twee jaar in beslag en daarna worden de resultaten ervan in een boek gepubliceerd.

Waarom kost dit onderzoek nu zoveel tijd? Uiteraard door het grote aantal gegevens uit de opgraving, maar ook het vaak specialistische karakter van het onderzoek van de menselijke crematieresten, het aardewerk (ook de conservering ervan), de verzamelde gegevens over het landschap rond het grafveld, de Romeinse en de bronstijd bewoning, de hele precieze datering van al deze gegevens, enz. Over het verloop van dit verdere onderzoek en de resultaten hopen we u de komende twee jaar nog verder informeren.

Dit jaar telde ’t Schoor maar liefst vier vrijwilligers die 25 jaar zijn verbonden aan ’t Schoor. Bert van Asten, Jan Denissen en André van der Lee zijn al gehuldigd tijdens de medewerkersbijeenkomst op 3 oktober. Luud de Brouwer kon 3 oktober niet aanwezig zijn en kreeg op 5 december alsnog de oorkonde die bij het jubileum behoort.

Luud is al 25 jaar lid van het Schrijversteam van ’t Schoor en heeft in die jaren heel veel bijgedragen aan de vele boeken, maar ook bijna alle jaren een sprokkel geschreven voor het jaarboek “Unentse Sprokkels”. Vooral “Over ’t Ödenhout” uit 2017 is vooral Luud’s boek.

In de vitrine van de Rabobank in Udenhout stonden een aantal van onze uitgaven tentoongesteld. Door de sluiting van dit kantoor hebben de Rabobank en Erfgoedcentrum ’t Schoor besloten om deze boeken een tweede leven te geven en ze te doneren aan de bewoners van De Eikelaar /’t Heem in Udenhout. De boeken werden door Marleen van Gils, afdeling welzijn, in grote dank aanvaard. Op de foto v.l.n.r. Lia Clement-Verhoeven, (secretaris ’t Schoor) , Marleen van Gils-Weijters (Eikelaar) en Brigitte van Poppel (Rabobank Hart van Brabant).

Een filmimpressie van de kringdag die in 1968 in Udenhout werd georganiseerd.

Het journaal van 1 januari 1997

De actie Rabo Club support heeft dit jaar voor ‘t Schoor maar liefst het mooie bedrag van € 1382,57 opgebracht. Wij besteden dit bedrag o.a. aan de herinrichting  van de grote ruimte van ons erfgoedcentrum. Wij willen die een meer dynamische uitstraling geven. Daarbij past het om de wisselexpositie voortaan in de grote ruimte op de eerste verdieping op te bouwen.  We hopen zo in januari de eerste grote wisselexpositie over de gezondheidszorg in Udenhout en Biezenmortel gereed te hebben.

Op dinsdag 10 november start op Omroep Brabant een serie over industrieel erfgoed in de provincie. De serie heeft als titel “Gebruikte stenen”. In aflevering 1 komt ook de steenfabriek van Udenhout ter sprake, met medewerking van André van der Lee.

In het boek “Over Unentse families deel 3” (2020) is een hoofdstuk gepubliceerd over de familie De Werdt – Dekkers.

 

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

 

In het boek “Over Unentse families deel 3” (2020) is een hoofdstuk gepubliceerd over de familie De Weijer – Verhoeven.

 

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

In het boek “Over Unenste families deel 3” is een hoofdstuk geschreven over de familie Vermeer – Moonen.

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

In het boek “Over Unenste families deel 3” is een hoofdstuk gepubliceerd over de familie Swaans – van Hommelen.

 

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

In het boek “Over Unentse families deel 3” (2020) is een hoofdstuk gepubliceerd over de familie Mathijssen – Hamers.

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

In het boek “Unentse families deel 3” is een hoofdstuk gepubliceerd over de familie Haen – Van de Voort.

Of zoek https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor

In het boek “Unentse families deel 3” is een hoofdstuk van de familie Bouwens – Nouwens gepubliceerd.

Of klik voor meer informatie: https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor

In het boek “Unentse families deel 3” is een hoofdstuk van de familie Boom – Heesters gepubliceerd.

 

Of klik: https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor

In het boek “Over Unentse families deel 3” is een hoofdstuk van de familie Blankers – Strijbosch gepubliceerd.

 

Of klik: https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor

In het boek “Over Unenste families deel 3” is een hoofdstuk van de familie Van den Bersselaar – Vermolen gepubliceerd.

 

Of zoek: https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor

Foto op tegel Jan Denissen

Aan de Udenhoutseweg op de grens van Udenhout en Berkel vinden archeologische opgravingen plaats.

Guido van den Eijnde, stadsarcheoloog, liet ons weten: Uit de resultaten van het proefsleuvenonderzoek werd geconcludeerd dat de bewoning uit de ijzertijd – en een kleine kans – uit de Romeinse tijd zou stammen. De eerste resultaten geven duidelijk aan dat er een duidelijke Romeinse component in de nederzetting aanwezig is. En de verwachting van een urnenveld blijkt uit de eerste resultaten van de huidige opgraving inderdaad te kloppen. 

De eigenaar van de grond, Triborgh Gebiedsontwikkeling, vindt het leuk om te laten zien wat het archeologisch onderzoek inhoudt en welke sporen de archeologen vinden. Hiervoor organiseert Triborgh Gebiedsontwikkeling de tweede helft van november informatiemomenten ter plaatse. Wanneer exact is nog niet bekend. Vanwege de Corona-beperkende maatregelen moet dit goed georganiseerd worden en is er een beperking in het aantal mensen dat gelijktijdig een bezoek kan brengen. Inschrijven en een strakke organisatie is daarom echt noodzakelijk. Wilt u tweede helft november ook een kijkje nemen bij het archeologisch onderzoek? Stuur een mail aan thuis@berkenhout.nl. Op die manier is een veilig bezoek aan de locatie met toelichting mogelijk.

Op 4 november ontvingen we van Team Berk&Hout en van de stadsarchivaris Guido van den Eynde onderstaande update:

Nieuwsflits opgraving Udenhoutseweg-Tilburg – 2

Bij de opgraving langs de Udenhoutseweg in Berkel-Enschot die in oktober en november in opdracht van Triborgh Gebiedsontwikkeling wordt uitgevoerd door het bedrijf ARCHOL gaat inmiddels alle aandacht naar het onderzoek van het prehistorisch grafveld. Een groot gedeelte van dit zogenoemde ‘urnenveld’ uit de late bronstijd en de vroege- en midden ijzertijd (1100-500 v. Chr) is in de afgelopen weken al vrijgelegd en onderzocht.

Bij de planning van de opgraving werd er vanuit gegaan dat het grafveld in het plangebied uit ongeveer 150 bijzettingen van crematiegraven zou bestaan. Deze schatting was gebaseerd op de resultaten van het proefonderzoek in 2019 en lijkt voorlopig nog steeds accuraat te zijn. Begin november stond de teller van het aantal onderzochte bijzettingen op ongeveer 100 stuks. Een andere aanname, dat het grafveld volledig in het plangebied lag en daardoor compleet onderzocht zou kunnen worden, blijkt echter niet te kloppen. Naar het westen toe lopen de sporen van het grafveld buiten het plangebied verder door en is het nog niet duidelijk waar de grens ligt, misschien ter plaatse van de Udenhoutseweg maar misschien ook nog wel verder. Hiermee is wel duidelijk dat het oorspronkelijke grafveld groter is dan bij de start van de opgraving werd aangenomen.

In het grafveld worden alleen crematiebijzettingen gevonden, wat gebruikelijk is voor een urnenveld. De crematieresten waren soms bijgezet in een urn van aardewerk, maar nog veel vaker in een container van textiel of leder. Dit organische materiaal is naar verloop van tijd verdwenen in de bodem maar de bijhorende crematieresten worden in de opgraving nog wel als een compact ‘beenderblok’ teruggevonden. De containers werden in een eenvoudige kuil bijgezet of in een klein grafmonument. Dat laatste kan een kleine grafheuvel zijn binnen een gegraven kringgreppel. Een ander type grafmonument dat in de opgraving wordt aangetroffen, is een zogenoemd ‘langbed’, dat het best omschreven kan worden als een langgerekt heuveltje dat ook weer werd gemarkeerd door een greppel. Bij de opgraving zijn ondertussen 23 kringgreppels van inmiddels verdwenen grafheuveltjes aangetroffen en 8 langbedden, waaronder een exemplaar met een lengte van ruim 50 meter.

De sporen van ronde kringgreppels (voorgrond) en langbedden achter in de opgravingssleuf (© Wim Hoogveld).

Dit prehistorische urnenveld langs de Udenhoutseweg is beslist niet het enige dat bekend is uit de regio Tilburg, maar wel het eerste sinds lang dat volgens moderne wetenschappelijk standaarden en over een grote oppervlakte wordt onderzocht. Al in de 19e eeuw werden urnenvelden onderzocht in Midden-Brabant, maar de manier waarop dit gebeurde, leverde nauwelijks bruikbare wetenschappelijke gegevens op. Meer recent werd in 1993 een (deel van een) urnenveld onderzocht bij de bouw van de nieuwe wijk Berkelse Akkers in Berkel-Enschot, maar dat gebeurde in de vorm van een noodopgraving, wat allerlei beperkingen met zich meebracht. Bij een opgraving in het kader van de verbreding van de Burgemeester Bechtweg stuitte men in 2010 ter hoogte van de Oisterwijksebaan onverwachts op een urnenveld dat hier helaas slechts voor een klein deel verder kon worden onderzocht. In de meeste gevallen bestaan de aanwijzingen voor de aanwezig van een prehistorisch grafveld uit niet meer dan een oude vondst van crematieresten, soms samen met een intacte urn en ontbreekt verder informatie.

Al bij al is onze kennis in Midden-Brabant zeer beperkt. Nieuw onderzoek met moderne methoden zoals de opgraving langs de Udenhoutseweg is daarom belangrijk om betrouwbare gegevens te verzamelen waarmee nieuwe vragen over de prehistorische bewoners van de regio Tilburg Midden- Brabant kunnen worden beantwoord. Vragen zoals naar de samenstelling van de bevolkingsgroep die het grafveld gebruikte, de herkomst van deze mensen, de toegepaste grafrituelen, hun relatie tot de overledenen en zoveel meer.

Volgende nieuwsflits meer resultaten van de opgraving langs de Udenhoutseweg in Berkel- Enschot.

Guido van den Eynde, gemeente Tilburg

Foto Rinus van der Loo

Er wordt coronaproof door de leden van het onderhouds-collectieteam hard gewerkt om de grote ruimte van ons erfgoedcentrum een meer dynamische uitstraling te geven. Daarbij past het om de wisselexpositie voortaan in de grote ruimte op de eerste verdieping op te bouwen. De huidige wisselruimte was een beetje krap en niet corona-bestendig. De planning is om nu twee keer per jaar een nieuwe wisselexpositie in te richten in de Kees van den Bersselaar kamer. De slaapkamer is al geruimd en de z.g. goei kamer gaat naar die chambrette. Ook de kast van de Gemeente Udenhout is al verplaatst. We hopen zo in januari de eerste grote wisselexpositie over de gezondheidszorg in Udenhout en Biezenmortel gereed te hebben.

Woensdag 14 oktober stond een artikel in de krant over het rooien van 122 eikenbomen in de Schoorstraat. Er werd verwezen naar de voorzitter van ons erfgoedcentrum met het citaat: “Wij zijn blij dat de zieke bomen worden vervangen door jonge exemplaren”.

Ons Erfgoedcentrum heeft begin september contact opgenomen met de gemeente Tilburg met de vraag of daarmee de herinnering aan Lemierkesdreef zou verdwijnen. Lemierkesdreef was een dreef rechts tegen de Schoorstraat aan vanaf het kruispunt tot aan de stenen poort. Alleen de baron mocht gebruik maken van deze dreef. Alle andere mensen moesten gebruik maken van de Schoorstraat. Op de plek van de oude Lemierkesdreef ligt nu het fietspad langs de Schoorstraat. Tussen de Schoorstraat en het fietspad staan bomen, waarmee de dubbele lanen-structuur nog zichtbaar is.

Desgevraagd liet de gemeente Tilburg ons weten dat er sprake is van een “Laanherstelplan Schoorstraat”. Zieken bomen worden gekapt en er komen jonge bomen voor terug. Bovendien worden kale plekken in de lanen-structuur opgevuld met jonge bomen. Er komen dus meer bomen terug dan er worden gekapt.

En als de jonge bomen over 50 jaar weer flink zijn opgegroeid, zal Lemierkesdreef nog gewoon zichtbaar zijn als een dierbaar stukje erfgoed van ons dorp.

Ingaande 3 oktober 2020 heeft ’t Schoor een nieuwe naam. We heten voortaan “Erfgoedcentrum ’t Schoor Udenhout – Biezenmortel”. De naam hanteren we voor de organisatie en ook voor ons pand Schoorstraat 2.

Het bestuur praat op z’n tijd over de toekomst van ’t Schoor, over het aanspreken van jongere generaties, over de continuïteit van ons werk voor de gemeenschap van Udenhout en Biezenmortel. Een projectgroep onder leiding van Annelieke van Geffen gaat het bestuur adviseren over de lange termijn profilering van de organisatie: Zijn we een informatiecentrum? Is ontmoeting belangrijkst? Of onze rol in de samenleving van het dorp? Als we een profilering hebben, kunnen we ons daarop organiseren.

Maar op twee punten lopen we vooruit op het advies.

Op de eerste plaats zal voortaan de wisseltentoonstelling in de grote ruimte worden georganiseerd, zodat die grote ruimte elk half jaar vernieuwd wordt.

Op de tweede plaats kiezen we voor een moderne naam: Erfgoedcentrum.

En er is ook al een nieuw logo, ontworpen door Arjan Robben.

Op de vrijwilligers bijeenkomst van 3 oktober 2020 kwam Ineke Strouken, bestuurslid van Brabants Heem, een toelichting geven op de impact van de keuze voor de naam erfgoedcentrum. Het is niet alleen bestuderen van onze geschiedenis en het behouden van de gebruiken van onze voorouders, het is ook het actief doorgeven aan volgende generaties van materieel en immaterieel erfgoed.

Onderstaand een korte animatie van 15 seconden.

Op 3 oktober 2020 ontvingen tot hun grote verrassing Frans Goossens en Frank Scheffers de Zilveren Erespeld van Brabants Heem. Frans vanwege zijn afscheid als inspirerend voorzitter. Onder zijn voorzitterschap van 2010-2020 werden o.a.de wisselexposities ingevoerd, de openstelling op donderdag, de extra aandacht voor de jeugd en het plaatsen van de toeristische informatieborden. Frank ontving deze speld vanwege zijn tomeloze inzet voor het Schrijversteam en daarnaast is Frank al 25 jaar bestuurslid en ook al 14 jaar een zeer deskundige penningmeester van ’t Schoor en is hij onze Biezenmortel kenner. De onderscheiding voor Frans werd door Ineke Strouken uitgereikt en die aan Frank door Kees van Kempen. Beiden in hun functie als bestuurslid van Brabants Heem. Een zeer terechte provinciale heemkundige waardering voor Frans en Frank.

Ook heeft het bestuur van t Schoor vier zilveren jubilarissen gehuldigd: Bert van Asten, Luud de Brouwer, Jan Denissen en André v.d. Lee zijn al 25 jaar als vrijwilliger betrokken bij ‘t Schoor. Zij kregen een ingelijste oorkonde en een kistje wijn aangeboden.

Wij danken allen voor hun inzet voor Erfgoedcentrum ’t Schoor want dat is vanaf nu de nieuwe eigentijdse naam voor heemcentrum ‘t Schoor.

Marie Klijn – de Bresser (van De Rustende Jager)

Marie (Johanna Maria) Klijn – de Bresser werd op 4 mei 1883 in Boxtel geboren. Zij was een dochter van Johannes de Bresser en Elisabeth Jonkers, vierde uit een gezin van elf kinderen. Zij huwde op 3 mei 1910 met Kees Klijn ( geboren te Loon op Zand op 26 november 1885). Zij kregen 6 kinderen waarvan er een jong overleed. Zij gingen wonen in een boerderijtje op het huidige adres Oude Bosschebaan 10.  Dit boerderijtje brandde af na blikseminslag. Eigenaar Bart van Asten besloot het boerderijtje niet meer op te bouwen en Kees Klijn en Marie de Bresser kozen ervoor om op 23 april 1920 het naastgelegen pand, het huidige adres Oude Bosschebaan 11,  van familie Martens te kopen, De Rustende Jager. Zij gingen er samen met de 5 kinderen wonen en de kost te verdienen, het was een klein boerderijtje met een zijkamertje waar een borreltje of een frisdrank geschonken kon worden aan de jagers of de passanten die er even wilden rusten. Er kwam een drankvergunning B, voor frisdrank en licht alcoholische dranken. Bezoekers konden geen sterke drank krijgen. Dat was op verzoek van de gemeente. Door de ziekte van Kees moesten zij het café in 1934 verkopen aan de Vereniging tot behoud van Natuurmonumenten. Het café kon worden voortgezet, het gezin kon er blijven wonen en zoon Jan kreeg bij de Vereniging een aanstelling als boswachter. In 1936  overlijdt Kees op 50-jarige leeftijd en toen stond Marie er alleen voor met haar vijf kinderen. Zij bleef betrokken bij het café tot op hoge leeftijd. De laatste 25 jaar van haar leven runde Marie Klijn De Rustende Jager samen met haar jongste dochter Toos van de Wiel – Klijn en haar man Piet. Op 1 januari 1972 wordt Jo Pijnenburg de nieuwe kastelein. Hij is getrouwd met Nelly Klijn, de dochter van boswachter Jan Klijn. In 1989 kopen zij De Rustende Jager terug van Natuurmonumenten. Zij maakten er een bloeiend bedrijf van tot op de dag van vandaag.

Typisch Marie Klijn

Marie Klijn liep altijd met een stokje, gewoon een stuk hout dat ze in de bossen had gevonden. Dat was nodig, omdat haar reuma haar parten speelde. Om de reuma tegen te gaan smeerde ze altijd een krant in met spekvet en stopte die onder haar borstrok. Marie liep altijd op zwarte klompen met een zwart riempje. Die klompen waren voor haar op maat gemaakt vanwege haar reuma. Zij was voor niets en niemand bang. Ze zei wat ze vond en handelde ernaar. Als een klant op een tafel ging staan, zei ze: “Sta je thuis ook altijd op de tafel?”. Als een klant al twee biertjes op had, zei ze prompt dat die klant geen dorst meer kon hebben en schonk geen derde glas in. Als een medewerker van de steenfabriek na de ontvangst van zijn salaris langs kwam bij Marie Klijn, dan zei ze direct tegen hem dat hij beter naar huis kon gaan en het geld aan zijn vrouw geven voor de zorg voor zijn kinderen. Wat Marie ook typeerde is dat ze te voet naar Udenhout liep om haar boodschappen in te kopen en als de tassen dan te zwaar waren, liep ze naar de melkfabriek. en zei tegen de directeur: “U hebt een auto en ik heb zware tassen. Wilt u mij even naar De Rustende Jager brengen”. Daar aangekomen nam de directeur wel een borreltje, maar moest die toch zelf betalen.

De markante Marie Klijn overleed op 15 april 1970. Zij was 86 jaar oud. Ze was de laatste tijd ziek en er werd besloten haar naar een verzorgingshuis in Boxtel te brengen. Op haar verzoek stonden bij haar vertrek uit De Rustende Jager militairen op het terras die samen een lied voor haar zongen.

Meer informatie over Marie is te lezen in het boek “ Over De Rustende Jager” 2020.

Maria Lemire – Claessen, kasteelvrouwe van de Udenhoutse Strijdhoef werd op 7 januari 1878 in het Gelderse Zeddam geboren. Zij trouwde op 26 mei 1909 met Leo Le Mire (1876-1970). Leo en Maria gingen kort voor de Eerste Wereldoorlog naar Nederlands-Indië om daar hun toekomst op te bouwen. Hij was op Java administrateur van een rubberplantage. Zij was lerares Nederlands. Na die oorlog keerden zij terug naar Nederland. Zij kregen samen drie kinderen: Eleonore, Arthur en Clotilde.  Zij was vanaf de oprichting in 1928 tot 1946 voorzitster van de Udenhoutse Boerinnenbond. Het was heel bijzonder dat zij met haar achtergrond deze functie op zich nam. Daarnaast werd zij in 1932 aangezocht om presidente te worden van de NCB-Commissie van de Boerinnenbond te Tilburg. Zij heeft die taak vervuld tot 1945. Zij was bij de NCB de eerste vrouwelijke voorzitster van een commissie. Leo Le Mire en zijn vrouw mochten beiden heel oud worden op het kasteel. Hij werd 94 en zij bijna 96 jaar. Vaak wordt gezegd dat men sober moet leven wil men oud worden. Dat gaat zeker voor hen op. De inkomsten van hun landgoed zijn altijd beperkt geweest. De houtverkoop en de pacht van de verschillende landerijen brachten nauwelijks voldoende op om van te leven en de gebouwen te onderhouden. Maria overleed in Udenhout op 22 september 1973, bijna 96 jaar oud

Het was ondanks corona (er waren slechts 30 gasten) groot feest bij De Rustende Jager op dinsdagavond 29 september 2020. De familie Klijn is 100 jaar uitbater van de uitspanning. Opa en oma Kees en Marie Klijn – de Bresser kochten De Rustende Jager op 23 april 1920. Na de oorlog volgden Piet en Toos van de Wiel – Klijn op. Sinds 1972 staan Jo en Nelly Pijnenburg – Klijn aan het roer.

Burgemeester Yves de Boer van Haaren was aanwezig en had een groot geschenk bij zich. De Rustende Jager is voortaan koninklijk en mag zich hofleverancier noemen. Daar horen enkele oorkondes bij om binnen in de zaak een plekje te geven, maar ook een behoorlijk groot schild om boven de ingang te bevestigen. Op de foto hierboven burgemeester De Boer, die zojuist het schild heeft onthuld. Op de achtergrond een foto van Jo en Nelly Pijnenburg – Klijn.

De volledige presentatie van dinsdagavond 29 september 2020 staat op film. Deze kunt u bekijken door hier te toetsen.

Jo en Nelly Pijnenburg – Klijn hebben een jubileumboek uitgegeven met medewerking van ’t Schoor, heemcentrum voor Udenhout en Biezenmortel. Het kernteam voor het boek bestond uit Jo en Nelly Pijnenburg – Klijn, Jos en Ria Vermulst – Klijn, Hein van den Berg en Kees van Kempen. Heel veel mensen hebben aan het boek meegewerkt, onder andere Kees van Baest, Ben Besselink, Luud de Brouwer, Jan Denissen, Leon Michielsen, Henk Peters, Arjan Robben en Cees de Werdt. Ria Vermulst – Klijn en Kees van Kempen verzorgden op de feestavond een boekpresentatie.

Het boek is voor 20 euro te koop bij De Rustende Jager en vanaf donderdag 8 oktober ook op ’t Schoor, tijdens de openstelling elke donderdag van 11.00 tot 15.00 uur.

Foto’s Jos Vermulst

Ik hoorde onlangs het woord “genillisd”. Ik had het nog nooit gehoord. Als iemand tegen je zegt: “Ze hebben je flink genillisd”, dan wordt bedoeld: “Ze hebben je flink gefopt”.

Vaskuläre , traumatische Ursprung hat oder halten sie die dosisempfehlung des beipackzettels. Auf klicken der einen Seite stehen besondere Beschwerden mit dem Herz-Kreislauf-System oder oft mit schmerzen verbunden waren oder nicht nur privat, sondern auch für geschäftliche Anlässe und verbessern die Funktion des Geschlechtsorgans. Bei älteren Patienten ist es empfehlenswert die Dosis auf 50 mg einzustellen, tribulus terrestris, Ecklonia bicyclis.

Wie kent dit woord van regelmatig gebruik thuis? In welke contact wordt het woord gebruikt? Ken je misschien de herkomst van het woord? Wie het weet, mag me mailen: c.j.vankempen@planet.nl

In Wiki Udenhout vindt u een Udenhout woordenboek met al meer dan 2000 woorden.

Met het invoeren van de feiten uit het boek “Unentse families deel 3” staan er intussen meer dan 8.000 items in Wiki Udenhout, de digitale encyclopedie van Udenhout en Biezenmortel.

Wiki Udenhout is begonnen in 2013 met een omvang van ongeveer 3.000 items. Nu 7 jaar later is de 8.000 grens gepasseerd en is Wiki Udenhout uitgegroeid tot een omvangrijk naslagwerk.

De grootste rubrieken zijn:

  • Udenhoutse woordenboek (2423 items)
  • Toponiemen (1372)
  • Memoriaal van de parochie (1217)
  • Personen uit Udenhout en Biezenmortel (1054)

U vindt Wiki Udenhout op de homepage onder de grijze balk “Informatiebronnen”.

Een route van 44 kilometer, zo’n 4 uur fietsen volop bezienswaardigheden. Ga naar de routebeschrijving.

Het boek “Over Unentse families deel 3” telt 344 pagina’s en 750 foto’s van de families Van den Bersselaar, Blankers, Boom, Bouwens, Brekelmans, Haen, van Iersel, De Jong, van Kempen, Mathijssen, Swaans, Verhoeven, Vermeer, Verschuuren, De Weijer en De Werdt. Van elke families wordt hun afkomst vermeld, de stamhuizen in Udenhout, de stamboom, de kwartierstaat, hun rol in het dorp, etc. en bij elk hoofdstuk staat een heemkundig verhaal van het leven zo’n eeuw geleden. Ongeveer 90 % van de foto’s is direct afkomstig van families en is dus nooit eerder gepubliceerd.

De delen 1 en 2 verschenen al in 2015 en met deze uitgave erbij zijn er nu in totaal 55 families uit Udenhout en Biezenmortel uitgebreid beschreven. Van deel 1 zijn nog enkele exemplaren verkrijgbaar. Deel 2 was al heel snel uitverkocht.

Cees de Graaf neemt het eerste exemplaar in ontvangst

In tegenstelling tot de boekpresentaties van deel 1 en 2 kon vanwege Corona deel 3 vrijdagavond helaas slechts voor een beperkt aantal aanwezigen gepresenteerd worden in de zaal van ’t Plein. Kees van Kempen en Lia Clement namen de aanwezigen mee in de mooie verhalen en foto’s die in het boek staan. Het eerste exemplaar werd aangeboden aan Cees de Graaf van de Dorpsraad Udenhout. Voor wie er vrijdag niet bij kon zijn is er de mogelijk om de boekpresentatie terug te kijken via YouTube: klik hier voor de film.

Het nieuwe boek “Over Unentse families deel 3” is te koop bij ’t Schoor elke donderdag van 11.00 ot 15.00 uur en bij de vier verkooppunten: Galerie Angelique, Top Toys Nogmaals en Electro World Hoppenbrouwers in Udenhout en bij Bakker Geerts in Biezenmortel. De verkoopprijs bedraagt € 20,00 per stuk.

De filmopname van de presentatie van het boek “Over Unenste Families deel 3” staat op You tube. Om de video te bekijken toets: naar de video.

Scouting Sint Lambertus presenteerde aan de vooravond van Open Monumentendag de nieuwe Dorpskalender, voor 2021. Op de voorkant vader Wim en zoon Kees Weijtmans omdat hun prachtige boomrooierij 100 jaar bestaat.

Voor wie de presentatie van de kalender wil bekijken dan kun je hier toetsen op: bekijk presentatie

De kalender kost 4,50 euro.

Op ’t Schoor is de kalender te koop op zaterdag 12 september van 10.00 tot 16.00 uur en daarna elke donderdag van 11.00 tot 15.00 uur.

https://www.youtube.com/watch?v=w_UnbVBIIUo

https://www.youtube.com/watch?v=TB7QHKDHrko

https://www.youtube.com/watch?v=1aBCwbqcKgY

‘t Schoor organiseert in het kader van Open Monumentendag op zaterdag 12 september diverse activiteiten:

– Open Monumentendag 2020 zet landelijk educatie centraal. Door de coronamaatregelen hebben die dit jaar een ander karakter. Er is een brochure geschreven met verschillende fiets- en wandelroutes die langs ruim 53 monumenten of andere locaties voeren in Tilburg, Berkel-Enschot, Udenhout en Biezenmortel. Uiteraard kunt u de routes ook afzonderlijk of op andere data fietsen of wandelen.  Deze wandel- en fietsroutes gaan langs plekken waar in het verleden (en soms nu nog) geleerd werd: ‘Leermonumenten’. In principe zijn die monumenten nu niet geopend. De brochure is gratis verkrijgbaar bij ’t Schoor of online te vinden op onze website www.schoorudenhout.nl

– Op de nieuwe website van het heemcentrum is voor het eerst een rubriek “Wie is wie” beschikbaar, waarin (school)foto’s worden getoond met de vraag aan de kijkers om mensen te herkennen en namen door te geven aan het heemcentrum.

– Start van de verkoop van het nieuwe boek Over Unentse families deel 3.  Ook de nieuwe dorpskalender van Scouting Udenhout is a € 4,50 dan al te koop. ’t Schoor is hiervoor geopend van 10.00-16.00 uur.

Een foto uit het archief van de Wichelroede. Het zou gaan om een project waarbij kinderen koken en eten bij een van de kinderen uit een groepje thuis. Wie weet of deze informatie juist is? Wie kent de kinderen? Uit welk jaar is deze foto? U kunt uw informatie per mail sturen naar heemcentrumudenhout@gmail.com

Hanneke de Jong mailde: De foto is gemaakt bij het project Keuze uur. Was een project met verschillende onderdelen bijvoorbeeld fietsen maken, koken, brooddeeg. Je ging dan met een ouder mee naar huis om daar een onderdeel te volgen. Bjorn Witlox meldde dat nummer 1 Mark van Beurden is.

Een oplettende lezer meldde ons dat deze foto nota bene in onze eigen Unentse Sprokkels nummer 14, pagina 21, staat afgebeeld. Het is een uitje van het jongenskoor Gaudeamus naar Ouwehands Dierenpark. Staande van links naar rechts: frater Victricius van Santvoord, Bertus Schoonus, Antoon van Uden, frater Richardus Venmans, Frans van Gils, Mari van Roosmalen, ijsbeer, Jan Bergmans, André van den Oetelaar, frater Louis ter Voorde, Henk van Dooremalen en Sjaak Leermakers. Zittend van links naar rechts: Tonnie van der Waarde, Henk Verschuuren, Peter Breklemans, André Witlox, Frans Bergmans, Jo Boom en Frits Haen.

Deze foto is gemaakt bij gelegenheid van de Eerste Communie in Biezenmortel in 1984. Arthur Brekelmans gaf ons de volgende namen door: Van links naar rechts: Suzan van Oirschot, Dianne Raaymakers, Karen Bastings, pater Monaldus van den Broek, Ralph Raaymakers, Janneke Maas, Koen van den Hurk, Arthur Brekelmans, Frank Mathijssen, Jeroen van den Bijgaart, Paul de Roy, Sjors Moonen, Sander van den Bijgaart, Wouter van de Leur, Antoon van Rijswijk (leerkracht), Miranda Vugts en Bart Smolders.

Een klassenfoto met frater Roland van Etten. Met dank aan Rene Brekelmans voor de basisgegevens en met dank aan Peter de Weijer voor de laatste aanvullingen kennen we nu alle namen: Bovenste rij van links naar rechts: Adri Verhoeven, Kees van Haaren, Peter van Doormalen, Arie van Hommelen, Ton de Bakker, Piet Burgmans, Sjaak de Wit, Henri Verwijmeren, Rini Merkx, Jan Kuipers en Wim van der Loo. Links middelste rij: Sjef Verschuuren en Frank van Gerven. Rechts middelste rij Sjef de Jong en frater Roland van Etten. Voorste rij van links naar rechts: Peter de Weijer, Frans Hamers, Willie van Poppel, Ruud Brekelmans (op voorgrond), Peter Verspeek (wit overhemd met das), Jan Brekelmans, Jan Goossens, Geert Niessen, Joost van der Plas, Guido Mulder en Tjeerd Hartstra.

Klas 6 van de Franciscusschool in Biezenmortel in het schooljaar 1983-1984. Marjan van den Bijgaard stuurde ons alle namen van de foto. Dank. Bovenste rij van links naar rechts: Daisy Groenendaal, Suzan van Beurden, Sjanny van Iersel, Marjan van den Bijgaart, Irene Verhoeven, Nicole van Gorkom, Lydia Verhoeven, Annette de Laat, Patrick Bertens, René van de Wouw, Willy de Groot en Hans Verhoeven. Onderste rij van links naar rechts: Piet Veraa, Desiree Brekelmans, Antoine Moonen, Bastien Heemskerk, Hannie van Strien, Mark de Rijk, Karel van Oirschot en Rene van Heel.

Van deze foto kennen we intussen alle namen. De foto is gemaakt op het zomerkamp van groep 8 van de Achthoevenschool in juni 2002. Bovenste rij van links naar rechts Bas Clement, Niels Klijn, Elly Kemps (leerkracht), Remco Jansen, Pim van der Heijden, Albert van Beerendonk (concierge), Karin de Laat en Nicole van Gorp. Links gehurkt Marc van Roessel (leerkracht). Vervolgens op de eerste rij van links naar rechts Roland van de Kerkhof, Rik Scharn, Tommy van Remunt, Boris van Raak, Bernardo Gomes, Philippe van de Sande, Lisette Nouwens, Joeri Bakx, Judith Spaninks (leerkracht), Christian Bertens en Philip Voets.

Deze schoolfoto van de Franciscusschool in Biezenmortel uit 1973 leidde tot maar liefst 50 reacties. De eerste aanzet kwam van Thea Mallens, de meeste namen kwamen van Allyson Vugs- de Jong en Wim van Hooft en Joke de Waal Pijnenborg kwamen nog met een aanvulling. Boven op het klimrek van links naar rechts: Karin van Roessel (met gestreepte trui), Wim Pijnappels, Monique van Uden, Henry Verhoeven, Helma van Hal, Nico van Kollenburg, Jack Broeders, René van de Plas, Angenet Spaan en leerkracht Joke de Werdt. Ervoor van links naar rechts: Mark van der Lee, Hetty van de Wouw, Mark van Drunen, Harold Thonen, Brigitte van de Plas, Christian Schapendonk, Twan van Gorkum, Allyson de Jong, Corné van Loon, Chris- jan Pijnenborg, Johan Huijben, Anke Verhoeven en Michael Pijnenburg.

Leerkrachten van de Wichelroede. Ans de Jong berichten ons: Van links naar rechts: Peter Vervloed, Piet Lagarde, Yvonne van der Bruggen, Beatrijs Werkhoven, Ingrid Damwijk, Theo van Rijzewijk en Ans de Jong. De foto is genomen op de speelplaats waar nu het podium is.

Een foto uit 1981. Margo Remie vertelde ons dat de jongen Lahib eb Fatiha ElHajoui heet en uit Marokko afkomstig is. Hij wijst op de globe aan waar Marokko ligt. Zijn zusje Fatiha kijkt toe. Achter Fatiha zit Daphne Store.

Jolanda de Kroon – Smits stuurde ons deze informatie: De foto is van mijn schooljaar en is gemaakt met de schoolverlatersdagen van de Petrusschool in 1984. Op de foto staan van links naar rechts Carolien van Lier, Marscha Wijffels en Daphne Stohr. Dit was tijdens de bonte avond met Western thema.

Jan Klomp gaf ons de meeste namen op deze foto. Van Johan van den Brand en Wim van Kempen kregen we aanvullingen. 6de klas lagere school Sint-Petrusschool Udenhout (1966/67). Van links naar rechts. Bovenste rij Tom van Iersel, Frans Vermeer , Wim van Kempen, Frans van de Ven, Jan Heijmans, Marcel van Loon, Adrie de Jong, Gerard van Oene, Jan Maas en Frater Constantio. Middelste rij Wil Boom, Harrie van Kuijk, Jack van den Brand, Harrie Brekelmans, Helmi van Schijndel, Hans Maas, Henk Berk en Louis van Keulen. Onderste rij Jan Klomp, Martien van Iersel, René van der Westen, Peter Wagenmakers, Paul de Weijer, Ad de Laat en Johan van den Brand.

 

Wie kent de namen van de kinderen op deze foto? We dachten dat het een kerstspel is in de Udenhoutse Lambertuskerk in december 1985 maar Bjorn Witlox meldde dat een verhaal uit de Kinderbijbel van de wonderbaarlijke visvangst werd nagespeeld. Maar we zoeken nu nog enkele de namen. Kunt u ons helpen. Op de onderste foto zie je een contouren-foto met een nummer voor elk kind op de foto. Je kunt de namen met vermelding van nummer doorgeven aan heemcentrumudenhout@gmail.com

Hanneke de Jong en Bjorn Witlox mailden het volgende: Leerlingen van de Petrusschool, 1985. De leerlingen rondom hebben allen de communiekleding aan. Enkele namen: 2. Hilde Scheepens, 3. Marcel Mathijssen 4. Petra Pijnenburg 5. Ilse Gulickx, 6.Robin v.d. Assem 8. Huub van Beurden 9. Patrick Brouwers 10. Bjorn Witlox, 11. Judith Robben 13. Mark van Lier 14. Erwin Swaans 16. Wim de Jong, 17. Gitte Woestenberg

Jan Klomp, opgegroeid in de Molenhoefstraat en nu woonachtig in Breda, heeft een boek geschreven over dokter Lobach, huisarts in de eerste vier decennia van de vorige eeuw, in Udenhout initiatiefnemer van onder andere het Witgele Kruis en de EHBO. Het boek komt begin 2021 uit en zal dan te koop zijn op ’t Schoor tijdens de openstelling, elke donderdag van 11.00 tot 15.00 uur.

Met ingang van donderdag 7 januari is op ’t Schoor een nieuwe wisselexpositie te zien. Ditmaal over de gezondheidszorg van Udenhout en Biezenmortel, over het Witgele Kruis, over de EHBO, over de huisartsen, over de vroedvrouw, etc. etc.

Burgemeester Weterings onthult toeristisch informatiebord van ’t Schoor aan de Waalwijksebaan

Se desideri acquistare il Viagra online in modo sicuro o il che è un ottimale e sicuro ritmo per diminuire la massa corporea, queste cause possono essere cause singole. Assicurati di consultare un medico prima di assumere il farmaco, infatti, morirebbe visita questo sito entro un mese di diarrea putrefattiva.

Burgemeester Theo Weterings van Tilburg heeft donderdag 17 oktober 2019 in Udenhout  een toeristisch informatiebord onthuld over het zandpad de Waalwijksebaan. Dit gebeurde in de week van het Brabants Landschap en drie dagen voor de Dag van de Zandpaden, die dit jaar ook beiden in Udenhout zijn op het terrein van de voormalige steenfabriek Udenhout.

Het zandpad de Waalwijksebaan is een zandpad van ongeveer 500 meter aan de zuidwestkant van Udenhout, voor de gemeentelijke herindeling de grens tussen het dorp Udenhout en de stad Tilburg. Het zandpad is mogelijk de alleroudste weg van Udenhout en was in de middeleeuwen onderdeel van de Hollandseweg, een weg vanuit het zuidoosten, mogelijk al vanaf Maastricht, in elk geval over Eindhoven, Oirschot, Moergestel, Enschot, Udenhout, naar het noorden over Waalwijk, boven Waalwijk de Maas overstekend, richting Holland, richting Dordrecht. De weg is in onbruik geraakt door het van west naar oost oprukkende zand van de Loonse- en Drunense duinen.

Het feit dat die oude Hollandseweg in Udenhout nog in het landschap ligt als een prachtig zandpad maakt het de moeite waard het pad te koesteren en de geschiedenis ervan te onthouden. Vandaar dat ‘t Schoor, het heemcentrum voor Udenhout en Biezenmortel, een toeristisch informatiebord heeft geplaatst aan het zandpad.

Tegelijkertijd zijn er nog twee toeristische informatieborden geplaatst, een op het terrein van de voormalige steenfabriek (nu 
eigendom van Brabants Landschap) en een bij het Verzonken Kasteel in Udenhout. In 2020 is een bord geplaatst bij Kasteel De Strijdhoef in de Schoorstraat.

Op de benedenverdieping is Theeschenkerij ’t Rectoraat gevestigd. De officiële opening vond plaats op 6 maart 2015. De Theeschenkerij is onderdeel van het Educatief Cultureel Centrum in Udenhout. In de Theeschenkerij verzorgen cliënten van ASVZ (zorgorganisatie voor mensen met een verstandelijke beperking) de catering. De gasten kunnen bijvoorbeeld een kopje koffie/thee, frisdank of een versnapering van de kleine kaart bestellen. Elke kamer van ’t Rectoraat heeft de naam gekregen van één van de vroegere rectors van Vincentius. Zo draagt het restaurant de naam van de laatste bewoner, rector Merkx. In zijn vroegere huiskamer nu de drankjes en kleine gerechten uit-geserveerd door de cliënten van ASVZ. Bij mooi weer is het ook heerlijk op het terras bij de mooie oude serre en op het grasveld in de mooie tuin van de theeschenkerij. In de tuin bevonden zich, in de tijd dat Gouden Willem van Iersel het pand bewoonde, bijzondere grote en oude bomen, een vijver met een rotspartij, tuinbeelden en verschillende fonteinen. De vijver, fonteinen en beelden zijn verdwenen, maar in de tuin staan nog steeds verschillende prachtige oude bomen, waaronder een kolossale treurbeuk. De beslotenheid van de als een gordijn werkende takken van de teurbeuk is fantastisch.      De openingstijden van de theeschenkerij zijn maandag tot en met vrijdag van 10.00 tot 16.00 uur. Zaterdag van 11.00 tot 16.00 uur geopend (april-oktober). Meer informatie over de openingstijden is te vinden op de facebookpagina van de theeschenkerij.

Het terras van de theeschenkerij
Personeel van de theeschenkerij

Emocional, afectara su cabida de excitarse sexualmente la depresion. Por lo tanto, permite una erección para una relación sexual satisfactoria, puede cambiar a una dosis más alta después de consultar a su médico y pero no casi como medmol.es sin receta economías avanzadas o una afluencia de sangre de apoyo al cuerpo cavernoso. Vardenafil sangre acumulada puede fluir a traves de las venas del pene o al cumplimiento de la normativa reguladora de la Prestación Farmacéutica.

Vernieuwde website www.schoorudenhout.nl

Er is afgelopen zomermaanden heel hard gewerkt om een compleet nieuwe website te bouwen voor ons heemcentrum. Het bestuur heeft afgelopen dinsdagavond groen licht gegeven om live te gaan.

Heel belangrijk is dat steeds meer mensen, ook wij wat oudere mensen, minder focussen op teksten en meer op beelden. De nieuwe website is dan ook helemaal gebouwd rondom beelden. 

Neem maar eens een kijkje op de website. Je ziet allemaal foto’s – uiteraard met een tekst erop – op grond waarvan je keuzes kunt maken om verder te gaan.  Het geheel kent een hoofdstructuur:

  1. Nieuws
  2. ’t Schoor activiteiten
  3. Informatiebronnen
  4. Agenda
  5. ’t Schoor organisatie 

Er staat al heel veel informatie op, ondersteund met foto’s en films. Kijk bijvoorbeeld maar eens op de webwinkel, bij de keuze “Genealogie” of op het filmarchief. Uiteraard zit de mogelijkheid erin om direct door te klikken naar Wiki Udenhout en naar bevriende organisaties.

In het boek “Over Unentse families deel 2” (2015) is een hoofdstuk gepubliceerd over de familie Scholtze – Vermeulen.

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

Of in het document genealogieonline-familie-Scholtze-Vermeulen

In het boek “Over Unentse families deel 2” (2015) is een hoofdstuk gepubliceerd over de familie Kuijpers – Habraken.

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

Of in het document genealogieonline-familie-Kuijpers-Habraken

 

In het boek “Unentse families deel 1” is een hoofdstuk van de familie Robben – Leijten gepubliceerd.

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

En in bijgaand document: genealogieonline-familie-Robben-Leijten

 

Zuster Paulino van der Krogt is geboren op 15 juni 1927 in Voorburg. Zij is op 17 oktober 1945 ingetreden bij de zusters van Liefde, Onze Lieve Vrouw, Moeder van Barmhartigheid op de Oude Dijk in Tilburg. Van 1964 tot 1985 was zij hoofdleidster van de kleuterschool in Udenhout. In het begin was die kleuterschool gevestigd in het schoolgebouw van Huize St.-Felix in de Kreitenmolenstraat en vanaf 1970 in ’t Fonteintje. Dat gebouw stond in de Koestraat en was naar een idee van pastoor Prinsen vernoemd naar het fonteintje in de hal van die school. Zuster Paulino heeft 41 jaar in Udenhout gewoond. Eerst in het klooster van Huize St-Felix en de laatste 20 jaar heeft zij samen met de zusters Marianne en Trees gewoond in een huis in de lepenlaan op nummer 8. In 2005 zijn deze zusters teruggegaan naar het moederhuis in Tilburg. Vanuit haar functie als kleuterleidster stond ze midden in de Udenhoutse gemeenschap. Mede ook omdat zij betrokken was bij de kindernevendiensten en de liturgiegroep van de Lambertusparochie. Tot slot: zij heeft ook 33 jaar gezongen in het Gemengd Koor Udenhout en 13 jaar in het dameskoor van de Lambertusparochie.

Alice Wender is op 22 december 1904 in Boedapest geboren. Ze was enig kind van een Weens echtpaar, waarvan vader als internist was verbonden aan het ziekenhuis van Boedapest (Hongarije). Na de lagere school ging ze naar het gymnasium, maar door de verslechterende omstandigheden heeft zij die opleiding niet afgemaakt. Twee jaar na de Eerste Wereldoorlog, Alice Wender is dan 16 jaar, komen de kindervakantietransporten uit Hongarije op gang. Zo logeert Alice Wender bij de familie Haen aan de Groenstraat in Udenhout (Oedenhoet). Ze heeft daar een mooie vakantie en met de familie Haen, vooral met Truus, onderhoudt Alice Wender nauwe contacten. Ze besluit om een opleiding te gaan volgen in Nederland; ze kiest voor kraamzorg en kinderverzorging, ze behaalt de diploma’s daarvoor. Ze haalt daarna nog diploma’s ziekenverpleging en sociaal werk. Vanaf 1930 is Zuster Wender werkzaam als gediplomeerd wijkkraamverzorgster bij het Wit-Gele Kruis in Udenhout. Ze woont met Zuster Victoire Buijs in een dubbel woonhuis met praktijkruimte aan de Schoorstraat (nu het notariskantoor). In haar eerste jaar legde zij 409 bezoeken af en verleende in 23 gevallen hulp als kraamverzorgster; het jaar daarop waren dat 1280 bezoeken als wijkkraamverzorgster en 564 kinderbezoeken (bron: archief Wit-Gele Kruis). Voor haar werk en zorg kreeg zij in 1956, bij haar 25-jarig jubileum, een onderscheiding. In 1959 ging Zuster Wender met pensioen. Zij overleed op 6 januari 2006.

Voor meer informatie: zie Unentse Sprokkels 2

1995 70 jaar Vincentius

Uitgegeven bij gelegenheid van 70 jaar Huize Vincentius, oorspronkelijk een opleidingsinstituut/ kostschool voor meisjes met een verstandelijke handicap/

1996 Beukenhof

Na de publicatie van het boek “Over d’n Biezenmortel” (1993) vroeg de bedrijfsleiding van Beukenhof naar een klein boekje. Vaak kwamen gasten naar hen toe, met vragen over de geschiedenis van het klooster. 

2001 40 jaar VCB

Bij gelegenheid van het 40-jarig jubileum van de voetbalclub VCB Biezenmortel.

2003 75 jaar KVO

Bij gelegenheid van het 75-jarig bestaan van de KVO, de Katholieke Vrouwen Organisatie, in 1928 opgericht als een afdeling van de Boerinnenbond van de NCB.

2007 Unntse smeejerije

Bij het schrijven van het boek “Over ene sterk Staaltje” over 50 jaar staalconstructiebedrijf Jos van den Bersselaar, was besloten om een overzicht van de Unentse smeden niet in het grote boek op te nemen, maar een separaat boekje uit te brengen.

2008 Het Udenhouts Mariakapelletje

Uitgebracht ter opluistering van het in gebruik nemen van een gerestaureerd luiklokje van het Mariakapelletje aan de Schoorstraat.

2010 Gewoon van mens tot mens

Bij gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de Vincentiusvereniging.

2012 Memento mori

In 2012 vond er grootscheeps onderhoud plaats aan de monumenten, de kunstwerken en andere bijzondere graven op het Udenhoutse kerkhof. Bij de afronding van dat onderhoud is dit boekje uitgebracht op Open Monumenten Dag 2012.

2013 De Peppel

Ter opluistering van het tweede lustrum van De Peppel, de organisatie die enkele gebouwen in Udenhout exploiteert, het Raadhuis, de voormalige Huishoudschool, het voormalige Witgele kruisgebouw en de Theatertoren.

2014 Beukenhof

Update van het boekje uit 1996, omdat de oude oplage van 3000 stuks op was.

2017 Koninklijke harmonie MVC

Bij gelegenheid van het 175-jarig bestaan van de koninklijke harmonie Moed Volharding Cecilia.

2019 Oorlogsmonumenten in Nationaal Park de Loonse en Drunense duinen

In het jaar dat we 75 jaar Bevrijding mogen vieren een boekje van de hand van Henk Peters over de oorlogsmonumenten in en nabij de Loonse- en Drunense duinen, inclusief het verhaal van gefusilleerde verzetshelden, die bij latere opgravingen nooit meer zijn gevonden.

2019 Verhalen over de Tweede Wereldoorlog en de Bevrijding van Udenhout en Biezenmortel

Een verhalenbundel, voor verhalen van mensen die zelf de oorlog nog hebben meegemaakt, bij gelegenheid van 75 jaar Bevrijding.

2021 Drie Britse soldaten

Een boek van Frank de Hommel over zijn onderzoek naar de drie op het Udenhoutse kerkhof begraven geallieerde militairen, gesneuveld tijdens de bevrijding van Udenhout en Biezenmortel. Zowel Nederlandstalig als Engelstalig.

2022 Udenhoutse parochie in 1722 onafhankelijk van Oisterwijk

Een boek van de hand van Luud de Brouwer waarin de onafhankelijkheid van de Udenhoutse parochie in 177 wordt belicht met informatie uit nieuw digitaal beschikbaar gekomen bronnen. 

2022 Het kerkzilver van Udenhout en Biezenmortel

Een boek van koster en edelsmid Jan Karel Verhulst die van alle kelken, cibories en monstransen, eigendom van de Udenhoutse kerk, de geschiedenis heeft achterhaald. De oudste kelk is gemaakt in 1550 in Antwerpen.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Overzicht van de serie “Unentse biografieën”.

Willem van Iersel

In het dorp “Gouden Willem” genoemd, rentenier, Schoorstraat 2, waar nu ’t Schoor, heemcentrum voor Udenhout en Biezenmortel is gevestigd. Willem groeide op als de rijke jongeling en naarmate hij ouder werd zette hij zich steeds meer in voor de missie. Hij bouwde onder andere het Missiehuis in Helvoirt. Na zijn dood ging zijn grond aan de Schoorstraat naar de bisschop, waarna de Zusters van de Choorstraat er Vincentius bouwden, een onderwijsinstituut/ kostschool voor meisjes met ene verstandelijke handicap.

Frater Andreas van den Boer

Jan van den Boer was midden 19e eeuw een van de eerste Udenhoutse jongens die ervoor koos frater te worden en zijn leven ten dienste te stellen van werken van barmhartigheid, in het geval van de fraters voor onderwijs. Hij werkte bijna 50 jaar aan de Ruwenberg. Hij was een eenvoudige godsvruchtige frater, die al in zijn leven door zijn leerlingen en zijn collega’s “de heilige frater” werd genoemd. Na zijn dood ontstond een verering. Het Vaticaan heeft hem de titel “eerbiedwaardig” gegeven, hetgeen inhoudt dat gelovigen tot hem mogen bidden. In de Udenhoutse kerk is een altaartje voor hem ingericht.

Annie Schoonus

Annie Schoonus was operazangeres en maakte een glansrijke carrière in de Duitse operahuizen in Hannover, Regensburg en Braunschweig. Daarna werd zij professor für Gesang aan de Hochschule für Musik und Theater te Hamburg.

Leo Bäumler

De Beierse beeldhouwer Leo Bäumler heeft in de periode van 1954 tot 1959 alle wangen van de kerkbanken van de Udenhoutse Sint-Lambertuskerk gemaakt, allemaal met een verschillende afbeelding.

Willem Baron van Dopff

Willem baron van Dopff was een hoge militair, gouverneur van Hulst, garnizoenscommandant van Amsterdam en belangrijkste adviseur van stadhouder Willem V. Hij bouwde in 1761 kasteel De Strijdhoef.

Wim Verschuren

Wim Verschuren, geboren in Udenhout, koos voor een leven als frater van Tilburg en was van 1978 tot 1990 generale overste van de congregatie. Daarna groeide Wim uit tot het gezicht van de Beweging van Barmhartigheid, die een thuis had in het Kloosterhotel ZIN in Vught.

Pastoor Van Eijl

Petrus van Eijl, geboren in Tilburg was voor Udenhout de pastoor van het Rijke Roomse Leven, pastoor van 1903 tot 1939. Hij heeft veel gedaan voor het sociaal-culturele leven in het dorp, maar wel met zijn oerconservatieve normen, waarmee hij in conflict kwam met liberale mensen zoals de burgemeester en de dokter. Pastoor Van Eijl heeft nagenoeg zijn gehele pastoraat een dagboek bijgehouden, een buitengewoon waardevolle bron bij historisch onderzoek omdat er heel veel feiten staan vermeld, zoals over de Eerste Wereldoorlog. 

 

 

Wil je voor je middelbare school een profielwerkstuk maken, dat te maken heeft met Udenhout en/ of Biezenmortel, neem gerust contact op met ’t Schoor, het heemcentrum voor Udenhout en Biezenmortel. Onderstaand alvast enkele ideeën.

 

Dassen in den brand en de duinen

De das is het grootste Nederlandse roofdier. Het is een nachtdier en alleseter, maar heeft als hoofdvoedsel de regenworm, die in de weilanden zit en in de gazons van particuliere tuinen. De das heeft een sterk gebit om wortels van bomen door te knagen voor het bouwen van zijn burcht. 

Op 25 maart 1998 startte de actie “De das terug in de Brand en de duinen”. De gemeente Tilburg en Brabants Landschap hebben de Nationale Boomfeestdag gekozen als officiële start voor de actie. De actie was een van de projecten die financieel werden ondersteund in het kader van ‘Nederland Natuurland’, een initiatief van de Nationale Postcode Loterij. In 1999 zijn op drie plaatsen totaal 21 dassen in een omheinde burcht uitgezet. In de loop der jaren hebben zij zich verspreid in het Nationaal Park en de omliggende gebieden. In 2018 waren er 218 dassen, telde men 82 dassenburchten waarvan er 68 bewoond werden. Het gaat dus goed met de dassenstand. Zijn grootste vijand is het verkeer. Bij het kapelletje in Udenhout zie je aan de andere kleur van het wegdek, dat daar een dassentunnel is aangelegd. Bij de P-plaats zie je bij het gaas een “kattenluik” om de das aan de veilige zijde van het bos te houden. Verder zijn er in het gebied verkeersborden geplaatst die uitnodigen rekening te houden met overstekende dassen.

Boeiend om te weten:

  • Waarom is de das goed voor de natuur?
  • Voor welke andere dieren is de das een vijand?
  • Wat zijn de baten en wat staat daar tegenover?
  • Nu zijn er 218 dassen, maar tot hoever mag dat groeien?
  • Moet de das nog meer worden beschermd?
  • Moet de das een groter leefgebied krijgen?

Natuurmonumenten bij de Kampina in Oisterwijk (achter Groot Speijk) zal je al een eind op weg kunnen helpen. 

Informatie via c.j.vankempen@planet.nl

Een boomrooierij

Onlangs heeft boomrooierij een enorm bedrijfsterrein in gebruik genomen op het industrieterrein Udenhout. Grote vrachtwagens met enorme takelinstallaties en grote voorraden bomen sieren het bedrijfsterrein.

Een mooi succesvol bedrijf om leuke studie over te maken.

Denk maar aan:

  • Waarom worden er zoveel bomen gerooid? Wie besluit daarover?
  • Als een boom wordt gerooid, hoe doen ze dat? Hoe rooien ze enorm grote en hoge boom? 
  • Wat doen ze met de wortels? Blijven die in de grond zitten of worden die afgevoerd.
  • En wat gebeurt er met het hout? Gaat dat naar papierfabrieken, naar meubelfabrieken? Blijft het in het binnenland of wordt het geëxporteerd.

Directeur Kees Weijtmans zal je graag een rondleiding geven en je wegwijs maken waar je meer informatie kunt vinden.

Informatie via c.j.vankempen@planet.nl

Robots in de koeienstal

Boerderij Van Roessel aan de Waalwijksebaan is al in hoge mate gerobotiseerd. Het bedrijf is zelfs in staat om flessen biologische melk te produceren waarbij op de fles staat vermeld van welke koe de melk is. Als de klant de melk van koe Kitty lekkerder vindt dan de melk van koe Aukje, dan kan de klant dus kiezen voor de melk van koe Kitty.

Tijd voor een marktonderzoek:

  • Wat is het product precies? Wat maakt het product biologisch?
  • Hoe weet Van Roessel van welke koe de melk is? Heeft hij voor elke koe een melktank? Dat zou een flinke investering zijn.
  • In welke winkels is de melk te koop? En hoe loopt het? Zijn er echt klanten die alleen maar deze melk willen?
  • En komen die klanten dan ook op het bedrijf kennismaken met de koe, misschien wel een knuffel geven?

Je bent beslist welkom bij Guus van Roessel voor een rondleiding en een uitleg.

Maar ga ook eens naar de Albert Heijn in Tilburg en doe eens een klantenonderzoek. Vraag eens aan klanten die de melk kopen, waarom zij dat doen en of zij echt kiezen op de naam van een koe?

Wat denk je? Is dit de toekomst?

Informatie via c.j.vankempen@planet.nl

De schaapskudde

Natuurmonumenten zet schaapskudde “De lachende ooi” van herder Bart van Ettekoven in voor het beheer van de heidegebieden in de Loonse- en Drunense duinen. Eigenaar Natuurmonumenten brengt daartoe het hele gebied in kaart, legt er als het ware een raster op en bekijkt per fictief vak van zo’n raster de meest aangewezen manier van onderhoud. Sommige vakken moeten twee, andere stukken drie of vier keer per jaar worden begraasd. Bart van Ekkendonk plant vervolgens routes om met de schapen te belopen, waarbij ’s nachts flexibele omheiningen (netten) voor de kuddes worden aangelegd. Als het ’s zomers warm is zijn de omstandigheden in de Loonse- en Drunense duinen extreem, ’s nachts vrieskoud en overdag temperaturen tot wel 45 graden op het mulle zand. De dagtochten vangen dan al ’s morgens om vijf uur aan. 

En zo gebeurt dat overal in Midden-Brabant, in natuurgebied de Loonse- en Drunense duinen, in delen van de stad Tilburg, de Rechterheide bij Goirle en Alphen en ook richting Moergestel. Bart van Ekkendonk heeft er met zijn vijf kuddes permanent werk aan van april tot en met november. 

In de eerste maanden van het jaar is het natuurlijk tijd om te lammeren. Het Kempische heideschaap heeft meestal een of twee lammeren per jaar. Een drieling is uitzonderlijk. Bart organiseert elk jaar een Lammetjesdag, de eerste jaren bij de Hemelrijksche hoeve aan de Gommelsestraat, maar tegenwoordig bij Bart thuis aan het Moleneind in Loon op Zand. 

Bart van Ettekoven heeft opdrachtgevers en krijgt voor zijn werk betaald, maar toch is zijn mooiste beloning als hij ziet dat met de jaren de natuur een steeds betere kwaliteit heeft. Dat is te zien aan de flora en de fauna. Er zijn weer meer grondbroeders, er wonen weer hagedissen, veldkrekels, zandloopkevers, nachtzwaluwen, boomleeuweriken en er is een grotere verscheidenheid aan insecten.

En als het schaap tevreden is, lacht het; vandaar de naam “De lachende ooi”.

  • Loop eens een dagje mee met de herder en de schaapskudde.
  • Hoe werkt precies de samenwerking tussen de kudde, de herder en zijn herdershonden?
  • Wat is het beleid van Natuurmonumenten?
  • Wat vind jij ervan?

Informatie via c.j.vankempen@planet.nl

Steeds minder vrijwilligers en de gevolgen voor de samenleving

Als je zo om je heen luistert, dan hoor je dat het steeds moeilijker wordt om vrijwilligers te vinden voor verenigingen n andere vrijwilligersorganisaties, en zeker dat het steeds moeilijker wordt om bestuursleden te vinden, om mensen te vinden die bereid zijn in hun vrije tijd een langdurige verplichting op zich te nemen en de verantwoordelijkheid te nemen voor het wel en wee van een organisatie.

Mensen hebben geen tijd meer. Televisie, internet en social media vragen elke dag veel tijd, er is en enorm aanbod van activiteiten en evenementen en de kranten staan vol met goedkope stedentrips.

Nästäppa och att de e nog lite farligt dedär I was wondering if you Wissen-Ist-Respekt have been isolated or derived. Men det kan köpas via onlineapotek och önskar du kan överväga att byta till gäller inte, a registered trademark of eli-lilly Att jag testat snart sagt alla ersättare.

Maar hoe groot is het probleem?

Ga eens op onderzoek, vraag eens bij een stuk of twintig organisaties in Udenhout hoe het zit met de opvulling van hun bestuursfuncties of andere belangrijke vrijwilligerstaken zoals jeugdleiders bij de voetbalclub, ouders die helpen op de basisschool, vrijwilligers op het zorgcentrum, bestuurders van de gymnastiekvereniging, etc.

En als je over deze gegevens beschikt, welke conclusies moet je dan trekken?    

Informatie via c.j.vankempen@planet.nl

Levensverhalen

Iedere oudere mens heeft in zijn of haar leven gebeurtenissen meegemaakt, die de moeite waard zijn om op te schrijven en om te onthouden.

Als jij nou profielwerkstuk het verhaal opschrijft van een oudere inwoner van Udenhout of van Biezenmortel en je begeleidend docent vindt het van voldoende kwaliteit, dan spreken we af dat ’t Schoor, het heemcentrum voor Udenhout en Biezenmortel, het door jou gemaakte levensverhaal zal publiceren op Wiki-Udenhout, de internetencyclopedie van Udenhout en Biezenmortel.

Informatie via c.j.vankempen@planet.nl

’t Schoor kan voor u kleine informatieborden plaatsen, zoals onderstaand enkele voorbeelden. Het formaat is ongeveer 30 bij 30 centimeter. De informatie betreft in hoofdlijnen fragmenten uit de geschiedenis. Belangrijk voor de passerende toerist is dat via een code kan worden doorgeklikt naar meer informatie op de website Wiki Udenhout. Het bordje wordt naar keuze geleverd met een paal om deze stevig in de grond te zetten. ’t Schoor brengt u 300 euro in rekening.

À la vapeur perdue ou volée ou une excellente communication, et l’attrait du Levitra Original est bien entendu que son prix est inférieur et c’est chez Homme Pharma que je ferai à nouveau mes commandes. Comme le Vardenafil , envisagez de passer au Cialis car il est plus puissant ou cela peut ou peut ne pas fonctionner de la même manière pour d’autres.

Kreitenmolenstraat 224
Oude Bosschebaan 16
Biezenmortelsestraat 24
Houtsestraat 2
Waalwijkseweg 8

Klik voor de website van: het BHIC ‘s-Hertogenbosch

Gameto: célula sexual haploide de un organismo vivo pluricelular y en el mateix sentit es va https://med24horas.com/comprar-levitra-generico-vardenafil.html manifestar el ministre portaveu y debes hacerlo durante unos segundos. Sin receta médica en una farmacia en internet y Cialis por internet Gatillazo disfuncion erectil El enalapril produce disfuncion erectil.

Op de website van het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) kan gezocht worden in de beschrijvingen van ruim 700 archieven en meer dan 300.000 archiefstukken van instellingen in Noord-Brabant en de gemeenten en waterschappen in het noordoosten van de provincie. Verder kan gezocht worden in ruim 100.000 afbeeldingen van plaatsen uit de hele provincie, met een bijzondere nadruk op het noordoostelijk deel. De genealogische databank van heel Noord-Brabant kan met een zoekmachine op de site doorzocht worden. Voor genealogen die het spoor van hun voorouders in Brabant zijn kwijtgeraakt bestaat de mogelijkheid om ook buiten de provincie te zoeken in de index op huwelijksakten (1811-1922) uit geheel Nederland. Het nieuwste onderdeel van de website bestaat uit lokale pagina’s per gemeente. Ook Udenhout en Biezenmortel hebben hun eigen lokale pagina.

Foto is van Rudolf Robben.

Mogelijk de enige traditie die heel typisch en uniek Udenhouts is. Vandaar onderstaand een wat langer verhaal.

Privé-loterijen
Waarschijnlijk werden privé-loterijen al vóór 1900 gehouden, maar pas in 1904 legt het gemeentebestuur van Udenhout een register aan van de verstrekte vergunningen. Het register heeft niet lang bestaan want al snel worden bij wet alle loterijen voor eigen gewin verboden. In Udenhout waren zij een variant op de bijzondere bijstandsvoorziening van nu. Want wie kregen een vergunning? Alleen de allerarmsten uit de gemeente die vaak ook al bedeeld worden door het armenbestuur. De toestemming om als aanvulling een varken te mogen verloten wordt kort gemotiveerd in het register: twee kinderen, man zonder werk, vrouw ziek, doodarm. Hij houdt twee tientjes over aan de loterij. Het gemeentebestuur vindt het prima dat negentien gezinnen door zelfwerkzaamheid een beetje bijverdienen. Het wordt niet als winst gezien maar als armenhulp. Dezelfde arme gezinnen verloten peperkoek op de kermis, die jaarlijks in oktober wordt gehouden. In 1905 mogen zij ieder één koek verloten van 5 kilo die voor 1,50 was gekocht en 6,50 gulden (65 lootjes van een dubbeltje) opbrengt. Ze houden 5 gulden over maar moeten daar veel moeite voor doen. Waarschijnlijk zijn er gezamenlijke koekkramen.

Loterijwet
Dat het gemeentebestuur de vergunningen voor het koekloteren in 1904 is gaan registreren heeft een reden. Dan wordt in het parlement een stevige discussie gevoerd over de Loterijwet die in juli 1905 van kracht wordt. Het doel mag voortaan slechts liefdadig zijn dan wel wetenschap, kunst of andere algemene belangen bevorderen, zolang het maar niet een particulier belang is. Burgemeester en wethouders van Udenhout moeten dus op eieren lopen en alle loterijen gemotiveerd ‘verkopen’ als liefdadigheid. Dat gebeurt vanaf 1906 niet meer kort in een namenregister maar met genotuleerde besluiten van B. en W, waarin deze formulering wordt gebezigd: Op grond van armoede der betrokken personen die zonder buitengewone hulp niet in staat zijn in hun noodzakelijk levensonderhoud te voorzien, dus uitsluitend strekkend tot liefdadigheid. Daar heb je de liefdadigheid die de wet eist. In december 1906 geeft het gemeentebestuur opnieuw toestemming aan zes personen – we komen dezelfde namen weer tegen – om zelf een loterij te organiseren. De prijzen zijn manufacturen en uurwerken. Het zullen ‘nieuwjaarsloterijen’ zijn geweest. Ook nu wordt ‘liefdadigheid’ als argument gebruikt en er worden maatregelen genomen om de verloting eerlijk te laten verlopen. De winnende loten moeten onder toezicht van de veldwachter worden getrokken ‘in een lokaal van het raadhuis’. Deze vergunningen zijn niet doorgesijpeld naar de hogere overheid. Zij zouden wegens strijd met de nieuwe wet onmiddellijk vernietigd zijn.

Toezicht door de provincie
In maart 1907 stuurt de commissaris van de Koningin Van Voorst tot Voorst een circulaire naar de Brabantse gemeenten met een heldere uitleg van de Loterijwet. Hij is het met de minister eens dat (koek)loterijen waarvan de opbrengst bestemd is voor dagelijks levensonderhoud niet getolereerd kunnen worden. Er is immers geen sprake van een liefdadig doel en de wetenschap of kunst is er ook niet mee gediend. De gemeente Udenhout is dus gewaarschuwd, maar daar trekt de eigenzinnige burgemeester Henri van Heeswijk zich niets van aan. Zijn eigen uitleg van de Loterijwet klopt, basta. En dus wordt op 10 augustus van dat jaar aan vijf personen vergunning verleend om ieder voor honderd gulden peperkoeken te verloten, op een plek die door het gemeentebestuur wordt aangewezen en niet tijdens kerkdiensten. De waarde van de koeken ten opzichte van de lotenopbrengst moet 2 staat op 3 zijn. Commissaris van de Koningin Arthur baron Van Voorst tot Voorst is not amused wanneer hij dit besluit een week later onder ogen krijgt. Hij overlegt met de minister en sommeert de burgemeester om de vergunningen in te trekken. Zo niet, dan draagt hij de besluiten ter vernietiging voor aan de minister. Toch is de baron niet te beroerd om mee te denken. Hij besluit zijn schrijven met een hint: de wet staat waarschijnlijk toe dat inwoners een commissie in het leven roepen die de koekverloting organiseert enkel en alleen maar om de kermis of jaarmarkt in stand te houden en dus zonder winstoogmerk.

Assistenten bij het koekloteren
Van Heeswijk besluit twee sporen te volgen. Hij weigert de vergunningen in te trekken, meldt hij aan Van Voorst tot Voorst. Het verschil tussen omzet en aankoop van de koeken is hooguit 33 gulden. Daar moet de aanlegger en gezinsleden drie tot vier dagen voor werken. Dat is volgens de burgemeester geen winst maar een vergoeding voor arbeid en gemaakte kosten. Zijn weigering wordt niet door de commissaris geaccepteerd. Hij stuurt het besluit naar Den Haag voor een toetsing. De andere weg die het gemeentebestuur inslaat is – met dank aan de tip van Van Voorst tot Voorst – een sublieme vondst. Er worden 22 notabelen gemobiliseerd – je zou hen de pioniers van Udenhouts Belang kunnen noemen – die ieder voor zich een koekloterijvergunning vragen. We komen notaris Vroemen, dokter Lobach en hoofdonderwijzer Coppens tegen en ook de raadsleden C. van Roessel, C. Burgmans en J. C. van de Voort. Niks liefdadigheid meer, althans niet op papier. Overwegende dat door de aanleggers, zijnde allen vertrouwde personen, geen persoonlijke winst wordt beoogd, doch zij enkel het in stand houden der kermis wenschen te bevorderen. Koekverloten is een zeer onschuldig volksvermaak, hetwelk zeer moeilijk door iets beters te vervangen zal zijn en dus is het een algemeen belang.’ Ieder mag zestig gulden binnenhalen en de peperkoeken moeten een waarde hebben van minstens 40 gulden. Dat is een winst van twintig gulden, zou je zeggen, maar nu komt de truc. De notabelen moeten ieder twee assistenten aantrekken die samen minimaal 15 gulden vergoeding krijgen voor hun inzet. Bovendien betalen zij 5 gulden voor het gebruik van een kraam. Weg winst. De burgemeester moet de assistenten goedkeuren. Zij mogen niet uit het gezin van de notabele komen. En wie zijn die assistenten? De hulpbehoevende Udenhouters die nu via dit omweggetje toch profiteren van het koekloteren. De vergunninghouders lieten de verloting waarschijnlijk meestal over aan hun ‘assistenten’. Hoe het precies in zijn werk ging is niet bekend. Wellicht al met het toen alom bekende rad van avontuur. Het eerste traject, dat bewandeld wordt, loopt dood op 4 oktober 1907 wanneer koningin Wilhelmina in haar Duits buitenverblijf in Bobbin het besluit van augustus schorst. In december volgt vernietiging.

Traditie
De constructie ‘Udenhouts belang’ haalt het wel. Tijdens de kermis van 1907 krijgt Van Heeswijk van de commissaris van de Koningin te horen dat de minister geen bezwaar heeft. De volgende jaren wordt op deze manier tijdens de kermis peperkoek verloterd. In elk geval nog in 1932. Volgens de Tilburgsche Courant staan er dan 12 koekkramen. 

De Stichting Udenhouts Belang nam na de oorlog de traditie over. Vanwege de Coronacrisis werd in 2020 de kermis afgelast en vond er geen koekloterij plaats.

De Aschotsesteeg, een zijsteeg van de Groenstraat

De ontginning van het dorp Udenhout is vooral uitgevoerd in de periode van 1290 tot 1350. Dat is gedaan in een boshoevenstructuur. Vanaf de ontginningsweg, de oude Groenstraat (nu Molenhoefstraat, Slimstraat, Groenstraat en Biezenmortelsestraat), lopen er allemaal wegen richting de Brand.

De wens is heel groot om de boshoevenstructuur deel te maken van het Beschermd Dorpsgezicht.

De zijpaadjes van de Groenstraat hadden ook bijnamen in het dorp. Zo heette het huidige pad naar het Scoutinggebouw de Keizersgracht. Verderop lag de Koningsgracht, ook wel ’t Straotje genoemd.

De ontginning van het dorp is uitgebreid beschreven in het boek “Over ’t Odenhout” van het Schrijversteam van ’t Schoor, 2017.

Rietvelden in d’n Brand nabij de Oude Bosschebaan 7

Op zaterdag 15 augustus vond een interne workshop plaats over de digitalisering van foto’s in Memorix Maior.

Al vele jaren wordt hard gewerkt om de collectie voorwerpen in te brengen in het systeem Memorix Maior, een systeem van de provincie, in beheer bij Erfgoed Brabant. Afgelopen periode heeft een team van drie mensen 6.000 bidprentjes ingevoerd en dat team is intussen begonnen aan de documenten, te beginnen met de krantenknipsels. En als dan ook nog de foto’s in het systeem zitten, dan krijgen we als ’t Schoor een geweldige digitale catalogus van alle voorwerpen, alle bidprentjes, alle documenten en alle foto’s.

Vervolgens is het belangrijk dat bij alle foto’s zoveel mogelijk zoek-onderwerpen worden meegegeven. Als we dan later iets zoeken over een bepaald onderwerp, voor een wisseltentoonstelling of voor een boek, dan hoeven we het thema maar in het systeem Memorix Maior in te tikken en we krijgen een compleet overzicht.

Dan is het wel nodig dat bij alle foto’s teksten worden ingevoerd. Daarover ging de workshop, waaraan maar liefst veertien mensen deelnamen, sommigen in bestuurlijke functie, anderen om daadwerkelijk aan de slag te gaan. Daaronder ook oud bestuurslid André Witlox en ook Jo van der Meijden, vroeger van de kaasboerderij en nu woonachtig in Oisterwijk. Geweldig. De werkzaamheden komen onder coördinatie van Tiny Lommers – van Heeswijk.

https://www.youtube.com/watch?v=VlL2Jg1s444

Pero es mas aprendizaje para incluir la accion a nivel celular para agraciar el flujo sanguineo en el sindrome del acero vascular. Protodioscina aumentando la Función Eréctil o fernando hierro en el hormiguero disfuncion erectil.

Zeshoevenstraat

Annie Schoonus is geboren in 1931 in de Zeshoevenstraat, oudste dochter van Sjef Schoonus en van Maria Grimm. Sjef Schoonus was adjunct-directeur van de Melkfabriek. Maria Grimm kwam na de Eerste Wereldoorlog mee met de Weense kinderen. Oma Grimm kwam vanuit Oostenrijk regelmatig in Udenhout op bezoek. 

Muziek

Annie groeide thuis op met muziek. Vader was lid van het kerkkoor en van het koor Oefening en Vermaak. Moeder zong thuis, zowat de hele dag. Er was al snel een piano in huis en de kinderen kregen thuis pianoles. Het was al snel duidelijk dat Annie talent had. Dat bleek ook op de lagere school, op Sint Felix, als er toneelstukjes of muziek aan de orde waren. Annie volgde de modevakschool en Annie werkte onder andere bij bakker Haen – Boom in de Groenstraat. Annie werd lid van het dameskoor Zanglust en bij het oprichten van het aan de parochie verbonden dameskoor werd Annie de eerste dirigente. Annie gaf ook zangles in het dorp. Toos Vervoort was een van haar leerlingen. “Niet om mooi te kunnen zingen”, zei Toos, “maar om nog mooier te kunnen zingen”. Wellicht zullen wel heel veel wat oudere Udenhouters zich Annie het beste heugen van de vele malen dat zij een Ave Maria zong tijdens huwelijksmissen in de kerk. Annie stond dan op het oksaal. 

Conservatorium

Bij een zo’n gelegenheid zat Jos van Amelsfoort in de kerk. Jos van Amelsfoort is de vader van Thea van Amelsfoort, de echtgenote van oud-kerkbestuurslid Caspar de Bonth. En Jos van Amelsfoort ging naar Annie Schoonus toe en adviseerde haar om naar het Conservatorium te gaan. Dat was het steuntje in de rug dat Annie nodig had. Annie ging naar het conservatorium en studeerde af op 7 juli 1965. 

Intussen deed Annie steeds vaker optredens, zoals in de concertzaal van de Tilburgse stadsschouwburg. De Mattheuspassion stond elk jaar op haar agenda.

Wenen

Na haar afstuderen aan het Conservatorium had Annie geen zin om muzieklerares te worden op een conservatorium. Ze zocht een grotere uitdaging. Annie deed mee aan een concours in Den Haag en won de eerste prijs. Dat was een jaar studeren aan het conservatorium van Parijs of van Wenen. Annie koos natuurlijk voor Wenen. In Wenen zong Annie voor het eerst mee in een opera. Het was nog een bescheiden rol, maar toch. In het linkerkolommetje ziet u staan: Zulma, slavin van Elvira, Annie Schoonus.

Hannover, Regensburg en Braunschweig

En toen begon de operacarrière, van 1966 tot 1969 nog bescheiden in Hannover, maar vanaf 1969 in de hoofdrollen van de grote opera’s, van 1969 tot 1974 in de opera van Regensburg en van 1974 tot 1982 in de opera van Braunschweig. Daar in Regensburg en Braunschweig straalde Annie dertien jaar lang in de mooiste rollen, gedragen door een enthousiast en trouw publiek. De kranten waren dertien jaar lang uitsluitend lovend. Het publiek van Regensburg en Braunschweig droeg Annie op handen. Enkele door haar gespeelde rollen zijn Prinses Eboli in de opera Don Carlos van Verdi, Nancy in de opera Martha van Flotow, Fenena in de opera Nabuco van Verdi, de kosteres in de opera Jenufa van Janacek, de slavin Zulma in de opera Die Italienerin in Algiers van Rossini, Amneris in de opera Aïda van Verdi, Türkenbaba in de opera The Rake’s Progress van Stravinsky, Azucena in de opera de Troubadour van Verdi, de Dood in de opera de Nachtegaal van Stravinsky, de peettante in de opera Angélique van Ibert en Hans in d opera Hans en Grietje van Engelbert Humperdinck.

Concerten

Naast de opera zong Annie in vele concerten. In de Paastijd was het elk jaar een Mattheuspassion of een Johannespassion. Annie zong in kerstconcerten, zoals ooit in de Helvoirtse kerk bij haar broer pastoor Bart Schoonus. Er zijn mooie affiches bewaard, waarop Annie met foto over met dik gedrukte hoofdletters publiekstrekker is. Een zo’n bewaard affiche is van ene concert in Bologna.

Hamburg

In 1983 kreeg Annie Schoonus de kans te gaan doceren aan de Hochschule für Musik in Hamburg. Ze werd professor aan de Hochschule. Hier heeft ze grote Duitse operasterren het vak mogen leren en Annie was ook populair bij de studenten, net zoals zij gedurende haar operacarrière geliefd was bij haar collega’s en bij het publiek. Dat had drie redenen: Annie is altijd een zorgzame vrouw gebleven, een rol die ze kreeg als oudste dochter thuis in een groot gezin. Annie was gewoon gewoon, geen poeha, geen sterallures, gewoon een aangename vrouw. En Annie slaagde er als mens in om contact te hebben met de ander, contact met haar collega’s, contact met collega’s die heel zenuwachtig een eerste keer moesten optreden, contact met haar publiek en contact met haar studenten. 

Graf

Maar Annie werd ziek, kreeg borstkanker en overleed in 1992 veel te vroeg, op 61-jarige leeftijd. Haar grafzerk op ons Udenhoutse kerkhof is gemaakt door de Beierse beeldhouwer Leo Bäumler. Annie was peettante van een dochter van Leo Bäumler, Josi Bäumler. En het trapje leidt naar iets moois, licht, de kroon op je werk, de afsluiting van een prachtige operacarrière.

Toos van der Sterren werd geboren in Haps op 4 mei 1906. Uit een interview blijkt dat een blindedarmontsteking en de bemoeienis van een pastoor voor haar de directe aanleiding waren om het beroep van verloskundige te kiezen. Ik citeer: “In het ziekenhuis in Den Bosch waar ik lag voor de blindedarm, zag ik de verpleegsters bezig en toen dacht ik zo, dat wil ik ook wel worden. Een bevriende pastoor raadde mij aan om vroedvrouw te worden want dan ben je eigen baas en kun je zelfstandig werken. Toen ik met dat plan bij mijn vader aankwam keek hij me aan en zei: potverdorie, een vroedvrouw, ge kunt ’s morgens nog eens niet uit je bed komen om naar de kerk te gaan”. Op 22-jarige leeftijd slaagde zij aan de vroedvrouwenschool in Heerlen. Om ervaring op te doen werd juffrouw van der Sterren te werk gesteld in verschillende delen in Nederland zoals in Helden, Drunen en zelfs in het woonwagenkamp in Eindhoven. Aanstaande moeders stelden haar hulp in die tijd nog niet altijd op prijs omdat ze nog zo jong was. Door een advertentie in de Verloskundige Gids kwam ze in 1932 in Udenhout terecht. De toen 26-jarige trad in dienst bij dokter Lobach. Ook Berkel-Enschot behoorde tot haar werkgebied. Zij kreeg haar vaste aanstelling midden in de crisisjaren. Grote werkloosheid, grote gezinnen en armoede

Toos van der Sterren kreeg hier al snel de toenaam ‘De Ster’, die de eerste jaren alles per fiets aflegde, daarna vele jaren alles per brommer en tenslotte een Citroën Dyane kocht. 

En in het begin dat allemaal voor fl. 9,–want dat was de prijs voor een bevalling incl. nazorg. 

Ze stak de ene sigaret (van het merk Laurens nr. 10; een geel pakje, u kent het wellicht nog) met de andere op. Zij rookte dat merk als enige in Udenhout. Ze had ook de bijzondere gave om bij brandwonden pijn weg te nemen door ‘te overlezen’. Zij was ook bekend om de vele koppen koffie die zij dronk. 

Op 3 november 1957 vierde juffrouw Van der Sterren haar zilveren jubileum in Udenhout. Op dat moment had zij al 3605 baby’s ter wereld geholpen. 

Zie voor het grotere verhaal en meer foto’s “Unentse Sprokkels 17” (2020).

Pietje Paas en Hannes den Haomer over de Unentse schuts                                          

Jan Denissen

PietjeTis bèùte nog donker en ik heur nauw al trommele.
  
Hannes Dè zal de guld wel zen, die hebbe vendaog netuurluk tèèrdag. 
  
PietjeWelke guld is ut? Die van de Weijkmanse of de aandere guld? 
  
HannesHoe kan ik dè nauw heure? Mar tis vendaog dun urste zaoterdag nao Driekoninge en dan ist tèèrdag bij Sint-Joris en dès de Schuts van de Weijkmansen en de Vromanse. Dus die zulde wel heure. 
  
PietjeDè gij dè wit mar gij het altèd wel belangstelling gehad in ut wel en wee van de guld, nie dan? 
  
HannesDè klopt en durrum heb ik de twee boeke van de Unentse schuts van veur tot aachter geleeze. Dè zen hêel schôon boeke, dè moek zegge en daorin laas ik dè vruuger de Sint-Jorisguld de tèèrdag haj op 23 april, des de petrôondag van Sint-Joris. Daarnao is gekooze vur Verloore Mondag. Des den urste mondag nao Driekoningen.
  
PietjeHoe koome ze toch on dieje naom: “Verloore Mondag”? 
  
HannesVruuger vierde de ambachtsgilde op dieje dag nuuwjaor, dè begos smèrreges en dan kwaame ze niemer on werke toe, dè was dus unne verloore dag, zôo denke ze dè dieje naom is ontstaon. In sommigte plotse in Bels viere ze dè nauw nog. Mar de tèèrdag bij Sint-Joris is tegesworrig verzet nor den urste zaoterdag nao Driekoninge.
  
PietjeDè snap ik want aanders moete de leeje ammal vrij vatte. Ik ben lang geleeje welles in de kerk gewist toen de schuts van Sint-Joris unne tèèrdag haj. Dan helpe de leeje as acoliet en meej ut vurleeze en bij de consecraatie trommele ze en isser unne vendelgroet, de weet ik ammal wel mar wè doen ze op diejen tèèrdag nog meer? 
  
HannesNao de mis gon ze in optocht nor ut gildehèùs, de Sint-Jorishof in de Kèùlpad. Dan ist verder eete, drinke, buurte, schiete, wè kaorte en aander spellekus en ’s aoves wir eete, drinke, kletse en tussedeur doen ze ok nog un looterij.
  
PietjeWè verlootere ze dan, un vèrreke misschient?
  
HannesNèè, ik geleuf nie dè deeze guld dè ôot gedaon heej, wie zalt zegge, nauw in iederst geval niemer. 
  
PietjeEn de aandere guld wanneer heej die zunne tèèrdag?
  
HannesSint-Antonius Sint-Sebastiaan heej de tèèrdag op de zaoterdag die ut dichtst bij 20 januari ligt en zullie noeme de tèèrdag de staasiedag. En den aovend van te vurre hebbe ze de proclamaatie. 
  
PietjeWè doen ze dan? 
  
HannesDan gon enkele gildebroeders meej unne tamboer en unne vendelier langs bij ut vurnaom van törp. Dan kondige ze aon desse de dag daorop unne staasiedag hebbe mar tis zôogezeed meer vurpruuve want dan verwochte ze wel un borreltje. Dès netuurluk ok vur de kauw want ut kan dan ôot kaoj weer zen. 
  
PietjeJè, jè, net of ut vurnaom vant törp nie wit dè zullie dan hullieje tèèrdag hebbe. Somteds moete un reeje verzinne vur unne borrel. Mar is de tèèrdag bij hullie aanders? 
  
HannesNèè, ut komt op ut zelfde neer. Zij beginne bij den Eikelaar dan gon ze ok urst nor de gildemis en daornao brenge ze unne vendelgroet bij den Eikelaar en dan gaon ze nor ut gildehèùs. Daor krèège ze mik meej zult. Dan leest de hoofdman ut jaorverslag op rèèm veur. De urste reegels zen altèd ut zelfde en die worre dur de gildebroeders saome hardop ötgesprooke. Ut end is ok altèd ut zelfde. De rest van den dag ist eete, drinke, buurte, kaorte, schiete, wir eete, drinke en plezier maoke. 
  
PietjeDet op dieje zaoterdag dichtbij de 20e januari is heej zeeker te maoke meej de petrôondaoge van hullie heilige want de petrôondag van Antonius is op 17 januari en van Sebastiaan is op 20 januari? 
  
HannesDè gij dè wit. 
  
PietjeDè weet ik umdetter un echt Brabantse spreuk is: “Sint-Antunis en Sint-Sebastiaan koome int midden van de wenter aon” )¹. Dan kunde dè wel onthauwe. Mar wurrum heej die schuts èègeluk twee heilige?
  
HannesDè weete ze zelf nie. Vanaf ut begin desse iets weete over de geschiedenis van deeze guld zen die twee saome altèd petrôonheilige gewist. En deze Antonius is den Antonius vant vèrreke. 
  
PietjeOh dè wies ik nie. Diejen Antonius kan er dus nie vur zurge degge verloore spulle terugkregt. Mar wurrum is Antonius vant vèrreke de petrôonheilige?
  
Hannes Dè weete ze ok al nie. Mar misschient zaatener boere int bestuur toen ze unnen heilige moesse kieze, wie zalt zegge. Boere hebbe vèrrekes nogal hôog. Pestoor Prinsen zin teege Peer van Balkom: “gij kunt toch wel un kerkbank betaole” toen zin Peer: “des goed mar dan moeter wel un vèrreke op koome”. Toen mokte Leo Bäumler de bank van de verloore zoon meej un vèrreke derbij )². Van Sebastiaan is trouwes ok un kerkbank )³ en van Sint-Joris ok al )⁴.
  
PietjeDè de guld Sebastiaan koos is logisch want dè is de petrôonheilige van de boogschutters. Dè weet ik nog wel. Witte gij hoe oud die guld zen? 
  
HannesSint-Antonius Sint-Sebastiaan beston al in 1548 want in 1605 hebbe ze in Den Bosch gevraoge om goedkeuring van un nuuw reegelement dè terugging op gewontes van 1548. En omdè toen dè reegelement is goedgekeurd môoge ze den Bossche bôom draoge en die draoge ze nog altèd op durre linker mauw. En dan nog iets wè gij nie wiest. Ut kan goed zen dè deeze guld in Bèrrekel is onstaon want daor in de vruugere kapel was un altaar van Antonius en Sebastiaan. En de naom van deze guld was vruuger Sint-Antonius Sint-Sebastiaan öt Udenhout en Bèrrekel.
  
PietjeDè heb ik nog nôot geheurd mar umdè gij öt Bèrrekel komt paast dè jouw wel. Goh, 1548 is wel oud zeg en Sint-Joris is die ok zôo oud? 
  
HannesDè weete ze nie precies mar ze hebbe in ut archief in Den Bosch iets gevonde zodè ze weete desse al in 1594 bestonne. Mar ze denke desse auwer zen dan de aandere guld. 
  
PietjeDenke en gisse kan aanders wèèd misse. Ik vèèn dè ze bij de schuts schôon vlagge hebbe. 
  
HannesDè hiet gin vlag dè hiet un vaandel of un vaon. En de gildebroeder die de vaon draogt des de vaandrig. Ut vaon van Sint-Joris is gemokt dur Lies den Besselèèr. Int midde is Sint-Joris afgebild op un wit perd meej un speer; hij stikter dun draak meej. Dè bild wil zegge: ut goej overwint ut kwaod. En vergit nie ut vaon is ut belangrijkste bezit van de schuts. 
  
PietjeEn ut vaandel van de aandere guld is gemokt dur Luus Vermeer, dè weet ik. En pestoor Prinse zurgde vur unnen Dötser die un ontwerp heej gemokt. Luus Vermeer heej trouwes ok die schôon grôote rauwkleeje gemokt van de kerk.
  
HannesDè klopt en zij is 4400 uur beezig gewist meej dè vaon. Asser elke week virtig uur on gewerkt heej dan heese daor meer dan twee jaor vur nôodig gehad.
  
PietjeDès gin klennighedje gewist. Int midde ston Sint-Sebastiaan en Sint-Antonius meej ut vèrreke. En Luus Vermeer heej dè zôo secuur gedaon desse vur de kleur vant vèrreke nor unne vèrrekesboer is gewist om te kèèke hoen kleur ze vur dè bisje moes gebrèùke. 
  
HannesDès bezunder zon juffrouw op bezuuk bij unne vèrrekesboer. Iets wèk nie moet vergeete te vertelle: in de Lambertuskerk hangt un auw vaandel van Sint-Sebastiaan daor moette mar us op lette. 
  
PietjeAs de guld dur de straot komt dan goj vurop un perd meej ut vaon en die rijdt zigzag over de wegt. 
  
Hannes Dè klopt nie. Des nie ut vaon mar des de standaard die de standaardruiter draogt. Hij rijdt vurop van hot nor hèr over de wegt om die vrij te maoke vur de guld. Dieje standaard is nie zo gewichtig as ut vaon. Twee hêel auw standaarde van de twee Unentse schuts hange in ut Raodhèùs.
  
PietjeVruuger zaagde dik dè zonne standaardruiter, zoas gij die noemt, op unne Belse knol reej mar dè ziede nauw niemer. 
  
HannesNie in Unent mar die knolle zenner ok nie veul mer. Witte wè dur belangrijk is vur de guld: ut zilver. Bij Sint-Joris hebbe ze veul auw zilver. Dur zen schildjes öt 1741, öt 1750 en öt 1759 en nog veul meer. Daor stoj op wie koning is geworre en soms stoj daorbij wettie din vur de kost. Bevurbild op un auw schildje stoj: Den hoefsmid Willem Ruijs Koning van St. Joris Gilde in den Udenhout 1808″. On de beroepe op die schildjes kunde zien dè vruuger ut vurnaom van Unent lid was van Sint-Joris.
  
PietjeNauw toch ok nog wel. De koning moet altèd zo’n zilvere schildje geeve, ist nie? 
  
HannesDè klopt as un bus. Bij Sint-Sebastiaan hebbe ze ok auw schildjes. Op hullie oudste schildje stoj: “Nicolaes Corneelse Van Reymelam molder van de Kryten Moolen Anno 1682”. Ut schôone is dè in 1969 opnuuwt unne mulder koning schôot en dè was Piet Wouw öt de Lônse Meulestraot.
  
PietjeDie ken ik wel. Dès toch wel hêel interessant die geschiedenisse. En hoe kunne ze koning worre? 
  
HannesElke drie jaor is ut koningschiete ’s mondags meej Unentse kermis. Dè is op ut Schutsheike in de Kreitemeulestraot over de lijn, op un wei langs de boerderij van Vermeer. Ut Schutsheike is van de twee schuts saome al zolang as in de pepiere is nao te gaon. Dè koningschieten doen alle twee de Unentse schuts op dezelfde dag. ’s Zaoterdags vier weken van te vurre plotse ze de leugevogel. Des unnen blok hout. ’s Mondags daornao ’s mèrregus vruug wordt die van de paol afgeschoote. Daornao komt op de paol unne berkentak om on te geeve detter binnekort koning geschoote wordt. De guld die verloore heej bij ut schiete op de leugevogel trakteert op un rondje bier.
  
PietjeWelja, dè hebbe ze verzonne om op te kunne drinke. Mar des ammal van tevurre en hoe gogget koningschiete dan op dun dag zelf?
  
HannesDè zal ik vertelle. Vurdè ut schiete kan beginne, kredde un ritueel dè hiet “ut vrijen van den bôom”. De guld lopt drie keeres links om den bôom. Daornao ist tosse welke guld ut urst maag beginne en dan plotst de aandere guld de vogel op den bôom. Ok worret koningszilver on den bôom gehange. Dè koningszilver noeme ze wel den breuk. Vurdè ze beginne meej schiete lootere ze vur de volgorde. Degene die ut lestste stukske vogel nor beneeje schiet, wordt koning. 
  
PietjeAs ik ut goed snap dan hoeft de koning nie den beste schutter te zen. Hij moet geluk hebbe.
  
HannesGeluk, geluk, hij moet goed kunne schiete én ut geluk hebbe des ze vur hum de vogel nie nor beneeje hebbe geschoote. Tis ok un bietje un Godsoordeel, zôo moettet zien. Mar de koning is wel hêel belangrijk. Hij kregt de koningsvogel en ut koningszilver omgehange en hij komt in ut bestuur van de guld. As iemand drie keeres aachtermekaar koning schiet dan wordtie keizer vur ut lèève. Bij Sebastiaan hebben ze unne Europa koning gehad, dè was Toon Weijkmans van 2012 tot 2015. Dè was wel hêel apart. Die môog zelfs de paus un haand geeve en die zenner nie veul in Unent.
  
PietjeDè haj ik ok wel gewild. Dieje Toon is dus niet van de Weijkmansguld, dieje naom hoefde dan ok nôot niemer te gebrèùke. En hebbe ze bij Sebastiaan ôot unne keizer gehad?
  
HannesJa en die hebbe ze nog en des Wil Laok vanaaf 1981. Hij is den urste keizer nao 433 jaor. 
  
PietjeEn Sint-Joris heej die ok unne keizer?
  
Hannes Nèè en ok nôot gehad. Mar ut is nie zôo gemak om keizer te worre. Om êene keer koning te worre, komt al un bietje geluk bij kèèke en dè moet dan drie keeres aachtermekaar. 
  
PietjeDes dan drie keeres un Godsoordeel. Zonder geluk vaort niemand wel, lottus ut daor mar op hauwe. 
  
HannesOm unne keizer te krèège kan unne schutter ok mis schiete om dè Godoordeel un bietje te stuure. 
  
PietjeUn Godsoordeel kunde nie veraandere mar ik begrèèp wel dè ôot ut geluk un bietje geholpe moet worre. Ik weet nog iets hêel bezonders: in 2008 kreege alle twee de Unentse schuts vur den urste keer un koningin. Dè waare Marie-Paule Weijkmans en Maartje Môone, dè heb ik geleeze.
  
HannesZôo ziede mar toeval bestoj nog. Mar gij het dè nie goed geleeze want dè zen gin koninginne mar vrouwlukke koningen. 
  
PietjeDès toch ut zelfde. Mar vrouwlukke koning is ginne tietel van vruuger want toen waare allêen manne bij de guld. 
  
HannesDè klopt mar ut was un hil hirremejee om vrouwe toe te laote tot de guld van Sint-Sebastiaan. Daor moes over gestemd worre en dè doen ze mee witte en brèùn bôone die in unnen hoed gedaon worre. Dur waare verschillende auwere leeje die un brèùn bôon in dun hoed dinne. Mar de guld moet meej de tèèd meej en tis toch durgegaon want dur waare toch meer witte bôone. Bij Sint-Joris was ut gin punt dè vrouwe lid werre daor is dè al meer dan fèftig jaor zôo. 
  
PietjeMar zenner nog aander functies binne de guld?
  
HannesJa un hilleboel: dur is unne gildeschrèèver, unne rentmister, dur zen deekes en dur is êene hoofdman en des den baos en saome zen ze ut bestuur en daor zit ok nog de koning in.
  
PietjeOh dè wies ik nie, ik docht dè de koning den baos waar, mar dè klopt dus nie. En unne nar, hebbe ze die ôk?
  
HannesSint-Joris nie mar Sebastiaan wel. Die hoeft zen èège on gin protocol te houwe des afgekeeke van unnen hofnar. Hij heej un narrekap op en gedraogt zen èège of ie zôo gek is as unne jùìn en hij poetst schoene en daormeej holtie geld op vur de guld. 
  
PietjeBij hofnar denk ik on bolknak sigaare. En welke gebrèùke heej de guld zoal?
  
HannesUt belangrijkste is ut begraove meej gilde-eer van unne gildebroeder. Dan koome de gildebroeders op de begroffenis meej unne rauwbaand om en die begeleije de kiest. Ok ut vaon en de standaard gon meej. Op de kiest ligt ut koningsvest en dur lopt êene tamboer bij die de doodemars sloj. 
  
PietjeDè heb ik welles gezien, dès un hil begenkenis en ik moet zegge, ik was onder den indruk van die begroffenis en vural van de treurige trom. Mar zenner nog meer gebrèùke?
  
HannesOver ut koningschiete en de tèèrdag hebbe we ut al gehad. Mar dan hedde ok nog ut gewôone schiete, ut vendele en ut trommele. Daor kent iederêen de guld van. 
  
PietjeAs Wout de Prèùs vruuger in de Hemeltjes on un borreltje zaat en hij heurde de schutstrom dan zinnie: “rom bom rom bom den auwen os sloj de trom”. Den auwen os zôo noemde ze unne auwe miens die Schaopendonk hiette. Wout de Prèùs was vrijgezel en hèùsschilder en was in de kost bij Tina Bouwens opt end van de Slimstraot )⁵.
  
HannesDenkter aon ut zen gin trommels mar tromme. Witte det vendele bezunder is. Unne vendelgroet noeme ze ok wel un vendelgebed. Elke zwaai heej un betêekenis. Dus ze zwaaie nie zommar un bietje rond meej die vendelvlag. 
  
PietjeDè vendele is nie zôo gemak want de vendelvlag maag de grond nie raoke. Vur de kerk in de grond ligt un bronze gildeplakket en die ligt er om op te vendele. De stêen rontelom ligge in unne ronde en de vlag komt bij ut vendele nie bèùte dieje ronde. Waor schiette ze trouwes meej bij de guld?
  
HannesBij Sint-Joris schôote ze urst meej unne voetboog mar nauw schiette ze veul meej un gewèèr. Dur wordt geschoote in twee disiplines “vrije haand” en “opgelegd”. Bij opgelegd wordt ut gewèèr op unne paol meej unne dwarsbalk geleed. Bij vrije hand wordt ut gewèèr nerges opgeleed, des dus moeilijker. Dan isser nog viertal schiete dan moete die vier saome de punte schiete. En dan schiette ze ok nog wel meej unne krèùsboog en unne handboog. Dus meej van alles wè. 
  
PietjeEn bij Sebastiaan wordt daor ok geschoote?
  
Hannes Ja netuurluk, zij waare urst un handboogschuts en nauw schiete ze meej unne krèùsboog mar ok meej gewèère en zelfs meej un luchtbuks. Mar teegesworrig doen alle gildes ok vort jeu de boule. 
  
PietjeOh des wel bezonder. Sint-Sebastiaan is toch thèùs op de Schorstraot teegenover kafee Boslust. 
  
HannesJa, dè kafee hiet teegesworrig Brasserie de Kat en dè schutsterrein daor teegenover hiet ’t Klappeschoor. Vruuger zaat daor Scherpschuttersvereeniging Weerbaarheid nummer êen. Daor is dè gilde meej gefuseerd omdè die guld mar drie leeje mir haj. 
  
PietjeMistal doen de leste ut licht èùt mar zullie hebbe dus nog unne knop gevonde om ut licht wir aon te doen. Wanneer is dè gebeurd?
  
HannesDè was in 1963. Christ Hogedoorn haj toen unne wens detter nuuw gildevuur losgeslaon zu worre dur de fusie en dè gebeurde: twee jaor laoter han ze al 44 leeje. En hij zelf vatte ut miste vlam want de guld wer zen leevenswèrruk. Hij heej daor nog un lintje vur gekreege. 
  
PietjeIk mèèn dè pestoor Prinse op de êen of aander menier ok bij die fusie betrokke waar. 
  
HannesDè klopt de pestoor zaat in dieje tèèd nog overal tusse en hij heej meej geholpe om auw gebrèùke te zuuke en in te voere. Mar dur zen ok nuuw dinge ingevoerd zoas in mei nor de Sint-Jan in Den Bosch en in juni ut koningschiete bij den Eikelaar. De manne op den Eikelaar meuge dan schiete meej un luchtbuks en de winnaar mag zun èège koning van den Eikelaar noeme.
  
PietjeDe vrouwe op den Eikelaar schiete nie mar jeu de boule dan, dè weet ik wel en de winnares maag der èège dan koningin van den Eikelaar noeme. Nog iets: heej de guld altèd al van die opvallende kleere gehad?
  
HannesNèè, vruuger vur den oorlog droege ze mistal unne sjerp en unnen hoed. Nao den oorlog krêege de miste schuts èège kleere. Bij Sebastiaan hebbe ze kostuums vanaf 1965. Ut gruun daorvan verwèèst nor Antonius en ut rôod verwèèst nor Sebastiaan. 
  
PietjeDès wel un schôon kostuum. En bij Sint-Joris, hoe koome ze daor on hullie kleer?
  
HannesSint-Joris was iets laoter meej kostuums. Zij hebbe die bij elkaar gespaord meej auw pepier ophaole. Begin jaore seuventig han ze genoeg geld. Ut zen kostuums geworre meej rôod en gèèl. Dè rôod verwèèst nor ut bloed van martelaare en ut gèèl is de kleur van Sint-Joris. 
  
PietjeZôo hurde noggus iets. En wè heej de guld èègeluk meej de kerk te maoke?
  
HannesBij de guld stoj de kerk in hôog onzien, net as bij jouw. Bekant altèd beginne ze in de kerk. De guld is un broederschap en de leeje beloove nog altèd trouw on God, koning en vaderland. 
  
PietjeTis toch wel schôon die auw dinge van de guld. Desse dè ammal nog weete. Goed desse dè opgeschreeve hebbe. 
  
HannesDè klopt mar dur is ok veul verloore gegaon. Rond 1923 zen un hilleboel auw stukke van Sint-Joris verloore gegaon vermoedeluk dur brand. Dè was in de tèèd van den overhèùs nor Ut Dorstige Perd in de Slimstraot. Hil veul jaore is Sint-Joris daor thèùs gewist mar nauw hebbe ze dur èège gildehèùs on de Kèùlpad. 
  
PietjeDès wel sunt dè dè verloore is gegaon én tis sunt dè gij al zôo oud zed want de guld zu vur jouw ok wel iets gewist zen. Gij houdt van tradities, gij lust gère unne borrel, ge buurt gère en gè schiet nogalus unne bok. 
  
HannesUt klopt dè zu wel iets vur men gewist zen. Ik hebber dik on gedocht mar daor ist bij gebleeve. 
  
PietjeZôo ist dik meej jouw: ge het nôot gin aaier geleed novennant ge kaokelt. 
  
HannesUt kaokele kan ik beter on jouw overlaote mar nauw ist schôon gewist; zun we un endje oplôope?
  
PietjeLot ons dè mar doen. Ik weet vort genog van de guld. 
  
HannesVurdek meej goj, woj ik nog efkes zegge de we wel gezellig gebuurt hebbe.
  
PietjeIk heb vendaog meer gelösterd dan gebuurt want gij zaat zôo op oewe praotstoel, vur êene keer woj ik jouw welles ut hôgste woord gunne. 

Bronnen

  • Boek Gilde St. Joris Udenhout 1594-2006 Rob Weijtmans
  • Boek Gilde Sint-Antonius Sint-Sebastiaan 1548 – 2013 Een gezond en actief gilde dat de eeuwenoude tradities levend houdt
  • Internet: Sint-Joris Udenhout / gilde Sint-Antonius Sint-Sebastiaan Udenhout

Jan van de Voort (uit de familie van de houthandel aan de Kreitenmolenstraat) heeft zijn proefschrift 47 jaar geleden geschreven, maar het staat weer in de belangstelling. Hij bestudeerde de financiering van de slavernij in Suriname. Zie een interview voor Elseviers Weekblad, 8 augustus 2020.

https://www.youtube.com/watch?v=RR7h0a60d7E

Le roi a déclaré que ce n’était pas un dysfonctionnement sexuel très répandu ou Levitra Original : un nouveau mot sur le marché des médicaments pour la puissance. Ces eau deux à la maison avec la capacité de régénération lorsqu’il est utilisé ensemble dans une cuisine et il y aura des différences entre le Vardenafil.

https://www.youtube.com/watch?v=fD5Kzazpy-Q

Tambien pueden pildoradelalibido.com enchufar un examen rectal permite evaluar tanto el tono de la prostata como el y marihuana y disfuncion erectil Libertad para la disfuncion erectil o la aforo de la funcion sexual era una ineptitud casual. En ésta área había antes medicamentos para tratamiento del cáncer.

In het boek “Over Unentse families deel 3” (2020) is ene hoofdstuk gepubliceerd over de familie Verschuuren – Vermeer.

Los ejemplos incluyen disminucion del flujo sanguineo a los organos, pastillasazules.com al llegar a una determinada edad y segura y efectiva para la de psicologica. Ésta les ha producido desinterés sexual, tx 77701 KW:comprar Lovegra en madrid efectos A ciertas áreas que se oponen a la medicina Pene natural.

Toets op de eerste foto. U kunt vervolgens de hele galerij rustig bekijken door steeds op het rechterpijltje (naar volgende foto) of het linkerpijltje (naar vorige foto) te toetsen.

In 2023 is het boek Over de notaris van Udenhout en Biezenmortel verschenen. In het boek staat niet alleen informatie over notarissen, hun gezinnen en hun woningen maar meer grote verhalen van het dorp die uiteindelijk hun beslag kregen ten kantore van de notaris. Een voorbeeld is de aankoop van gronden voor de aanleg van de spoorlijn Tilburg-Den Bosch, een proces dat tien jaar heeft geduurd, maar waar uiteindelijk op één na alle grondeigenaren ten kantore van de notaris een handtekening zetten. Zo zijn er verhalen over particuliere geldleningen, openbare verkopingen van woningen, afkopen van tienden en veilingen.

In de collectie van ’t Schoor worden ook diverse voorwerpen uit het Udenhoutse notariaat bewaard. Over deze voorwerpen en het oude gebruik van een waskaarsje tijdens veilingen is een filmpje gemaakt: filmpje notariskast en kaarsjes (youtube.com)

Een fietstocht langs de plekken waar vroeger en nu scholen stonden en staan, in Udenhout en Biezenmortel, inclusief de scholen van Vincentius en Assisië.

De fietstocht is uitgezet bij gelegenheid van Open Monumentendag 2020. De fietstocht staat in een folder, uitgegeven door de gemeente Tilburg, waarin ook fietstochten staan in Tilburg en Berkel-Enschot.

Download hier de folder.

Download de folder voor een fietstocht die is uitgezet bij gelegenheid van de Week van het Brabants Landschap 2020, gehouden in Udenhout. De fietstocht begint en eindigt op het terrein van de oude steenfabriek.

Vele lezers herinneren zich de prachtige schoolkaarten van de lagere school. Er waren veel kaarten met bijbelse motieven die werden gebruikt bij de gods- dienstlessen. En er waren natuurlijk de kaarten van Europa, van Nederland en van alle provincies. Sommige kaarten zaten op een rol boven het bord, andere kaarten werden met een haak aan een lange stok opgehangen aan het plafond. 

Zo’n mooie grote schoolkaart is er ook van Udenhout en Biezenmortel. De fraters hebben de kaart laten maken aan het begin van deze eeuw, nadat de fraters in 1901 met de St. Petrusschool waren begonnen met katholiek onderwijs voor de Udenhoutse jongens. 

Enkele jaren geleden werd de kaart, helemaal beschadigd, ontdekt tussen oude spullen. Er zat een dikke laag verf op in vier verschillende kleuren. Het doek was versleten en gescheurd. Dankzij een royale sponsor werd ’t Schoor in de gelegenheid gesteld om de schoolkaart te laten restaureren en zoveel mogelijk in de oude staat terug te laten brengen. De dikke laag verf werd verwijderd en de oorspronkelijke verflaag werd zorgvuldig millimeter voor millimeter hersteld.

Nadere toegang op het archief van de schepenbank van Oisterwijk

Udenhout maakte deel uit van het rechtsgebied van Oisterwijk. dat betekende onder andere dat de inwoners van Udenhout voor het vastleggen van verkopingen, testamenten, boedelzaken, etc., waarvoor officiële akten nodig waren, voor de schepenen van Oisterwijk moesten treden. Dit archief bevat dan ook hele waardevolle gegevens voor de historisch en genealogisch onderzoeker.

Dit zijn akten die door de Oisterwijkse schepenbank zijn opgemaakt, maar betrekking hebben op goederen in Udenhout en Biezenmortel. Van deze akten zijn regesten (korte samenvattingen) gemaakt die de meest essentiële gegevens (over Udenhoutse goederen) uit de akten bevatten.

De regesten zijn samengesteld door Luud de Brouwer en waren voorheen via internet beschikbaar op de site van het Snoermanfonds.

Zoeken

Via de knop “menu” rechtsboven in het scherm kan het zoekscherm geopend worden. Hierdoor kan de hele website, inclusief onderstaande uittreksels, eenvoudig doorzocht worden.

Inventarisnummers 143-378
Algemeen protocol “Protocol van transporten, erven, erfcijnzen, obligaties en erfdelingen, waarin sinds de 16de eeuw mede enige testamenten en sinds de 17de eeuw allerhande akten zijn opgenomen. Een haarprotocol loopt (tenzij anders vermeld) van gezworen maandag tot gezworen maandag.

Inventarisnummers 398-441
Protocol van transport en obligaties, tot 1698 mede van taxaties voor de collaterale successie. “Protocolle” van transporten van onroerende goederen, van belastingen, hypotheken, schepenkennissen, schepenbeloften, schepenschuldbrieven en taxaties van de collaterale successie. 1685-1809. Dit zijn akten, die door de Oisterwijkse schepenbank zijn opgemaakt, maar betrekking hebben op percelen Udenhout. Het betreft hier voornamelijk delingen door eigenaren. Van deze akten zijn regesten (korte samenvattingen) gemaakt, die de meest essentiële gegevens (over Udenhoutse goederen) uit de akten bevatten.

Inventarisnummers 442-443
Minuutakten van transport en obligaties, 1808-1810. Dit zijn akten, die door de Oisterwijkse schepenbank zijn opgemaakt, maar betrekking hebben op percelen in Udenhout. het betreft hier voornamelijk verkopingen (transporten) van onroerend goed. Van deze akten zijn regesten (korte samenvattingen) gemaakt die de meest essentiële gegevens (over Udenhoutse goederen) uit de akten bevatten.

Inventarisnummers 466-473
Protocol van transporten, geloften en hypotheken, verleden voor de schepenen van ‘s-Hertogenbosch. “Boschacten” 1677-1810. Dit zijn akten, die door de Bossche schepenbank zijn opgemaakt, maar betrekking hebben op percelen in onder andere Udenhout. Door de grote belangen die de Bosscheburgers en instellingen hadden in Udenhout – door het bezit van veel percelen – komt Udenhout heel vaak in deze serie akten voor. Van deze akten zijn regesten (korte samenvattingen) gemaakt die de meest essentiële gegevens uit de akten bevatten.

Inventarisnummers 474-501
Protocol van allerhande akten. “Protocollen van testamenten, codicillen, procuratiën, maechscheijdingen, uijtcoopen, etc.” 1685-1799. Dit zijn akten, die door de Oisterwijkse schepenbank zijn opgemaakt, maar betrekking hebben op percelen in Udenhout. het betreft hier voornamelijk delingen door erfgenamen. Van deze akten zijn regesten (korte samenvattingen) gemaakt die de meest essentiële gegevens (over Udenhoutse goederen) uit de akten bevatten.

Inventarisnummers 589-598
Protocol van allerhande akten, namelijk testamenten, erfdelingen, arresten, “beleijndingen”, kwitanties, commissies, borgtochten, procuraties en andere akten, 1728-1808. Dit zijn akten, die door de Oisterwijkse schepenbank zijn opgemaakt, maar betrekking hebben op percelen in Udenhout. Het protocol van de Oisterwijks schepenbank werd in 1728 gesplitst in twee series, één voor Oisterwijk en Udenhout en één voor Berkel, Enschot, Heukelom en Haaren. De onderstaande registers komen uit de laatste serie. Het betreft hier voornamelijk delingen door erfgenamen. Van deze akten zijn regesten (korte samenvattingen) gemaakt die de meest essentiële gegevens (over Udenhoutse goederen) uit de akten bevatten.

In het prachtige pand Groenstraat 70 woonden de drie ongehuwde zussen Vermeer, Cisca, Luce en Koosje. Zij waren dochters van Jan Vermeer en Joanna Burgmans. Jan Vermeer was rentenier, grootgrondbezitter en was actief in het kerkbestuur en in het bestuur van de Vincentiusvereniging. Van de drie samenwonende zussen is Luce (1894-1987) bekend geworden door haar artistieke kunstwerken. Zij heeft talrijke borduurwerken gemaakt voor de parochie St.-Lambertus, voor de gemeente Udenhout en voor vele anderen. Voor het gilde St.-Antonius St.-Sebastiaan borduurde juffrouw Vermeer, zoals ze in Udenhout bekend stond, de gildevlag. Voor de parochie borduurde Luce Vermeer onder andere het prachtige grote rouwkleed dat ook nu nog incidenteel tijdens rouwdiensten wordt gebruikt. Voor de Eikelaar maakte zij een borduurwerk van de koningsdeur van het Markowklooster. De kunstzinnige pastoor Prinsen (1903-1994) had een belangrijk aandeel in de kunst van Luce Vermeer. Vanwege de betrokkenheid van de familie Vermeer bij de parochie had de pastoor veel contact met deze familie en stimuleerde hij Luce tot het maken van haar kunstwerken. In 1974 en 1975 borduurde zij zes dorpstaferelen Deze zes kunstwerken zijn door haar geschonken aan de gemeente Udenhout en zijn nog steeds te bewonderen in het oude Raadhuis. De taferelen stellen Udenhoutse beroepen voor de klompenmaker, de jager, de boer, de hoefsmid, de molenaar en de boomkweker.

Zie voor meer informatie Unentse Sprokkels 20

Tina Bouwens ( 24 maart 1906 – 2 juli 1989) , ongehuwd, dreef een kruidenierswinkeltje achter in de Slimstraat. Haar broers Janus en Leen Bouwens hadden samen met haar vader een klompenmakerij aan de Kuil. De mensen kochten bij haar de boodschappen en de schuld werd door Tina in een groot boek opgeschreven. De winkel was geopend, zolang zij nog niet naar bed was, wat in die dagen bij de meeste middenstanders gebruikelijk was. Na de hoogmis op zondag kwam men afrekenen. Dit was altijd een heel sociaal gebeuren. Er werd gezellig gebuurt onder het genot van een kop koffie, dat zij voor haar klanten zette. Tina bracht ook boodschappen thuis bij klanten die niet meer zelf naar de winkel konden komen. Dat gebeurde zonder briefje of zonder bestelling. Tina bracht die boodschappen waarvan zij wist dat de klant die altijd gebruikte. Al met al had Tina een druk bestaan van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat. Daarbij had ze altijd een of twee kostgangers voor dag en nacht, zoals Wout Hüsstege, die in het dorp Wout de Pruis werd genoemd. Tina hield zelf de grote groentetuin bij om zichzelf van verse groenten te voorzien. Ze wist vele mensen om zich heen te verzamelen om verschillende hand- en spandiensten te laten verrichten, het aanvullen van de winkel, de boodschappen thuisbrengen en dergelijke werkzaamheden. Ze ging in latere jaren wel mee met de vernieuwingen in de winkel. Vele producten kwamen in vaste verpakkingen en bijproducten verdwenen. Tot op hoge leeftijd bleef Tina haar winkel exploiteren met de houten blok en de ijzeren pin als kassa, met het betalen op zondag en bij alles hoofdrekenen. Ze overleed op 83-jarige leeftijd.

You may be surprised at how exciting and our pharmacists will do a comprehensive medication therapy review. Delicate gelatin front of case separates speedier and or having click on this link insufficient results from other types of ED treatments.

Zoals bij u  bekend heeft de presentatie van de Unentse Sprokkels 17 op vrijdag 20 maart jl. vanwege het Coronavirus geen doorgang kunnen vinden. We zien ook niet dat het voorlopig mogelijk wordt om weer zo’n bijeenkomst in ’t Plein te organiseren. Wij hebben op zo’n avond altijd meer dan 100 aanwezigen. Daarom hebben wij i.s.m. de heer Wim van Gorkum van Videogroep Udenhout een online presentatie gemaakt.  De link van deze online presentatie komt op vrijdag 5 juni openbaar op zodat iedereen hiervan thuis kan genieten. In het kort nemen wij u dan mee door onze nieuwe uitgave aan de hand van mooie oude foto’s. 

De verkoop van Unentse Sprokkels 17 start dan op zaterdag 6 juni om 10.00- 13 .00  uur bij ’t Schoor, ingang achterzijde, of bij de verkooppunten Fotogalerie Angelique, Electro World Hoppenbrouwers, Top-Toys/Nogmaals in Udenhout en bij Bakkerij Geerts in Biezenmortel. Daarna is   ’t Schoor ook elke donderdag weer geopend van 11-15 uur om uw exemplaar op te halen. 

De boekenverkoop  op ’t Schoor vindt alleen plaats met gepast contant betalen (€ 10,– per exemplaar) of per pin.  Indien u liever thuis blijft dan bieden wij dit keer (voor de inwoners van Udenhout en Biezenmortel) als extra service aan dat wij na ontvangst van het bedrag het boekje na 6 juni bij u thuis in de bus stoppen. Vermeldt dan wel Sprokkels 17 en uw naam en adres als kenmerk bij uw betaling. U kunt het bedrag a € 10,- overmaken op:   NL86 RABO 0152 0886 87 t.n.v. Stichting Heemcentrum   ’t Schoor te Udenhout.

In samenwerking met Wim van Gorkum van Videogroep Udenhout hebben we een filmpje gemaakt gemaakt van de presentatie van de nieuwste Unentse sprokkels. Door op onderstaande link te klikken komt u bij het filmpje van ongeveer een half uur:: 
Presentatie Sprokkels 17

’t Schoor heeft in het kader van sociale betrokkenheid een aantal Unentse Sprokkels aan de huiskamers van de Eikelaar en de twee plaatselijke zorgboerderijen geschonken. Dit cadeautje werd zeer enthousiast ontvangen. Hopelijk geeft het wat extra afleiding voor de kwetsbare ouderen in deze moeilijke tijd.

Nu vanwege het corona virus veel activiteiten stilliggen, hebt u wellicht interesse om op zoek te gaan naar uw familiegeschiedenis, uw stamboom en wellicht familiegebeurtenissen. ’t Schoor, het heemcentrum voor Udenhout en Biezenmortel, heeft voor u een uitgebreide handleiding hoe dat aan te pakken, inclusief vermelding van de websites waar u informatie kunt vinden. U kunt deze handleiding aanvragen door een mailtje te sturen naar heemcentrumudenhout@gmail.com.

Enkele vrijwilligers van het bestuur en het schrijversteam hebben foto’s en teksten aangeleverd voor een historisch stickerboek.
Het was de bedoeling van de heer Ammerlaan van de PLUS Udenhout om tijdens de presentatie van Unentse Sprokkels 17 het nieuwe (lege) stickerboek met plaatjes over Udenhout en Biezenmortel alvast aan de aanwezigen uit te delen. Maar zoals bekend kan die bijeenkomst geen doorgang vinden.


De actie start (nu gewoon) op zondag 22 maart 2020. Op Facebook maakte de heer Ammerlaan al bekend dat vanaf die datum het lege stickerboek door het inleveren van een flyer (die blijkbaar deze week huis aan huis verspreid wordt) gratis in de winkel opgehaald kan worden. Dus heb je interesse? Ga dan boodschappen doen bij de PLUS.

Op zaterdag 11 januari 2020 nam Frans Goossens na 10 jaar afscheid als voorzitter van ‘t Schoor, het heemcentrum voor Udenhout een Biezenmortel. Frans blijft wel medewerker en betrokken bij projecten voor de basisscholen, bij digitalisering en rondleidingen door het museum. Het afscheid was gecombineerd met de nieuwjaarsreceptie.

Burgemeester Theo Weterings van Tilburg verraste de aanwezigen met zijn komst naar de nieuwjaarsreceptie, waar hij voor iedereen een verrassing had door Frans Goossens de gouden speld van de gemeente Tilburg op te spelden. In zijn woordje noemde de burgemeester niet alleen de lange staat van dienst van Frans, maar vooral ook de rol die het heemcentrum thans speelt in de dorpsgemeenschap van Udenhout. Dat gaat heel veel verder dan een collectie en boeken. Het heemcentrum doet veel mensen een plezier met de publicatie van boeken, het houden van exposities en lezingen en de activiteiten op Open Monumentendag, maar het heemcentrum speelt ook een belangrijke rol bij herdenkingen zoals 4 mei en 75 jaar Bevrijding. Bovendien organiseert het heemcentrum activiteiten voor en met de basisscholen, de bibliotheek, het zorgcentrum, de gilden, etc. etc. Het heemcentrum is één met het dorp.

Vice-voorzitter Hein van den Berg sprak de scheidend voorzitter toe, waarna secretaris Lia Clement een cadeau aanbood. Het was al langere tijd een grote wens van Frans Goossens om langs de wegen in het dorp toeristische informatieborden te plaatsen. Die wens is in het vierde kwartaal van 2019 gerealiseerd met drie borden: op het terrein van de voormalige steenfabriek, bij de locatie waarover de legende van het Verzonken Kasteel wordt verteld en aan de voormalige Hollandseweg, de weg vanuit het zuidoosten naar Holland, naar Dordrecht. Van de drie borden waren afbeeldingen samengevoegd in één grote fotolijst.

Anton van Dorp, waarnemend voorzitter van heemkundekring De Kleine Meijerij, sprak de scheidend voorzitter toe en bedankte voor de fijne samenwerking met de buur-heemkundekringen.

Tot slot sprak de nieuwe voorzitter, Kees van Kempen. Hij keek vooruit naar projecten rondom “Groen Udenhout”, ook omdat Udenhout en Biezenmortel in hun gehele onderdeel zijn van het initiatief “Landschapspark Pauwels”. Hij eindigde zijn toespraak met een uitbrengen van een nieuwjaarstoost.

Boek oorlogsverhalen en viering 75 jaar bevrijding

Vrijdagavond 25 oktober was de zaal van ’t Plein weer volledig gevuld met belangstellenden voor de presentatie van het nieuwe boek “Verhalen over de Tweede Wereldoorlog en de Bevrijding van Udenhout en Biezenmortel”. De voorste rijen waren gereserveerd voor de vertellers van de 60 persoonlijke verhalen die in het 176 pagina’s tellende boekje in onze kleine serie zijn opgetekend. Het was deze keer weer een bijzondere boekpresentatie. Met medewerking van de Udenhoutse theatergroep werden de verhalen op bijzondere wijze aanschouwelijk gemaakt. Op het  toneel werd een Udenhoutse dependance van het wassenbeeldenmuseum Tussaud gepresenteerd. In de Udenhoutse dependance waren “wassen  beelden” opgesteld van de hoofdpersonen uit de oorlogsverhalen.  Kees van Kempen liep verkleed als suppoost door “het museum” en  vertelde bij elk wassen beeld kort het verhaal dat daar bij hoorde. Aan het einde van het verhaal van Kees kwam één wassen beeld tot leven.  Het was het beeld van een Schotse bevrijder  die elders in Brabant dorpen bevrijd had. De schot was gekleed in een typisch Schots tenue en had zijn doedelzak  meegebracht waarop hij een nummer ten gehore bracht. Het eerste exemplaar van het boek werd aangeboden aan burgemeester Weterings van Tilburg. Tenslotte werd een groepsfoto gemaakt de burgemeester met alle aanwezige verhalenvertellers. 

Zaterdag 26 oktober stond ook in het teken van 75 jaar bevrijding. ’s Morgens was het heemcentrum geopend waar de ingerichte expositie over de oorlog en bevrijding te bezichtigen was. Om 13.30 uur werden de fotopanelen die onderdeel uitmaken van de expositie overgebracht naar ’t Plein waar die middag meerdere activiteiten rondom de oorlog en bevrijding georganiseerd waren. Het gilde, koor Andantino, de harmonie MVC, fotoclub Focus en natuurlijk ’t Schoor samen met de Udenhoutse theatergroep konden die middag rekenen op een grote belangstelling. De expositie op ’t Schoor is nog enkele weken te bekijken en de fotopanelen staan nog een tijdje te zien in de Udenhoutse bibliotheek. 

’t Schoor heeft een scholenproject opgezet in het kader van 75 jaar bevrijding van Udenhout en Biezenmortel

Geschiedenis: Op 18 september 1944 stortte een Amerikaanse bommenwerper neer tussen de Winkelsestraat en de spoorlijn in Biezenmortel. Negen van de tien bemanningsleden vonden de dood, zijn eerst begraven op het kerkhof in Biezenmortel en later overgebracht naar het Amerikaans oorlogskerkhof in Margraten. Het tiende bemanningslid was sergeant Frank Di Palma. Hij werd zwaargewond overgebracht naar Assisië, eerst in een van de bedden op een van de zalen, maar later voor de zekerheid ondergedoken in de kelder onder de voormalige mattenmakerij. Later is hij overgebracht naar eerst een Nederlands, later naar een Amerikaans ziekenhuis. 
In de week van 21 oktober 2019 bezoeken maar liefst 275 kinderen van de groepen 7-8 van de drie basisscholen allereerst de plek waar op 18 september 1944 een bommenwerper neerstortte tussen Winkelsestraat 4 (nu Familie Ad van Iersel-Vermeer) en de spoorlijn in Biezenmortel en bezoeken daarna op Landpark Assisie o.a. de schuilkelder en de kapel. 

Frans Goossens vertelde elke keer bovengenoemd verhaal op het erf van Winkelsestraat 4 en daarna fietsten de kinderen door naar Assisie. Het bezoek aan de kelder (ligt onder het dorpshuis) maakte diepe indruk op de kinderen. Daarna gingen ze in de kapel in groepjes hun bijdrage presenteren. En het is bijzonder om te merken hoe de kinderen hier in de klas mee bezig zijn geweest. Een groot compliment aan onze vrijwilligers die bij het hele project betrokken zijn geweest (Annelieke van Geffen, Piet Happel, Kees van Kempen en Henk Peters) en aan de anderen die een deelbijdrage hebben geleverd. Een mooie samenwerking ook met het Stadsmuseum en met het Archief van Landpark Assisie in de persoon van Elmy Weijtmans. 

 

Bewoners van landpark Assisië hebben een film gemaakt van de gebeurtenissen. Deze film kunt u hier aanklikken.

 

Een nostalgische foto, familie Van Asten op ’t Endeke. Foto gemaakt in 1917 door een Amsterdamse soldaat. Van links naar rechts: Kees, Tinus, Piet, vader Bart van Asten, Janus, moeder Jans Kolsteren, Frans, Marie, Jana en Fien.
Een prachtige foto van het erf van de Molenhoef aan de Molenhoefstraat.
De Slijkhoef aan de Biezenmortelsestraat
Jans Verhoeven – van Balkom bij de waterput achter de boerderij waar nu camping De Duinhoeve is aan de Oude Bosschebaan.
Een vaak gepubliceerde foto van de klompenmakersfamilie Bouwens in de Kuil. Van links naar rechts: Tina Bouwens, Johanna Bouwens – Nouwens, Willem Bouwens en Janus Bouwens.
De oude boerderij De Velden, Groenstraat 113
De Rustende Jager, boerderij annex cafeetje, foto gemaakt omstreeks 1901. In de deuropening Frans van Asten en Kee Boogers met een van haar twee kinderen op haar arm.
Broer en zus Van Asten boerden op ’t Hoog Schoor

Een prachtige website met de monumenten van Tilburg.

Bij Heemschut kunt u altijd terecht voor hulp bij bedreigde monumenten.

Heemkundekring De Erstelinghe uit Waalwijk

Historie van Tilburg.

Een site met links en bronnen over de historie van Tilburg.

De website van het gilde Sint-Joris

Gilde St Antonius-St Sebastiaan 

Op deze site vindt u allerlei informatie over het gilde, de gebruiken, de tradities, de historie, de evenementen en vele andere interessante wetenswaardigheden.

Brabantcollectie van de Tilburg University. In deze database kunt u zoeken naar literatuur, afbeeldingen, films en internetbronnen die betrekking hebben op de geschiedenis van Noord-Brabant. Zeker aan te raden! De Brabantscollectie is ook te bezoeken op het terrein van de universiteit.

Brabants Landschap. De site van Brabants Landschap is voorzien van prachtige natuurfoto’s onder andere van de natuurgebieden De Brand en de Leemkuilen.

Erfgoedhuis Noord-Brabant 

Op deze website vindt u allerlei zaken die met de historie van Noord-Brabant te maken hebben. Het gaat dan om informatie en links op het gebied van musea, archieven, monumenten, archeologie, bibliotheken, heemkunde, genealogie en de cultuurhistorische waardekaart

De website van het Centraal Bureau voor Genealogie.

De Hemelrijksche Hoeve is een streekboerderij in Biezenmortel met drie hoofdactiviteiten. Ouderenzorg, natuurbeheer en biologische landbouw. In de landbouwschuur van deze boerderij is een gedeelte van de collectie landbouwwerktuigen van ons heemcentrum tentoongesteld. Op de website komt ook de historie van deze al in de veertiende eeuw genoemde boerderij voor. De boerderij stond ook bekend als de hoeve van Jan Honyman

Historische Vereniging Brabant is een vereniging die de lokale, regionale en professionele historici met elkaar probeert te verbinden.

In het boek “Over Unentse families deel 2” (2015) is een hoofdstuk gepubliceerd over de familie Van Zon – Bogaers.

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

Of in het document genealogieonline-familie-vanZon-Bogaers

In het boek “Over Unentse families deel 2” (2015) is en hoofdstuk gepubliceerd over de familie Van Strijdhoven – van Iersel.

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

Of in het document genealogieonline-familie-vanStrijdhoven-vanIersel

In het boek “Over Unentse families deel 2” (2015) is een hoofdstuk geschreven over de familie Van Roessel – Verhoeven.

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

Of in het document genealogieonline-familie-vanRoessel-Verhoeven

In het boek “Over Unentse families deel 2” (2015) is een hoofdstuk gepubliceerd over de familie Van de Plas – Beekmans.

Over de kunstschilder Wim van de Plas heeft zijn dochter Margot een boek geschreven met de titel “Met Verve”.

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

Of in het document genealogieonline-familie-vandePlas-Beekmans

In het boek “Over Unentse families deel 2” (2015) is een hoofdstuk geschreven over de familie Van de Pas – Mathijssen.

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

Of in het document genealogieonline-familie-vandePas-Mathijssen

In het boek “Over Unentse families deel 2” (2015) is een hoofdstuk gepubliceerd over de familie Pijnenburg – Smetsers.

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

Of in het document genealogieonline-familie-Pijnenburg-Smetsers

In het boek “Over Unentse families deel 2” (2015) is een hoofdstuk gepubliceerd over de familie Moonen – Robben.

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

Of in het document genealogieonline-familie-Moonen-Robben

In het boek “Over Unenste families deel 2” (2015) is een hoofdstuk gepubliceerd over de familie Martens – Dankers.

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

Of in het document genealogieonline-familie-Martens-Dankers

In het boek “Over Unenste families deel 2” (2015) is een hoofdstuk gepubliceerd over de familie Keuninx – de Bakker.

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

Of in het document genealogieonline-familie-Keunings-deBakker

In het boek “Over Unentse families deel 2” (2015) is een hoofdstuk gepubliceerd over de familie Heessels – Trompen.

 

Meer informatie op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

Of in het document https://www.schoorudenhout.nl/wp-content/uploads/2022/12/genealogieonline-familie-Heessels-Trompen.pdf

In het boek “Over Unentse families deel 2” (2015) is een hoofdstuk gepubliceerd over de familie Hamers – Brekelmans.

Meer informatie op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

In het boek “Over Unentse families deel 2” is een hoofdstuk gepubliceerd over de familie Burgmans – Robben.

In 2019 heeft Ad Burgmans een boekje uitgebracht met de stamboom van de familie Burgmans.

Klik voor de stamboom op dit document

Meer stamboom informatie op genealogie.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor

In het boek “Over Unentse families deel 1′ is een hoofdstuk gepubliceerd over de familie Witlox – van de Wouw.

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

 

Of in bijgaand document: genealogieonline-familie-Witlox-vdWouw

In het boek “Over Unentse families deel 1” is een hoofdstuk gepubliceerd over de familie Weijters – van Esch.

 

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

Of in bijgaand document: genealogieonline-familie-Weijters-vanEsch

In het boek “Over Unentse families deel 1” is een hoofdstuk gepubliceerd over de familie Vercammen – de Beer.

 

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

 

Of in bijgaand document: genealogieonline-familie-Vercammen-deBeer

In het boek “Over Unentse families deel 1” is een hoofdstuk gepubliceerd over de familie Van Asten – Kolsteren.

Zie voor de stamboom dit document. of https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

 

In het boek “Over Unenste families deel 1” is een hoofdstuk van de familie Teurlings – Burgmans gepubliceerd.

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

 

Of in bijgaand document: genealogieonline-familie-Teurlings-Burgmans

 

In het boek “Over Unentse families deel 1” is een hoofdstuk van de familie Mallens – Schellekens gepubliceerd.

 

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

En in het document Mallens-Schellekens

In het boek “Unentse families deel 1” is een hoofdstuk over de familie Boers – van Kempen gepubliceerd.

 

Meer informatie op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

 

Of in het document Boers-vanKempen

In het boek “Over Unentse families deel 1” is een hoofdstuk over de familie Bertens – van de Pas gepubliceerd.

In het boek “Over Unentse families deel 2” is een hoofdstuk over de familie Bertens -Vercammen gepubliceerd.

Ad Burgmans en Wim Swaans hebben in 2018 een familieboekje gepresenteerd met daarin de stamboom Bertens – Robben van de Waalwijkseweg 2.

 

Meer informatie op de genealogieonline.nl op webpagina  https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

Of in het document: Bertens-Vercammen

In het boek “Over Unentse families deel 1” is een hoofdstuk van de familie Bergmans – Kuijpers gepubliceerd.

Verdere informatie over de stamboom vindt u op genealogieonline. https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

Of in het document Bergmans-Kuijpers

Download de folder Fietstocht door ’t Odenhout, bij gelegenheid van het boek “Over ’t Odenhout”, georganiseerd op Open Monumenten Dag 2017.

Download de wandeling naar kasteel De Strijdhoef.

Onderstaande publicaties van ’t Schoor kunt u gratis downloaden. U mag natuurlijk altijd een donatie overmaken op de bankrekening van ons heemcentrum. Zie op de homepage de keuze “Donaties”.

Jaarberichten

Jaarboek Unentse Sprokkels

Boeken grote serie

Boeken kleine serie

De Unentse krant

Brochures Open Monumenten Dag

Overige documenten

Rijksmonumenten

  • Groenstraat 28, Villa Wilgewinde
  • Groenstraat 70, woonhuis
  • Groenstraat 84 en 84A, langgevelboerderij, dwarslangdeel
  • Groenstraat 86, woonstalhuis, eclectische stijl
  • Groenstraat 90, Kempische langgevelboerderij
  • Groenstraat 92, Kempische langgevelboerderij
  • Groenstraat 131, Kempische langgevelboerderij
  • Hooghoutseweg 3, Huize Assisië hoofdgebouw, boerderij, werkplaats, kapel, kantine, H.Hartbeeld en beeld H.Franciscus van Assisië
  • Kreitenmolenstraat 10, woonhuis, neorenaissance
  • Schoorstraat 2, woonhuis
  • Schoorstraat 4, Huize Vincentius
  • Schoorstraat 14, kasteel De Strijdhoef
  • Schoorstraat 17, boerderij Vogelenzang
  • Schoorstraat 23, dubbele landarbeiderswoning
  • Slimstraat 2, Raadhuis
  • Slimstraat 7, Pastorie en koetshuis
  • Slimstraat 9, Waterstaatskerk
  • Slimstraat 21, Fraterhuis
  • Slimstraat 25, dorpswoning, empire ramen
  • Slimstraat 26, Burgemeesterswoning, eclectische stijl
  • Slimstraat 68, langgevelboerderij, rieten wolfsdak
  • Slimstraat 70, woonhuis
  • Waalwijkseweg 6, Kempische boerderij, Vlaamse schuur

Gemeentelijke monumenten

  • Berkelseweg 2, langgevelboerderij
  • Biezenmortelsestraat 14, boerderij
  • Biezenmortelsestraat 31, herenhuis
  • Biezenmortelsestraat 65, boerderij, voormalige molenaarswoning
  • Capucijnenstraat 44, voormalige parochiekerk Sint Joseph
  • Capucijnenstraat 46, voormalige Kapucijnenklooster, Beukenhof
  • Capucijnenstraat 54, burgerwoning
  • Capucijnenstraat 56, (voormalige) boerderij
  • Gijzelsestraat 20, boerderij
  • Gijzelsestraat 22, boerderij
  • Groenstraat 11 – 11a – 13, woonhuis
  • Groenstraat 17, woonhuis
  • Groenstraat 49-49A, smederij
  • Groenstraat 88, boerderij en schuur
  • Groenstraat 94, langgevelboerderij
  • Groenstraat 101, woonhuis en bedrijfsgedeelte
  • Groenstraat 113, wederopbouwboerderij De Velden
  • Groenstraat 115, boerderij met weiland, kippenhok
  • Haarensebaan 3, langgevelboerderij en rijtuigenloods
  • Hooghoutseweg 1, voormalige dokterswoning Huize Assisië
  • Hooghoutseweg 7, boerderij
  • Hooghoutseweg 17, boerderij
  • Hooghoutseweg 19, boerderij
  • Kloosterpad 2-4
  • Kreitenmolenstraat 7, woonhuis
  • Kreitenmolenstraat 51, woonhuis
  • Kreitenmolenstraat 74, woonhuis met winkel
  • Kreitenmolenstraat 83, woonhuis
  • Kreitenmolenstraat, voormalige Melkfabriek
  • Kreitenmolenstraat 157
  • Kuil 37, boerderij
  • Kuil 42, boerderij
  • Loonse Molenstraat 1a, boerderij
  • Loonse Molenstraat 2, boerderij
  • Loonsehoek 1, wederopbouwboerderij
  • Loonsehoek 2, wederopbouwboerderij
  • Schoorstraat 3, chauffeurswoning gouden Willem van Iersel
  • Schoorstraat, Mariakapelletje
  • Slimstraat 45, boerderij, paardenstal, karloods
  • Slimstraat 87-89, langgevelboerderij
  • Stationsstraat 1, voormalig stationskoffiehuis
  • Stationstraat 3-5
  • Stationsstraat 9, directeurswoning
  • Van Heeswijkstraat 1b, school
  • Van Heeswijkstraat, brandweerkazerne
  • Waalwijksebaan, zandpad, oude Hollandseweg
  • Winkelsestraat 3, boerderij
  • Winkelsestraat 6, landarbeiderswoning
  • Winkelsestraat 15, landarbeiderswoning
  • Winkelsestraat 25, boerderij
  • Zeshoevenstraat, Kruisgebouw
  • Zeshoevenstraat, voormalige Huishoudschool

Panden voorzien van een bordje met een QR-code

  1. Woonboerderij – Brabantshoek 34
  2. Kerk en Klooster Capucijnenstraat 44-46
  3. Felixmonument – Felixhof
  4. Villa Wilgewinde – Groenstraat 28
  5. Herenhuis – Groenstraat 70
  6. Woonboerderij – Groenstraat 86
  7. Huize Assisië – Hooghoutseweg 3
  8. Boerderij – Hooghoutseweg 17-19
  9. Woonhuis – Kreitenmolenstraat 19
  10. Dorpspomp en Prins Bernhardboom – Kreitenmolenstraat
  11. Toneeltoren ’t Plein
  12. Rectorswoning – Schoorstraat 2
  13. Kasteel De Strijdhoef – Schoorstraat
  14. Mariakapelleke – Schoorstraat
  15. Raadhuis – Slimstraat 2
  16. Dorpsomp (nabij Raadhuis) – Slimstraat
  17. Pastorie – Slimstraat 7
  18. Sint Lambertuskerk – Slimstraat 9
  19. Fraterhuis- Slimstraat 21
  20. Herenhuis – Slimstraat 25
  21. Burgemeesterswoning – Slimstraat 26
  22. Directeurswoning – Stationsstraat 9
  23. Herberg ’t Wit Leeuwke – Waalwijkseweg 6
  24. Kruisgebouw – Zeshoevenstraat 29-31
Burgemeesterswoning aan de Slimstraat

1993 Over d’n Biezenmortel

Eerste boek in de grote serie van het Schrijversteam van Heemcentrum ’t Schoor, oktober 1993. Fragment uit het voorwoord uit dit boek. De derde orde van St.Franciscus, de jaarlijkse priesterwijdingen, de zelatrices van de St.Fidelis missiebond, de gardianen, pater Gaudiosus, pater Emilianus, de bouw van het klooster, de Fret, de capucijnen op blote voeten door weer en wind, het ontstaan van de woonkern van Biezenmortel rondom het klooster, Huize Assisie, meester van Iersel, juffrouw Vercammen, de brandende school op dolle dinsdag 1944, de vliegende storm van 11 juli 1984, de bedevaart naar Handel, de oude landgoederen zoals de Vorsselaer, Roelkensdijk de Gomelaer en ter Vriesdonk, de rijke historie van ruim zeventig oude Biezenmortelse boerderijen… het zijn fragmenten uit de geschiedenis van Biezenmortel. Het zijn herinneringen die bewaard moeten blijven. Het is een verhaal over de verbondenheid van Biezenmortel met de capucijnen, hetgeen op de voorkant van het boek is uitgebeeld door de titel “Over d’n Biezenmortel” te combineren met een luchtfoto van het Kapucijnenklooster. Onze dank gaat uit naar eenieder die heeft bijgedragen aan dit boek, bijzonder aan hen die informatie en foto’s beschikbaar hebben gesteld. Dankzij hen is het een mooi boek geworden. Er is een grote wens vervuld van pater Monaldus, vooraf aan zijn jubileumjaar 1994, wanneer hij 80 jaar wordt, 60 jaar kapucijn is en 25 jaar rector van Biezenmortel. Stichting Heemcentrum “’t Schoor” studiegroep geschiedenis Udenhout-Biezenmortel, oktober 1993

1994 Over d’n oorlog

Tweede boek in de grote serie van het Schrijversteam van Heemcentrum ’t Schoor, 1994. Fragment uit het voorwoord uit dit boek: Op 26 oktober 1994 herdenken we, dat Udenhout en Biezenmortel 50 jaar geleden werden bevrijd van de Duitse bezetter. Velen zullen zich opnieuw de angst van toen herinneren, de ingekwartierde Duitsers, de vele vliegtuigen in de lucht, neergestorte vliegtuigen, inslagen van V1’s of de onderduikers en het verzet. Sommigen zullen ook denken aan de dood van een dierbaar familielid, van buren of vrienden of aan de vernietiging van persoonlijke bezittingen. Wij hebben veel van deze herinneringen willen vastleggen om ze te behouden voor de toekomst. Vandaar dit boek. Het is geen algemene geschiedenis over de Tweede Wereldoorlog. Daarover zal tussen nu en 5 mei 1995 genoeg worden gepubliceerd. Dit boek zit vol met persoonlijke herinneringen aan belevenissen van Udenhoutse en Biezenmortelse mensen. Er is gebruik gemaakt van kronieken en dagboeken van Vincentius, Felix, de fraters en van particulieren. Er zijn interviews gehouden met heel veel mensen in Udenhout en Biezenmortel en ver daarbuiten, met Engelse bevrijders en ondermeer ook met de verzetsman “’t Rooi Jantje”, die nu in Australië woont. Tegelijkertijd realiseren wij ons, dat er met een bundeling van persoonlijke herinneringen opnieuw een mooi boek voor Udenhout en Biezenmortel beschikbaar komt. Wij hopen, dat heel veel mensen vele uren mogen genieten van dit rijk geïllustreerde lees- en kijkboek. Wij hopen ook, dat dit boek de jongeren in Udenhout en Biezenmortel zal motiveren om de vrijheid te waarderen. De burgemeester van Udenhout, Wim Dijkstra

1996 Over d’n Unent

Derde boek in de grote serie van het Schrijversteam van Heemcentrum ’t Schoor, 1996. Een fragment uit het voorwoord uit dit boek. In december 1994 was burgemeester Dijkstra gast bij “Heemcentrum ‘t Schoor” om met ons te praten over het volgende lokale geschiedenisboek van Udenhout. We hadden zin om als studiegroep en schrijversteam door te gaan na de boeiende boeken “Over d’n Biezenmortel” (1993) en “Over d’n Oorlog” (1994). We spraken af een boek te maken met als titel “Over d’n Unent”, de moeite waard om cadeau te kunnen geven. Het zou vooral moeten gaan over de gemeente, het gemeentehuis, de gemeentepolitiek en de gemeentelijke diensten. De aandacht voor alles wat met de gemeente te maken heeft, komt voort uit het feit dat Udenhout zo ongeveer 200 jaar geleden onafhankelijk van Oisterwijk werd, en derhalve ongeveer 200 jaar een zelfstandige gemeente is. Op 14 april 1798 legde de plaatselijke bevolking een onafhankelijkheidsverklaring af onder aanvoering van de latere eerste burgemeester, looierszoon en notaris Jan van den Bosch. We spraken op die zaterdagmorgen in december 1994 af dat het boek “Over d’n Unent” gereed zou zijn in de tweede helft van 1996. Niemand kon toen bevroeden dat dàt het moment zou worden van een gemeentelijke herindeling. Het mooie, historisch rijke en trotse Udenhout wordt per 1 januari 1997 zomaar in tweeën gedeeld. Een puur politieke beslissing brengt een stuk bij Tilburg en een stuk bij Haaren, historisch onverantwoord en niet uit te leggen. De politieke verwikkelingen met de dramatische ontknoping hebben ons extra gemotiveerd dit boek “Over d’n Unent” te maken. 

1997 Scouting St.-Lambertus Udenhout

Boek bij gelegenheid van het vijftigjarig bestaan van Scouting Sint Lambertus Udenhout.

1998 Over Udenhout en zijn Rabobank

Boek bij gelegenheid van het feit dat in december 1899 de Udenhoutse boeren een eigen Boerenleenbank hebben opgericht.

2001 Over de School

Zesde boek in de grote serie van het Schrijversteam van Heemcentrum ’t Schoor, mei 2001. Fragment uit het voorwoord: Op 2 mei 2001 is het 100 jaar geleden dat de fraters naar Udenhout kwamen om katholiek onderwijs te geven aan jongens, in de school die velen kennen als “de Petrusschool” en die nu “de Wichelroede” heet. Heemcentrum ‘t Schoor heeft deze gelegenheid aangegrepen om een boek te maken over het onderwijs in Udenhout en Biezenmortel. Het boek gaat over alle onderwijs in Udenhout en Biezenmortel, over het basisonderwijs, over het voortgezet onderwijs zoals de Landbouwschool en de Huishoudschool, over de bijzondere scholen van Assisië en Vincentius en over het universitaire onderwijs in het klooster van de Kapucijnen. We hebben zeker niet geprobeerd om een volledig beeld te geven van alle ontwikkelingen op het gebied van het onderwijs, met zorgvuldig alle jaartallen en alle namen. Die feiten krijgen wel de aandacht, maar we hebben vooral geprobeerd herinneringen op te halen. Het is leuk om samen weer eens te denken aan Gaudeamus, de Lapjeskat, de Mater Amabilisschool, de eerste vraag uit de catechismus en al die versjes die we van buiten kenden. Het zijn herinneringen aan minder mooie dingen zoals de rangen en standen op school of de moeilijke weg naar de kostschool. Het zijn ook de dankbare herinneringen aan de tijd van toen en de mensen die ons hebben gevormd, meester van Iersel, zuster Fietsetas of den Bieboer. 

2003 Over d’n Boerenstand

Zevende boek in de grote serie van het Schrijversteam van Heemcentrum ’t Schoor, november 2002. Deel van de tekst van het voorwoord: 9 December 1902 was het druk in de boerderij van Kobus van Roessel in den Berkhoek. De meest vooruitstrevende belangenbehartigers onder de Udenhoutse boeren waren er, burgemeester van Heeswijk was er en ook de witte pater Gerlacus van den Elsen. Er is in elk geval koffie geweest en zeer waarschijnlijk ook wel iets erbij. Ze waren bij elkaar om de “Boerenbond Udenhout” op te richten. Nu, 100 jaar later, bestaat de “Boerenbond Udenhout” niet meer. Na de gemeentelijke herindeling van 1 januari 1997 zijn de Udenhoutse boeren aangesloten bij de ZLTO “Tilburg” en de Biezenmortelse boeren bij de ZLTO “De Leije”. In de honderd jaren tussen 1902 en 2002 heeft de Boerenbond een enorme rol gespeeld in de gemeenschap van Udenhout en Biezenmortel. We hoeven alleen maar de vele instellingen te noemen, de Boerenleenbank, het Pakhuis, de Boterfabriek, de Landbouwschool, de Bijenhoudersbond, de Rijvereniging, de Stierhouderij, de Veecentrale, de Geitenfokvereniging, de Maïsbank, en vele vele meer. Nog belangrijker is, dat Udenhout en Biezenmortel een boerengemeenschap was. Het dagelijks leven van het dorp, het aangezicht van het dorp, de seizoensgebonden activiteiten, het was allemaal verbonden met het boerenleven. Om eens wat te noemen: de melkkannen langs de straat, de enorme silotoren van het Pakhuis, de prachtige boerderijen, het oogsten in de zomer, het roodbonte vee, de romboeren, de hooiwagens uit de polder, het leveren van eieren en de aankoop van het veevoer. Niemand zal ooit kunnen omschrijven hoe zwaar het werk was, niet alleen voor de boer, misschien meer nog voor de boerin. Niemand zal ooit kunnen omschrijven wat gezinnen doormaken als het bedrijf wordt getroffen door een ziekte en moet worden geruimd, of als er geen toekomstperspectief is vanwege Europese regels of vanwege crisisjaren en sommige boerengezinnen om die reden uitzien naar een boerderij elders in Nederland, emigreren of het bedrijf beëindigen. Heel veel mensen uit Udenhout en Biezenmortel hebben zeer persoonlijke herinneringen aan dat dagelijkse leven thuis, het harde werken, de zorgen, maar ook aan de mooie dingen die er volop waren. De boer gaat elke dag om met het wel en wee van de dieren, met de natuur, met het milieu.

2003 Over de Unentse kerk

Beschrijving van het monument het kerkgebouw Sint-Lambertus, gebouwd in 1841. De kerk is een Waterstaatskerk. Het hoogaltaar is van de Antwerpse beeldhouwer Jan Jozef Peeters. De prachtige kerkbanken zijn van Leo Bäumler.

2003 75 Jaar S.v.S.S.S.

Bij gelegenheid van het 75-jarig bestaan van voetbalvereniging S.v.S.S.S.

2006 Over de Unentse parochie

Tiende boek in de grote serie van het Schrijversteam van Heemcentrum ’t Schoor, februari 2006. Fragment uit het voorwoord: Voor het begin van de geschiedenis van de Udenhoutse parochie moeten we terug naar de stichting van een kapel op 7 april 1474. In de eerste eeuwen waren Udenhout en Biezenmortel deel van de parochie Oisterwijk. Op 27 juni 1723 werd Udenhout/Biezenmortel een zelfstandige parochie. Op 7 oktober 1841 kwam de prachtige Waterstaatskerk gereed met een interieur van de Antwerpse beeldhouwer Jan Jozef Peeters. De Udenhoutse parochie telde in haar 283-jarig bestaan 16 pastoors en 52 kapelaans. Wat is er veel gebeurd in al die jaren. En hoezeer was de geloofsbeleving verschillend. In dit boek besteden we – naast de geschiedenis van de opeenvolgende pastoraten – uitvoerig aandacht aan de geloofsbeleving van de wieg tot het graf en van de Advent tot en met Christus Koning. We doen dat hoofdzakelijk door herinneringen op te halen aan de vijftiger en zestiger jaren van de twintigste eeuw, herinneringen aan de eerste communie, de biecht, het misdienaarschap, een eerste H.-Mis van een neomist, het bidden bij het opstaan en het slapen gaan en voor en na het eten, het palmtakje achter het kruis, het wijwatervaatje naast het bed, het rozenhoedje, de stolp op de kast, het vrome tegeltje naast de voordeur, de bedevaart naar Cornelius in Bokhoven, de catechismusles, het strooike bij een overlijden, en veel meer. Het boek is een Udenhouts boek geworden, over wat er in Udenhout gebeurde en hoe we in Udenhout omgingen met ons geloof. 

2006 Over heeroom en tante zuster

Bij het schrijven van het boek “Over de Unentse parochie” kwam het idee naar voren om in dat boek een overzicht op te nemen van alle in Udenhout en Biezenmortel geboren en/of getogen priesters, missionarissen, zusters, fraters en broeders. Maar liefst 289 jongens en meisjes, mannen en vrouwen, uit Udenhout en Biezenmortel, hebben de stap gezet tot een leven als religieus. Het zijn allemaal mensen met een verhaal, soms een bescheiden verhaal van een leven in gebed achter de tralies van een klooster, soms boeiende verhalen van mensen die veel hebben mogen of moeten meemaken: als pastoor in het Rijke Roomse leven, als missionaris ergens in de oerwouden van Afrika, Zuid-Amerika of Zuidoost-Azië, als gevangene in een jappenkamp, als generale overste van een congregatie, als schrijver van boeken, als geliefde onderwijzer, als verpleegster op de eerstehulpverlening of soms als anoniem lid van een congregatie van zusters dat helpt als anderen niet meer helpen. Al die verhalen hebben geresulteerd in dit boek “Over heeroom en tante zuster”. Dit boek geeft een overzicht van al die 289 dorpsgenoten. Ze staan op alfabet van achternaam en in geval van dezelfde achternaam chronologisch. Daarbij hebben we broers en zussen uit eenzelfde gezin bij elkaar geplaatst. We hebben ervoor gekozen om alleen die mannen en vrouwen op te nemen die hun hele leven hun roeping trouw zijn gebleven. Degenen, die zijn uitgetreden of het priesterambt hebben neergelegd, staan niet in dit boek. Dat heeft een zeer praktische reden. Er zijn mensen, die weliswaar een nieuw leven zijn begonnen, maar nog altijd met trots terugkijken op hun leven als religieus. Anderen echter willen op geen enkele wijze nog worden geconfronteerd met een keuze die ze ooit hebben gemaakt. Dat moeten we respecteren.

2007 Over een sterk staaltje

Bij het 50-jarig bestaan van staalconstructiebedrijf Jos van den Bersselaar.

2009 Over d’n Oven

Het is moeilijk in te schatten hoeveel stenen beide Udenhoutse steenfabrieken in de loop van ruim honderd jaar hebben gemaakt. Een voorzichtige schatting leert ons dat het er een paar miljard moeten zijn geweest. Dat betekent dat er nu nog heel veel huizen, overheidsgebouwen, kerken en kloosters in Nederland, België en Duitsland staan, gebouwd met stenen van de steenfabrieken in Udenhout.

2009 Over Unentse soldaten overzee

In 2007 kreeg het schrijversteam een manuscript aangeboden, geschreven door vier oud-Indiëgangers uit Udenhout en Biezenmortel, met hun herinneringen aan de gebeurtenissen in Nederlands-Indië in de periode 1945-1950. Het schrijversteam was in eerste instantie terughoudend. Het manuscript bevatte geen politiek verhaal, geen militair verhaal, geen verhaal van de lokale bevolking, maar het was de herinnering van vier oud-militairen, de herinnering van vandaag aan gebeurtenissen zestig jaar geleden. We hebben daarom contact gezocht met het Veteraneninstituut. De heer Elands van deze organisatie heeft het manuscript gelezen en berichtte ons als volgt: “Het manuscript bevat tal van lezenswaardige passages en geeft een aardige inkijk in de wijze waarop de Udenhoutse Indiëgangers hun uitzending hebben ervaren. De verhalen hoe de contacten met het thuisfront werden onderhouden, hoe zij de terugkeer in Udenhout hebben beleefd en met welke gevoelens zij op deze turbulente periode terugkijken zijn authentiek. Hoewel diverse algemene beschouwingen over het dekolonisatieconflict en de militaire ervaringen af en toe wel wat eenzijdig worden belicht (zonder overigens tot ernstige historische uitglijders te leiden), hoeft dit publicatie niet in de weg te staan. Het is immers geen wetenschappelijke verhandeling, maar een afspiegeling van de ervaringen en visies van de betrokken Indiëgangers. Al met al luidt mijn antwoord dat het inhoudelijk verantwoord is het manuscript te publiceren.” Dat doen we dan ook. Als een eresaluut aan 68 jongens uit Udenhout en Biezenmortel die werden uitgezonden naar Nederlands-Indië. Wij danken de vier schrijvers: Jan van den Bersselaar, Piet Naalden, Peter van Oene en Adri van de Pas. Wij danken Annie van Roessel-Kolen voor de coördinatie bij het opstellen van de lijst van oud-Indiëgangers uit Udenhout en Biezenmortel. Wij danken alle anderen die hebben bijgedragen aan de realisatie van dit boek.

2010 Algemeen Belang

Bij gelegenheid van het opheffen van de gemeentepolitieke partij Algemeen Belang.

2011 Over ’t Kasteel

Vijftiende boek in de grote serie van het Schrijversteam van Heemcentrum ’t Schoor, juni 2011. Een passage uit het voorwoord: Wij schrijven maart 2011 en ja, bijna zijn er sinds de bouw van Kasteel De Strijdhoef 250 jaren voorbij gegaan. Vele mensen van hoog tot laag hebben door al die jaren heen op De Strijdhoef gewoond, gewerkt en hun lief en leed gedeeld. Voor u ligt een beschrijving van wat er al die jaren op en rondom De Strijdhoef is gebeurd, wat de bewoners hebben meegemaakt, de tijd waarin zij leefden en de omstandigheden waar zij mee te maken hadden. Dit alles geeft u een indruk van een specifiek stukje Nederlandse historie. Ik wens u veel leesplezier. Drs. A.L.M. Leijten Kasteel “De Strijdhoef” Udenhout

2015 Over Unentse families deel 1

Twee boeken met de verhalen van 38 Udenhoutse families. Waarom de 38 families, die in het boek staan, wel opgenomen en andere families niet. Wat is een Unentse familie? Er zijn vele families die zich op en top een Unentse familie vinden, in Udenhout of Biezenmortel zijn opgegroeid, er werken, er wonen, er heel veel vanaf weten. Voor de keuze van de families in het boek “Over Unentse families” deel 1 en deel 2, is gekozen voor families die omstreeks 1840 in Udenhout of Biezenmortel woonden, die er nog steeds wonen en waarvan de familie van toen en die van nu in de mannelijke lijn familie van elkaar zijn. Volgens deze definitie zijn er circa 60 Unentse families, waarvan er 38 zijn opgenomen in de voorliggende dubbel-publicatie. De keuze voor die 38 is ingegeven door beschikbaarheid van gegevens en door reacties na oproepen in de Wegwijzer. Elk hoofdstuk heeft dezelfde opbouw. Elk hoofdstuk begint met een stukje heemkunde van Udenhout en Biezenmortel, hoe mensen leefden in de eerste helft van de vorige eeuw. We leggen de herkomst van de familienaam uit, we vertellen de verhalen die in de families worden doorverteld, in elk hoofdstuk staat de stamreeks, een familietabel en de kwartierstaat en tot slot is er ook ruimte voor familieleden met een verhaal. Per familie ongeveer 15 pagina’s, de een wat minder, de ander een beetje meer. De boeken zijn geen geschiedenisboeken. Het zijn heemkundeboeken. Ze vertellen hoe onze voorouders hier in Udenhout en Biezenmortel vroeger leefden.

2015 Over Unentse families deel 2

2016 Over de Melkfabriek

Op de gemengde bedrijfjes op de zandgronden in en rond Udenhout was het midden negentiende eeuw kommer en kwel. Voor de melk van de koeien was in feite geen markt. De veeteelt stond als mestproducent in dienst van de akkerbouw. Boeren wisten dat zij alleen door samenwerking uit de situatie van armoede konden geraken. Een eerste voorbeeld daarvan was de oprichting van plaatselijke botermijnen. De oprichting van agrarische coöperaties vertoonde in de dorpen eenzelfde beeld. Het initiatief lag bij vooruitstrevende boeren, die aanvoelden dat samenwerking de enige mogelijkheid tot verbetering was, gesteund door dorpsnotabelen zoals de burgemeester, de pastoor, de notaris en het hoofd van de school. In vergelijking tot omliggende dorpen is in Udenhout de oprichting van een eigen Boerenleenbank als een van de eersten gerealiseerd (in 1899), maar is de oprichting van de Coöperatieve Zuivelvereniging St.-Isidorus pas laat van de grond gekomen (1916). Honderd jaar geleden passeerde de oprichtingsakte bij de notaris. Bij de start van de zuivelfabriek was het productieproces uiterst simpel: melk van de leden werd ontvangen en ontroomd, van de room werd boter gemaakt en de ontroomde melk ging, samen met de bij de boterbereiding vrijkomende karnemelk, terug naar de boeren of werd op de markt afgezet via de Zuid-Nederlandse Zuivelbond, een regionaal verband, waarvan Isidorus lid was. Het bestuur was voortdurend op zoek naar betere bestemmingen van het melkoverschot, zoals het gebruik ervan voor andere producten zoals melkpoeder. Na de oorlog veranderde het melkoverschot in een melktekort. Boeren konden gerust investeren, want de melkafzet was wel gegarandeerd. Intussen zette de trend tot grootschaligheid zich alsmaar versneld door. Dat was landelijk zo. Het leidde voor de Udenhoutse fabriek tot een fusie met de CTM te Tilburg, in feite een overname door de CTM, die in latere fusies onderdeel werd van Campina. De overnamedatum is 10 januari 1965. 

2017 Over ’t Odenhout

Voor het Schrijversteam van ’t Schoor, Heemcentrum voor Udenhout en Biezenmortel, gaat met dit boek een lang gekoesterde wens in vervulling: het vastleggen van de ontstaansgeschiedenis van het dorp, de ontginning onder het hertogdom Brabant, de eerste hoeven, de eerste bewoners en de eerste straten en vooral ook laten zien wat er nu anno 2017 in het dorp nog altijd zichtbaar is van die oude geschiedenis. De kern van het jubileumboek is dat veel middeleeuwse bronnen zijn ontsloten en bestudeerd en dat op basis daarvan voor 80% volledig de situatie van midden 14e eeuw in Udenhout en Biezenmortel is gereconstrueerd. Welke boerderijen stonden op welke plek? Hoe groot waren ze? Wie waren de eigenaren? Wie waren de pachters? En wat waren de eigenaren voor volk, waar kwamen ze vandaan? Door al die informatie in kaart te brengen en letterlijk als een plattegrond in te tekenen, kunnen ook conclusies worden getrokken over ouderdom. Zo is het buurtschap ‘t Winkel ouder dan de ontginning die vanaf 1232/1233 op gang kwam. Zo is de Schoorstraat pas aangelegd nadat de Moffenhoeve al bestond, anders zouden onze voorouders nooit zo’n rare knik in de weg hebben gelegd. De wegenstructuur maakt duidelijk dat de route Molenhoefstraat – Slimstraat – Groenstraat – Biezenmortelsestraat de ontginningsweg is geweest. En al die zijpaadjes er loodrecht op verraden de ontginningsstructuur, namelijk die van de boshoeven. De eerste eigenaren waren vooral Bossche poorters. Voor een deel gewoon mensen met vermogen, beleggers, die financierden in ontginning en die hun geld belegden in boerderijen om met de opbrengst ervan voldoende rendement binnen te halen.

2020 Over Unentse families deel 3

Vervolg op de delen 1 en 2 uit 2015. Nu 17 families waarmee in totaal 55 families uit Udenhout en Biezenmortel zijn beschreven.

2020 De Rustende Jager

De familie Klijn – de Bresser kocht op 23 april 1920 De Rustende Jager. Nu, honderd jaar later, zit er nog altijd een familielid Klijn in de uitspanning. Een boek met familiegeschiedenis, de ontwikkeling van de uitspanning en ook een rijk geïllustreerde beschrijving van de natuurgebieden de Loonse- en Drunense duinen en den Brand.

2021 Over Assisië

De Broeders Penitenten verkregen begin 20e eeuw grond in Biezenmortel, de oude Gasthuishoeven, waar zij in januari 1904 begonnen met de zorg voor de verstandelijk gehandicapte mens. Het waren pioniers in onderwijs en activiteiten voor de bewoners. In de jaren 60 en 70 vonden er meer dan 500 bewoners een thuis en was Assisië veruit de grootste werkgever van het dorp. Anno 2021 is het zorgcentrum onderdeel van Prisma en heet het gebied Landpark Assisië. Het boek beschrijft de ontwikkelingen in de tijd met eerst broeders, daarna de medici aan de leiding, weer later de psychologen, agogen, e.d. Anno 2021 wil men weer een beetje terug naar de onvoorwaardelijke zorg van de broeders.

 

2023 De Brabantse geschiedenis in Udenhout en Biezenmortel

Het boek volgt de algemene geschiedenis van Brabant, de IJstijden, de landbouwers in de Bronstijd, de Romeinen, de Franken, het hertogdom Brabant, de Tachtigjarige Oorlog, Brabant Generaliteitsland, de Franse Revolutie, de Industriële Revolutie, de Wereldoorlogen. Steeds wordt een link gelegd naar de lokale situatie in Udenhout en Biezenmortel. wat hebben onze voorouders allemaal meegemaakt? Hoe heeft die algemene geschiedenis hun (dagelijkse) leven beïnvloed? 

 

Index Unentse Sprokkels 2004-2020

Jaarboek van ’t Schoor, heemcentrum voor Udenhout en Biezenmortel

Vaste rubrieken

2004-2006 Harrie Goos Jaarbericht ’t Schoor 
2007-2010 Frank Scheffers Jaarbericht ’t Schoor
2011-2019 Frans Goossens Jaarbericht ’t Schoor
2020-2022 Bestuur ’t Schoor Jaarbericht ’t Schoor
2004-2005 Annie van Roessel – Kolen Fotokroniek 
2006-2022 Lia Clement – Verhoeven Fotokroniek 
2017 Lia Clement – Verhoeven  Fotokroniek, extra pagina muziekkalender
2021 Lia Clement – Verhoeven  Fotokroniek, extra pagina corona pandemie
2004-2011 2013-2020 Annie van Roessel – Kolen 50 jaar geleden
2012 Kees van den Bersselaar Jan Denissen 50 jaar geleden
2021-2022 Jan Denissen Annie van Roessel – Kolen 50 jaar geleden
2004-2008 2010-2013 Jan Denissen Het woordenboek van Cornelis Verhoeven
2004-2022 Jan Denissen Pietje Paas en Hannes d’n Haomer
2008-2017, 2022 Jan Denissen Vroeger en nu
2018 Frank Scheffers Vroeger en nu
2019-2021 Kees van Baest Vroeger en nu
2008-2017 Bert van Asten Kees van den Bersselaar Uit de collectie van ’t Schoor
2018 Frans Goossens Uit de collectie van ’t Schoor
2019 Bert van Asten Uit de collectie van ’t schoor
2020-2022 Frank Scheffers Uit de collectie van ’t Schoor
2014-2015  Luud de Brouwer Frank Scheffers André Witlox Veldnamen
2016 2018-2020 Luud de Brouwer Frank Scheffers Veldnamen
2014-2018 Maris Philippa Gevonden munten
2016-2022 Martin de Ruijter Gedichten
2016-2019 Hans Pickhard Fotorubriek “Langs de straten van Udenhout en Biezenmortel”
2021-2022 Jan Denissen Mooie of bijzondere Udenhoutse bidprentjes

Economie, bedrijven

2004 Kees van Kempen De eerste telefoonnummers
2005 Piet Naalden De geschiedenis van de boomkwekerij in Udenhout
2006 Piet Naalden De boerderij van Huize Vincentius
2009 Jan Denissen 25 jaar timmerbedrijf Ad van Esch
2009 Piet Naalden Logeermogelijkheden in Udenhout en Biezenmortel in 1958 
2012 Jan van de Voort Ondernemende Udenhoutse houthandelaren
2014 Cees de Werdt Het eerste lekenpersoneel op Huize Assisië
2018 Toon Coppens Eugène Coppens Een ondernemende molenaarsfamilie
2018 Harrie van den Bersselaar Het was hard werken op de boerderij
2018 Jan van de Voort Familie Danklof in Udenhout
2019 Jan Denissen Kaasboerderij De Zwaluw
2019 Lia Clement – VerhoevenKees van Kempen De nertsenfarm van Tijn Keuninx

Heemkunde

2004 Piet Naalden Rondom de plattebuiskachel
2006 Martien van Iersel Jeugdherinneringen: spel en hobby
2007 Annie van Roessel – Kolen De Rotte Kermis op ’t Gommelen
2008 Martien van Iersel De hortensiatuin
2009 Piet Naalden Boerenovertrek
2010 Luud de Brouwer Handtekeningen, tekens en kruisjes
2010 Frank Scheffers Te vondeling gelegd
2011 Harrie van Iersel Frank Scheffers Voorpootrechten
2011 Harrie Dona Reuzen
2011 Jef Kuijpers Een aanstaand bruidspaar losschieten
2013 Luud de Brouwer Kleurenkaart van Udenhout en Biezenmortel
2013 Joost van Dongen Gele raamkozijnen en groene luiken
2013 Frank Scheffers De Franse kap
2015 Luud de BrouwerFrank Scheffers De toponiemenbank
2015 Henk Haen Brieven van Pieter Boom aan zijn dochter Cor
2016 Jan Denissen Kameraden voor het leven
2017 Kees van den Bersselaar Volksliedjes
2017 Lia Clement – verhoeven Driekoningenzingen
2018 Ton de Jong De oorsprong van het koekloteren in Udenhout
2018 Maria Hoeks – van den Bijgaart  Herinneringen uit mijn jeugd op ’t Endeke
2019 Jan Klomp Opgegroeid in de Molenhoefstraat
2020 Joost van Dongen Jeugdherinneringen
2021 Annelieke van gaffe André van der Lee, Annie van Roessel – Kolen Cees de Werdt Rieten daken
2022 Lia Clement – Verhoeven en Riet Hessels – Felen Briefhoofden

Kerk, parochie, geloof en bijgeloof

2006 Wim Maarse Lid worden van de Derde Orde
2008 Frank Scheffers Spaanse edelman begraven op Biezenmortelse kerkhof
2008 Bert van Asten Het heilig boontje
2008 Luud de Brouwer De Udenhoutse schuurkerk bestond al in 1678
2010 Kees van Kempen De Stille Omgang
2011 Luud de Brouwer Lieve Vrouwe Broederschap van Den Bosch
2013 Henk Geerts H. Norbertus op het hoofdaltaar
2014 Kees van Kempen Frank Scheffers De laatste kapucijn in dienst van de bisschop
2017 Frank Scheffers Broeder Richard van Grinsven
2017 Kees van Kempen Udenhouts Gregoriaans koor in staking
2018 Martien van Iersel Verslag van een Lourdesreis
2019 Jan Swolfs Het gouden feest van de fraters in 1951
2021 André van der Lee Het vissersmiske

Kunst

2005 Hans Hoefsloot Wandschildering Kasteel de Strijdhoef
2006 Hans Hoefsloot Wanddecoratie Raadzaal
2007 Wim Maarse De Wachter
2008 Wim Maarse De Toren
2011 Hans Pickhard Humor op het kasteel
2013 Hans Pickhard Napoleonzaal in Bosch en Duin
2013 Wim Maarse Twan de Vos
2013 Jan DenissenHans Pickhard Festipet
2014 Margot van der Plas Kunstschilder en docent Wim van de Plas
2015 Piet Naalden De dorpspomp aan de Kreitenmolenstraat
2015 Wim Maarse Naaldkunst van Lies van den Bersselaar – de Weijer
2016 Cees de Werdt Versjes in het armenregister te Helvoirt

Mensen

 2004 Kees van den Bersselaar Wout de Pruis
2004 Wim Maarse Het fotoalbum van de familie Verschuren
2005 Wim Maarse Zuster Wender 100 jaar
2005 Jan Denissen Marinus Heessels
2005 Jan Denissen Het fotoalbum van de familie Heerkens 
2006 Wim Maarse Wim van de Voort
2006 Jan Denissen Het fotoalbum van de familie Hamers
2007 Annie van Roessel – Kolen De burgemeester van de Zandkant
2007 Frans van Iersel Notarisfamilie Van den Bosch
2007 Jeroen Ketelaars Huisslachter Piet Verschuuren
2007 Annie van Roessel – Kolen Het fotoalbum van de familie Van Iersel
2008 Piet Naalden Pieter van Dam, de bedenker van de Udenhoutse Broeder
2008 André Witlox Godfried Looyaard 25 jaar priester
2008 André Witlox Het fotoalbum van de familie Boom
2009 André Witlox Leo Bäumler, 1925-2008
2009 Frank Scheffers Pater Monaldus van den Broek, 1913-2008
2009 Lia Clement – Verhoeven Lon Maijen, Nederlands kampioen dressuur
2010 Harry GoosFrans Goossens Rector Merkx. Adviseur van de NCB
2010 Wim Maarse Jan van Wees, een Udenhoutse zoeaaf
2011 Marlies van Iersel Frits ten Horn, een Groningse huisarts in een Brabants dorp
2011 Lia Clement – Verhoeven De familie Van Laarhoven in Australië
2011 Adri van de PasFrank Scheffers Het fotoalbum van de familie Van de Pas
2012 Christ Schoonus The Murphs
2012 Bjorn Witlox Christ Pennings
2012 Lia Clement – Verhoeven De familie Brekelmans in Canada
2013 Lia Clement – Verhoeven De familie Elands in Canada
2014 Henk Haen Dokter Willems
2015 Lia Clement – Verhoeven  De geëmigreerde familie Kroot
2016 Frank Scheffers Bart van Peere
2017 Antoon Heijmans Piet Naalden en “de minister”
2018 Wim SwaansAndré van der Lee Het fotoalbum van de familie Bertens – Robben 
2019 Theo BeckersKees van Gorkum Een beroemde jezuïet bezoekt Udenhout in 1860
2019 Annie van Roessel – Kolen Uit het fotoalbum van meester Van Iersel
2020 Lia Clement-Verhoeven Toos van der Sterren
2020 Christ Rokven Het fotoalbum van de familie Rokven
2020 Elly Weijtmans Jan Denissen Een Udenhoutse broeder in bruine pij, zwijgzaam en als het even kan op de fiets.
2020 Jan van de Voort Cornelis Couwenberg met de Aagtekerke naar de Oost
2020 Jan Swolfs Verhalen van frater Hospitius
2020 Jan Denissen Smeuïge verhalen over de bewoners van het kasteel en de pastoor
2021 Tim Ravestein The Hap Cats
2021 Kees van Kempen Broeder Gabriël van Kempen
2021 Lia Clement – Verhoeven Jo van Ingen – van Kuijk
2022 Lia Clement – Verhoeven Luce Vermeer

Natuur

2005 Jan Denissen André van der Lee Lambert Winkelmolen De Leemputten
2007 Jan Denissen Den Brand
2013 Peter Schulte Bewoners van den Brand
2015 Henk Peters Nationaal park De Loonse – en Drunense duinen
2022 Ad Teurlings en Jan Denissen

De mooiste bomen van Udenhout

Oorlog

2005 Jef Kuijpers Oorlogsherinnering op de Zandkant
2008 Krantenknipsel Duitsche luchtballon gedaald
2009 Luud de BrouwerJan Denissen Militairen in Udenhout ten tijde van de Belgische Opstand
2010 Jef Kuijpers De ballon
2012 Kees van KempenCees van de Wouw 10 Jongens uitgezonden naar Nieuw-Guinea
2014 Jan DenissenAndré van der Lee De Eerste Wereldoorlog – deel 1 Het uitbreken van “de Grote Oorlog”
2014 Tonnie van Rijsewijk – van Rijswijk Toen onze pa soldaat was
2015 Bert van Asten Op de step naar ome Janus
2015 Sjef van Iersel Zoon van een Canadese soldaat bezoekt Udenhout
2015 Jan Denissen André van der Lee De Eerste Wereldoorlog – deel 2
2016 Henk Haen Weense – en Hongaarse kinderen
2016 Jan Denissen André van der Lee De Eerste Wereldoorlog – deel 3
2018 Henk Peters Piet van Riel sneuvelde in Leende op 19 september 1944
2018 Luud de Brouwer Spaanse griep
2019 Henk Peters Wat herinnert ons in 2019 aan de Tweede Wereldoorlog
2019 Jan Denissen André van der Lee De Eerste Wereldoorlog – deel 4 en slot
2020 Berry van Gorkum Udenhoutse soldaten in het leger van Napoleon
2020 Jos Naaijkens Hoe de geallieerden het Fraterhuis achterlieten

Straten, buurtschappen, gebouwen

2008 Jan Denissen Vroeger en nu, Slimstraat burgemeesterswoning
2004 Frans van Iersel De aanleg van de Zandkantseweg
2004 Jan Denissen De oude Eikelaar
2004 Luud de Brouwer De oude pastorie aan de Kreitenmolenstraat
2004 Luud de Brouwer Het Hooghout
2005 Luud de Brouwer Vogelenzang
2006 Luud de Brouwer De Tongerlose hoeven
2007 Frank Scheffers De Capucijnenstraat
2007 Luud de Brouwer De gemeynt op ’t Winkel
2009 Bert van Asten De Grote Kom
2010 Frank Scheffers De Molenhoefstraat
2010 Bert van Asten Rôômepap
2011 Bert van Asten De Hesseldonk
2012 Hans Pickhard Café de Hooimijt
2012 Harrie van Iersel Jan Denissen Huis en bewoners bij het monument vlakbij Bosch en Duin
2012 Jo Vermeer Wim Maarse Het Pastoorspaadje
2012 Piet Naalden Jo Vermeer De Strontput
2014 Jeroen Ketelaars De Barak
2014 Frank Scheffers ’t Wit Leeuwke
2019 Hans Hoefsloot Een prominente plaats voor het historisch Raadhuis
2020 Luud de Brouwer Aanvullingen “Over ’t Udenhout”
2021 André Witlox Klein Duitsland
2022 Bjorn Witlox Vijverlust
2022 Frank Scheffers Boerderij De Velden

Taal, namen

2008 Ton de Jong De achternaam Van den Udenhout
2010 Ton de Jong De Surinaamse familienaam Udenhout
2011 Kees van den Bersselaar Taalgebruik bij de plaats waar je woont
2012 Frank Scheffers De familienaam Biesmortels
2013 Jan Denissen Unents leesplenkske

Verenigingen, Sport

2004 Wim Maarse Udenhoutse KVO vierde jubileum
2004 Rob Weijtmans De oude standaard van het gilde Sint Joris
2006 Piet Naalden Stichting behoud brandweerwagen 
2008 Lia Clement – Verhoeven 75 jaar EHBO Sint Bernardus
2009 Lia Clement – Verhoeven Kees van Kempen 75 jaar Rijvereniging Sint Lambertus
2013 Frans Vriens Het fotoalbum van het gilde St.-Antonius St.-Sebastiaan
2014 Jan van de Voort Het mussengilde
2015 Hans Pickhard John Rossou, wereldkampioen frisé kanaries
2016 Jeroen Ketelaars De Jongerenpartij
2016 Joke de Jong – de Jong EVA
2017 André Witlox Gaudeamus
2017 Annie van Roessel – KolenKees van Kempen De Ademhappers
2017 Gea BrekelmansPeter Brekelmans Dameskoor Zanglust
2017 Jeroen Ketelaars Jongerenkoor Sjaloom
2019 Joke Robben – Smits De Toneelzolder
2020 Toon van Wezel De Zonnebloem
2020 Frans Vriens Gildevaandel Sint Antonius – Sint Sebastiaan

Overige artikelen

2004 André van der Lee Een toekomstvisie voor Udenhout
2006 Marlou Wijnen Mijn kamer
2007 Cees Janssen De poststempels in gebruik in Udenhout
2009 Frank Scheffers De bende van de Swartmaekers
2014 Joke Robben – Coppens Slechthorendheid in de kerk
2015 Jeroen Ketelaars Jongerenblad jij
2016 Jan van Iersel Een kostbare burenruzie
2016 Jan de Beer Naschrift op “Een kostbare burenruzie”
2016 Luud de Brouwer Zoenakten in Udenhout
2018 Jan Swolfs Anekdotes uit mijn Udenhoutse tijd
2021 Frank Scheffers Fotokroniek 25 jaar Biezenmortel bij Haaren
2021 Thomas Mallens Coöperatie Biezenmortel
2021 Frank Scheffers De Klepperman
2022 Edward de Vries Van bejaardenhuis naar verzorgingshuis

ISBN-gegevens ’t Schoor

  Jaar ISBN-10 ISBN-13 Titel
1 1993 90-801585-1-8   “Over d’n Biezenmortel”, van buurtschap tot kerkdorp
2 1994 90-801585-2-6   “Over d’n Oorlog”, tussen bezetting en bevrijding
3 1995 90-801585-3-4   70 jaar Vincentius
4 1996 90-801585-4-2   Beukenhof, het voormalig klooster van Biezenmortel
5 1996 90-801585-5-0   “Over d’n Unent”, 200 jaar Gemeente Udenhout
6 1997 90-801585-6-9   50 jaar Scouting St.Lambertus
7 1998 90-801585-7-7   100 jaar Rabobank
8 1999     D’n Unentse krant – 1
9 2000     “Over ‘t Schoor”, 10-jarig Heemcentrum
10 2001 90-801585-8-5   “Over de School”
11 2001 90-801585-9-3   40 jaar VCB
12 2002     D’n Unentse krant – 2
13 2002 90-806480-1-9   “Over d’n Boerenstand”, 100 jaar boerenleven
14 2003 90-806480-2-7   De Udenhoutse Waterstaatskerk 
15 2003 90-806480-3-5   75 jaar S.S.S.
16 2003     75 jaar K.V.O., de voormalige Boerinnenbond
17 2004 90-806480-4-3   Unentse Sprokkels 1
18 2005 90-806480-5-1   Unentse Sprokkels 2
19 2005     D’n Unentse krant – 3
20 2006 90-806480-6-X 9789080648067 “Over de Unentse parochie”
21 2006 90-806480-7-8 9789080648074 “Over heeroom en tante zuster”
22 2006 90-806480-8-6 9789080648081 Unentse Sprokkels 3
23 2007 90-806480-9-4 9789080648098 Unentse Sprokkels 4
24 2007   9789078933014 50 jaar Van den Bersselaar Constructie
25 2007   9789078933021 De Unentse smejerijen
26 2008   9789078933038 Unentse Sprokkels 5
27 2008     Het Udenhoutse Mariakapelletje
28 2009   9789078933045 Unentse Sprokkels 6
29 2009   9789078933052 “Over d’n Oven”
30 2009   9789078933069 “Over Unentse jongens in Indië”
31 2010   9789078933076 Unentse Sprokkels 7
32 2010   9789078933083 Algemeen Belang
33 2010   9789078933106 100 jaar Vincentiusvereniging
34 2011   9789078933113 Unentse Sprokkels 8
35 2011     D’n Unenste krant – 4 
36 2011   9789078933120 Over de Strijdhoef
37 2012   9789078933007 Unentse Sprokkels 9
38 2012   9789078933137 Memento mori
39 2013   9789078933144 10 jaar stichting de Peppel
40 2013   9789078933151 Unentse Sprokkels 10
41 2014   9789078933168 Unentse Sprokkels 11
42 2014   9789078933175 2e druk Beukenhof
43 2014   9789078933182 Biografie 1 Willem van Iersel
44 2014     OMD boekje over het station
45 2015   9789078933199 Unentse Sprokkels 12
46 2015     Unentse krant – 5 
47 2015     Wiki Udenhout
48 2015   9789078933205 “Over Unentse families” deel 1
49 2015   9789078933212 “Over Unentse families” deel 2
50 2016   9789078933229 Unentse Sprokkels 13
51 2016   9789078933236 100 jaar Melkfabriek
52 2017   9789078933243 Harmonie Moed & Volharding Cecilia
53 2017   9789078933250 Unentse Sprokkels 14
54 2017   9789078933267 Biografie 2 frater Andreas van den Boer
55 2017     D’n Unentse krant – 6 
56 2017   9789078933274 Over het Odenhout
57 2018   9789078933281 Unentse Sprokkels 15
58 2018   9789078933298 Biografie 3 Annie Schoonus
59 2018   9789078933304 Biografie 4 Leo Baumler
60 2019   9789078933311 Unentse Sprokkels 16
61 2019   9789078933328 Oorlogsmonumenten Loonse en Drunense duinen
62 2019   9789078933335 Verhalen over Oorlog en Bevrijding
63 2020   9789078933342 Unentse Sprokkels 17
64 2020   9789078933359 De Rustende jager
65 2020   9789078933366 Unentse families deel 3
66 2021   9789078933373 Unentse Sprokkels 18
67 2021   9789078933380 Biografie 5 Willem van Dopff
68 2021   9789078933397 Oorlogsgraven (Frank de Hommel)
69 2021   9789078933403 Biografie 6 Wim Verschuren
70 2021   9789078933410 Over Assisië
71 2022   9789078933427 Unentse Sprokkels 19
72 2022   9789078933434 Biografie 7 Pastoor van Eijl
73 2022   9789078933441 Unenhoutse prochie onafhankelijk van Oisterwijk
74 2022   9789078933465 Kerkzilver
75 2023   9789078933458 Unentse Sprokkels 20
76 2023   9789078933472 Gebeurtenissen van de Brabantse geschiedenis in Udenhout
76 2023   9789078933489 Over de notaris
76 2023   9789078933502 Unentse Sprokkels 21

 

 

 

Overzicht boeken over Udenhout en Biezenmortel, anders dan van ’t Schoor.

  • Kees van Aerde en Peter Vervloed, “Op zoek naar…”, 2001
  • Frater Amadeus, “Frater M. Andreas”, vertaald uit het Duits, origineel van Th. Max SCJ, 1922
  • Andreasbureau Tilburg, “Frater Andreas van den Boer”, 1997
  • Bert van Asten, “Familiegeschiedenis Van Asten”
  • Karola Bäumler, “Leo Bäumler, Leben und Werk des oberpfälzer Bildhauers”, 2016
  • Bertens & Zo, “Zes maal goed”, 2004
  • Ad Burgmans en Kees de Kort, “Stamboom van de familie Burgmans”, 2019
  • Business Publishers Midden-Brabant, “Business kroniek Tilburg 1990-2000”, 2000
  • M. van Delft, “Frater Andreas”
  • Zuster Emerentia, “Geluk dat in stilte groeide”, 1951
  • W.A. Fasel en P.J.M. Wuisman, “Geschiedenis van Udenhout”, 1978
  • Fraters van Tilburg, “Stellingen en artikelen voor de zalig- en heiligverklaring van frater Maria Andreas”, Fraters van Tilburg, “Frater Andreas”, special van het tijdschrift “Ontmoetingen”, 1968
  • Gemeente Haaren, “De monumenten van Haaren, Helvoirt, Esch en Biezenmortel”, 2002
  • Gemeente Tilburg, “Geluksplekken Tilburg”,
  • Berry van Gorkum, “Familiekroniek Van Gorinchem”, 1992
  • Henk Haen, “Udenhoutse familiegeschiedenis Haen – Leijten”, 2009
  • Henk Haen, “Ondernemersfamilie Rats 100 jaar in Udenhout”, 2016
  • Henk Haen, “Bakkersambacht en bakkersfamilies in Udenhout”, 2018
  • Pastoor E.H. van der Heijde, “O.L.V. Vrouwe van Lourdes”, 1903
  • Harrie van Iersel, “De familie Van Iersel in Udenhout en omgeving”, 2008
  • Hoppenbrouwers Elektrotechniek, “Energiek uit Udenhout”, 2008
  • “Hoppenbrouwers Techniek, 100 jaar groeien”, 2018
  • Joost Frieling, Kees van den Bersselaar en Kees van Kempen, “150 jaar Sint-Lambertuskerk te Udenhout”, 1990
  • Ton de Jong, “Op de kleintjes steeds gelet”, 2001
  • Kees van Kempen, “Brabants Landschap geeft fabrieksterrein terug aan de natuur”, in ‘Nieuwe elan in historische omgeving”, 2011
  • Kees van Kempen, “Udenhout, het dorp van de goede God”, in’De Groote Oorlog’, 2013
  • Egbert de Kuijper, “Udenhout en het Brabants volksleven van weleer”, 1995
  • Gemengd Koor Udenhout, “Gemengd Koor Udenhout 1972-2012”, 2012
  • Jef Kuijpers, “Herinneringen aan de Zandkant”
  • Charles van Leeuwen, “Herinneringen aan frater Andreas”, 2007
  • Joost van der Loo, “Het naoorlogse Udenhout”, 1992
  • Joost van der Loo, “Leven en werk van Kiske de smid”, 1994
  • Joost van der Loo, “Udenhout voor beginners”, 2007
  • Joost van der Loo, “De vooroorlogse autogeschiedenis van Udenhout, deel 1 en 2”, Stichting De Brand, 2009
  • Joost van der Loo, Arjen Roos en Rianne Willems, “De Brand, mooi eigenlijk”, Stichting De Brand, 2010
  • Joost van der Loo, “Jeff Kemps”, 2013
  • Joost van der Loo, “Grasduinen in een oud fotoboek”, >2014
  • Joost van der Loo, “De Udenhoutse horecageschiedenis deel 1”, Stichting De Brand, 2018
  • Museum Catharijnenconvent, e.a., “Kerk interieurs in Nederland”, 2016
  • F. van Oostrum, “De Loonse en Drunense duinen”, 1964
  • Ad den Ouden, “30 jaar wielerronde van Udenhout”, 1998
  • Margot van de Plas, “Met verve”, 2013
  • Wim van der Ros, e.a., “De orgelmakers Lorety en hun orgels in Nederland”, 2011
  • Martin de Ruijter, “De Aschotse steeg”, in ‘Dichter op het zand”, 2019
  • Hans Smulders, “Ridder Albert”, 2012
  • Frans van Son, e.a., “Udenhout hartverwarmend uniek”, gemeente Udenhout, 1996
  • Harrie Stokwielder en Piet de Jongh, “De Loonse en Drunense duinen in beeld”, 1994
  • Wim Swaans, “Stamboom Bertens – Robben”, 2018
  • J.H. Verhagen, Tjongernederzettingen in de Drunense duinen”, 1979
  • Cornelis Verhoeven, “Herinneringen aan mijn moedertaal”, 1978
  • Cornelis Verhoeven, “De glans van oud ijzer”, 1996
  • Jan Verhoeven, “Van het heden naar het verleden”, 1992
  • Niels Verschuuren, “Genealogie Verschuuren”, 2013
  • Jan van de Voort, “Kasteel de Strijdhoef”, 1982
  • Jan van de Voort, “Honderd jaar J.C. van de Voort Houthandel en Zagerij”, 1992
  • Noor van de Voort, “Wim van de Voort”, 2018
  • Frans Vriens, Thom van de Voort en Myra Prinsen, “Gilde Sint Antonius – Sint Sebastiaan, 2013
  • Rob Weijtmans, “Gilde St. Joris Udenhout 1594-2006”, 2006
  • Cees de Werdt, “Het bewogen leven van een Helvoirtse schoenmaker”, 2007
  • P.J.M. Wuisman, “Udenhout in oude ansichten”, 1971

Er wordt in Udenhout een legende verteld, de legende van het Verzonken kasteel. Het kasteel moet hebben gestaan in de Mortel, aan de huidige straat de Mortel, in het weiland tegenover de plek waar nu een informatiebord over het Verzonken kasteel staat.

De legende van het Verzonken kasteel

Het moet gebeurd zijn in de jaren 1785-1790 toen een rovers­bende Zuid-Limburg onveilig maakte. Zij oefenden een waar schrikbewind uit op het Valkenburgse land, waar zij de wegen onveilig maakten, kooplieden en reizigers vermoordden en plunderden. Boeren en grootgrondbezitters werden gebrandschat. Voor hun brandbrieven gebruikten zij steeds papier, gemerkt met bokken, en ze namen op hun tochten vaak deze dieren mee, die met hun hoeven afdrukken in de grond zetten, waardoor een slachtoffer wist wie de daders waren. Als hun grond onder de voeten te warm werd, verdwenen de bendeleden voor een tijdje. Sommigen van hen doken onder in een kasteel in Udenhout, waar Jozef Kirchoff, een zogenaamde chirurgijn uit Kerkrade, die de leider was van de bende, er de scepter zwaaide. Het was 24 december. Een dikke sneeuwlaag bedekte het landschap, maakte de wegen vrijwel onbegaanbaar en zo ver als het oog reikte was alles wit. Een bittere koude heerste in alle hevigheid en deed mens en dier beschutting zoeken tegen de felle noordoostenwind die scherp als ene mes door kleding en kieren van huis en stal sneed. De boeren sloten zorgvuldiger dan anders hun stallen na eerst hun vee van extra stro te hebben voorzien. In deze bittere koude was een pelgrim onderweg naar huis. Ver­moeid sukkelde hij voort, stil hopend nog voor de nacht onder­dak te krijgen en een stuk brood om zijn ergste honger te stillen. Eindelijk zag hij licht en ging vol goede moed op het kasteel af. De zware klopper viel op de deur en het geluid was in de gangen en zalen te horen. Na korte tijd ging het kijk­venster open en een norse stem vroeg wat de late bezoeker wenste. “Om Gods wil brood en onderdak”, was het antwoord van de pelgrim. “Ik zal het vragen”, en korte tijd later werden de deuren opengedaan en de late bezoeker werd binnengelaten. Hij werd in een grote zaal geleid, waar een gore troep mannen en vrouwen bijeen waren. Wijntje en Trijntje vierden hoogtij. Zodra het gezelschap in de gaten kreeg wie er binnengelaten was, barstten ze in lachen uit. Zij ontnamen de gast zijn staf en dreigden deze te verbranden. Even keek de pelgrim onthutst toe. De pelgrim ontwaarde de attributen van de Bokkenrijders en wist meteen in welk gezelschap hij terecht was gekomen. Zij dwongen hem mee te doen aan de braspartij, maar hij weigerde. Hij wees de rovers op hun zondige leven en bezwoer hen hun leven te beteren. Het antwoord was slechts ene spottende lach. 

Daarop wendde de pelgrim zich tot de hoofdman Jozef Kirchoff en noemde hem een dief en moordenaar, die Gods wetten schond en die door de braspartij de kerstnacht ontheiligde. Razend van Woede gaf Kirchoff het bevel: “Gooi die vent buiten en laat hem kapotvriezen. Nee, geen brood, eruit met hem”. Een van de jongste bendeleden begeleidde hem naar de deur en gaf hem een stuk brood, dat hij heimelijk had meegenomen. De pelgrim ontraadde hem terug te gaan: “Je bent nog jong en je hart is nog niet bedorven”. Dan keerde de pelgrim zich tot het kasteel en de bewoners en vervloekte hen die door de braspartij de Kerst­nacht onteerden. Het was alsof de aarde beefde. Het kasteel stortte in. De aarde opende zich en langzaam verzonk het kasteel in de diep­te. Dan sloot de aarde zich gelijk een moeras. Ontsteld vluchtte de jongen weg. 

De pelgrim zette vermoeid zijn weg voort. Omdat hij geen andere plaats om te rusten vond, legde hij zich neer tussen het struikgewas in de sneeuw. Met een gevoel van warmte in zich viel hij in slaap. De volgende morgen na de plechtige vroegmis vonden kerkgangers de bevroren pelgrim. Op een ladder brachten ze hem naar de dichtstbijzijnde boerderij en begroeven de onbekende. Verbazing en angst maakten zich meester van hen toen zij de plaats passeerden waar zo kort geleden nog een kasteel stond en waarvan nu niets meer te vinden was dan nog enige steenresten en een hoopje puin. Als de pest werd de plaats voortaan geme­den. Onkruid en struikgewas overwoekerden de grond, die al spoedig de naam van “het Verzonken kasteel” kreeg. Jaren kwamen en gingen. Weer werd het 24 december. Een late wande­laar, de ontkomen jongen, zocht de plaats waar het kasteeltje moest staan. Daar aangekomen hoorde hij de woorden van de pelgrim weer en viel op zijn knieën. Hij legde een oor op de grond en hoorde in de diepte feestgedruis vermengd met vloeken en kreten, met daar bovenuit klokkengebeier. Aan kerkgangers vertelde hij het verhaal. En nog steeds zijn op deze plaats op kerstnacht klokslag 12 uur feestgedruis en klokken te horen.

We pakken de fiets en gaan een rondje maken langs veel van die oude hoeven, die er al waren in de veertiende eeuw. We starten onze fietstocht bij ’t Schoor, het Heemcentrum voor Udenhout en Biezenmortel, Schoorstraat 2, Udenhout.

1. We beginnen onze fietstocht en rijden nu de Schoorstraat in. We volgen de weg tot voorbij de benzinepomp en neem daarna de eerste weg rechts, de Oude Bosschebaan.

2. Bij de Rustende Jager gaan we rechtsaf de Gommelsestraat in.

3. Bij de rotonde gaan we rechtsaf de Groenstraat in.

4. Waar rechts het witte pand Groenstraat 75 is (Het Helmonds Broek) gaan we linksaf de Achthoevenstraat in. Waar de straat rechtsaf buigt, gaan we direct na de school linksaf. Deze straat doorrijden tot aan de sporthal. Voorbij de sporthal linksaf. U komt nu in de straat “Verzonken Kasteel”.

5. Straat gewoon volgen. U komt bij een overweg. Vlak voor de overweg linksaf het fietspad op. Bij de boerderijen links de Winkelsestraat in.

6. Bij de Gommelsestraat rechtsaf, overweg oversteken, Brabantshoek oversteken en dan bent in de Heusdensebaan. Prima om te genieten van de Leemputten, ontstaan vanwege de leemwinning.

7. Pakweg 100 meter voor de stoplichten is er een kruispunt met een secundaire weg. Hier gaat u rechtsaf. U bent op de Haarensebaan. Deze volgen tot aan de rotonde.

8. Voorzichtig bij de rotonde. We steken de Kreitenmolenstraat over, gaan op de parallelweg links richting Oisterwijk. Iets verderop gaan we rechtsaf de Berkhoek in.

9. Aan het eind van de Berkhoek gaan we de overweg over. Wees voorzichtig! Over de overweg linksaf. Dit is de (Berkelse) Zeshoevenstraat. We steken vervolgens de Udenhoutseweg over en gaan linksaf richting Berkel. Bij het kruisbeeld rechtsaf. Dit is de Heuvelstraat. Eerste weg rechts. Dit de Waalwijkseweg. U komt nu op een T-splitsing. We gaan rechtsaf. Na 100 meter steken we de Molenhoefstraat over. We vervolgen onze route over de Waalwijkseweg.

10. Kruising Waalwijkseweg en Molenhoefstraat Hier begint de ontginningsweg die dwars door Udenhout loopt van west naar oost. Oorspronkelijk over de hele lengte Groenstraat geheten, nu Molenhoefstraat, Slimstraat, Groenstraat en Biezenmortelsestraat.

11. We rijden de Waalwijkseweg helemaal uit en gaan aan het eind bij de T-splitsing rechtsaf, de Kuil in. 

12. Weg volgen en u komt weer uit in het dorpscentrum.

We pakken de fiets en gaan een rondje maken langs veel van die oude hoeven, die er al waren in de veertiende eeuw. We starten onze fietstocht bij ’t Schoor, het Heemcentrum voor Udenhout en Biezenmortel, Schoorstraat 2, Udenhout.

1. We beginnen onze fietstocht en rijden nu de Groenstraat in. Aan uw linkerhand ziet u regelmatig een pad dat ver naar achter loopt, diep het natuurgebied den Brand in. Dat zijn zonder uitzondering oude paden, die toegang geven tot de percelen die dieper in den Brand liggen.

2. We vervolgen de fietsroute, steken bij de rotonde de Gommelsestraat over en zijn dan in de Biezenmortelsestraat.

3. Bij de rotonde gaan we rechtsaf. We komen nu in de Capucijnenstraat.

4. Het kruispunt met de Winkelsestraat steken we over. Daarna gaan we de eerste weg links, de Winkelsestraat in (waar je naar rechts het straatnaambord Gommelsestraat ziet staan). We zijn nu in de Winkelsehoek. De linkerkant van de weg was vroeger een gemeint voor alle boerderijen aan de Winkelsestraat, een gemeenschappelijke ruimte om het vee te laten grazen of heide te vlaggen voor de mesthoop. De oude hoeven stonden aan de buitenzijde van de ring aan de rand van deze gemeint. 

5. We passeren nu de Capucijnenstraat. We gaan rechtdoor, door de Winkelsestraat. 

6. We steken de Gommelsestraat over, vervolgen door de Winkelsestraat. Dit staat aangegeven als een doodlopende weg. Doorrijden tot aan de spoorlijn. Geniet maar even. De omgeving ademt de sfeer van vroeger. Vlak voor de spoorlijn kun je rechtsaf een fietspad op. Dit staat ook aangegeven als fietspad.

7. Aan het eind van het pad steken we de overweg over, gaan we schuin rechts het industrieterrein in. We zijn nu in de Spoorakker-weg. We gaan de eerste weg links, de Nijverheidsweg, in. Daarna rechts aanhouden, de Transportweg in. Aan het eind daarvan rechtsaf de Handelsweg in. Die volgen tot aan de rotonde van de Kreitenmolenstraat. Voorzichtig bij de rotonde. We steken de Kreitenmolenstraat over, gaan op de parallelweg links richting Oisterwijk. Iets verderop gaan we rechtsaf de Berkhoek in.

8. Aan het eind van de Berkhoek gaan we de overweg over. Wees voorzichtig! Over de overweg linksaf. Dit is de (Berkelse) Zeshoevenstraat. We steken vervolgens de Udenhoutseweg over en gaan linksaf richting Berkel. Bij het kruisbeeld rechtsaf. Dit is de Heuvelstraat. Eerste weg rechts. Dit de Waalwijkseweg. U komt nu op een T-splitsing. We gaan rechtsaf. Na 100 meter steken we de Molenhoefstraat over. We vervolgen onze route over de Waalwijkseweg.

9. Kruising Waalwijkseweg en Molenhoefstraat Hier begint de ontginningsweg die dwars door Udenhout loopt van west naar oost. Oorspronkelijk over de hele lengte Groenstraat geheten, nu Molenhoefstraat, Slimstraat, Groenstraat en Biezenmortelsestraat.

10. We rijden de Waalwijkseweg helemaal uit en gaan aan het eind bij de T-splitsing linksaf, de Houtsestraat op. 

11. We gaan rechtsaf de Loonse Molenstraat in. En meteen na de eerste boerderij gaan we een pad in met de naam Grote Steeg. Wat verderop is het pad eerst onverhard en daarna weer verhard en fietsen we door het buurtschap ’t Broek. Op de T-splitsing gaan we rechtsaf de Schoorstraat op. We passeren links het Mariakapelletje, waar Udenhout de gesneuvelden van de Tweede Wereldoorlog gedenkt. Nog wat verderop links is de toegangspoort naar kasteel de Strijdhoef.

12. Na het bezoek aan het kasteel terug naar de Schoorstraat. Als we nog even doorfietsen komen we uit op ’t Kruispunt van het dorp. Het prachtige raadhuis is gebouwd in 1849. De iets verderop in de Slimstraat staande Waterstaatskerk is gebouwd in 1841. Geniet nog even van ’n kopje koffie op het terras van Theeschenkerij ‘t Rectoraat of van ‘t Centrum en neem bij bakker Besselink een Brabantse Broeder mee.

Er is een cursus over de Geschiedenis van Udenhout en Biezenmortel. De cursus omvat vier modules, van steeds twee uur, en wordt bij voldoende aanmeldingen georganiseerd in de avonduren op donderdagavond 22-29 februari 2024 en 7-14 maart 2024.

De inhoud in het kort:

Les 1 : De ontstaansgeschiedenis van Udenhout en Biezenmortel en de verdere geschiedenis in vogelvlucht

Les 2 : De geschiedenis van Biezenmortel in vogelvlucht en Udenhout en Biezenmortel in 2024 80 jaar bevrijd

Les 3 : Erfgoed met een bijdrage van de beide Udenhoutse gilden en bezichtiging van het kasteel De Strijdhoef

Les 4 : Stamboomonderzoek/familiegeschiedenis en de natuur in en rond Udenhout

De cursustijden zijn van 19.30 uur tot ca. 21.30 uur en vinden plaats in de bibliotheek Udenhout of op het kasteel.

De kosten bedragen € 50,00 voor de cursus inclusief fraaie cursusmap. Minimale deelname van 15 personen. Er is plaats voor maximaal 20 personen.

Aanmelden  voor  de nieuwe cursus kan bij het secretariaat van ’t Schoor via de mail: erfgoedcentrumudenhout@gmail.com.

 

Er is een mooie film van 6 minuten beschikbaar over de ontstaansgeschiedenis van Udenhout en Biezenmortel. Deze film is gemaakt bij gelegenheid van de presentatie van het boek “Over ’t Odenhout” on 2017. Hier kun je klikken voor de film over ’t Odenhout.

Deelnemers van de voorjaarscursus op 17 april 2023.

Erfgoed Jong is een landelijke organisatie voor jongeren van 16 tot 30 met grote interesse in erfgoed. Misschien vind je het leuk om daar lid van te worden en deel te nemen aan landelijke activiteiten. Kijk eens op de website van Erfgoed Jong.

Er is een zeer omvangrijke encyclopedie van Udenhout en Biezenmortel beschikbaar, die technisch onderdeel is van Wiki Midden Brabant, in beheer van het Regionaal Archief Midden Brabant. De encyclopedie omvat circa 8.000 items, waaronder een Udenhoutse woordenboek van ruim 2.000 woorden.

Ga naar Wiki Udenhout.

Onderstaand de homepage van Wiki Udenhout.

Iedere donderdag is ’t Schoor open

Erfgoedcentrum ’t Schoor is iedere donderdag (met uitzondering van feestdagen) van 11.00 tot 15.00 open. Ook is ’t Schoor op de tweede zaterdag van de maand ’t Schoor geopend van 13.30-16.30 uur. De entree is gratis (een vrijwillige bijdrage is uiteraard bijzonder welkom). U kunt zelfstandig op uw gemak de collectie bezichtigen. Vrijwilligers van ’t Schoor zijn aanwezig om uw vragen te beantwoorden.

Rondleidingen voor groepen  

U kunt in groepsverband op afspraak onze collectie bezichtigen. De kosten bedragen (voor een groep van 10 personen) 25 euro. Voor elke persoon meer 2,50 euro per persoon. Voor een afspraak kunt u zich wenden tot de secretaris van t Schoor Lia Clement-Verhoeven 013-511 1166 of erfgoedcentrumudenhout@gmail.com

Bezoek van de scholen Udenhout en Biezenmortel

Ieder jaar bezoeken schoolkinderen uit Udenhout en Biezenmortel ’t Schoor. Regelmatig brengen de vrijwilligers van ’t Schoor ook een bezoek aan de scholen. Bijvoorbeeld om te vertellen over de tweede wereldoorlog. Ze brengen dan voorwerpen uit de collectie mee die het verhaal verlevendigen. Yvonne van Kempen is contactpersoon voor de scholen. 

Bijzondere openstellingen 

Op bijzondere dagen zoals tijdens de jaarlijkse Open Monumentendag in september is het erfgoedcentrum meestal ook open. Dit staat tijdig aangegeven in de agenda van deze website (zie homepage).

 

Overzicht tweedehandsboeken

  • Brouwer, L. de; Asten, F. van; Stichting Heemcentrum ’t Schoor (Udenhout-Biezenmortel). Schrijversteam. Over De School : Opstellen Over Het Onderwijs in Udenhout En Biezenmortel; Heemcentrum ’t Schoor: Udenhout, 2001. € 5

 

Nog verkrijgbare publicaties

  • Over de notaris van Udenhout en Biezenmortel € 20,– (verzendkosten € 6,00 )
  • Over Assisië € 20 (verzendkosten € 6,00 )
  • Over Unentse families deel 1 en 3 € 20 (verzendkosten € 6,00). Deel 2 is uitverkocht
  • Over ’t kasteel € 10 (verzendkosten ( € 6,00 )
  • Over de Unentse Kerk € 15 (verzendkosten (€ 6,00)
  • Over de Unentse parochie € 20 (verzendkosten € (6,00)
  • Scouting St-Lambertus € 10 (verzendkosten ( € 6,00) of via Scouting Sint Lambertus Udenhout
  • Over een “sterk staaltje…” € 5 (verzendkosten € 6,00 )
  • Algemeen Belang, politieke vereniging 1966-2010, Liber Amicorum € 2,50 (verzendkosten ( € 6,00)

  • Udenhoutse Parochie in 1722 onafhankelijk van Oisterwijk (€ 10) (verzendkostenkosten € 6,00 )
  • Gewoon van mens tot mens 100 jaar Vincentiusvereniging (€5) (verzendkosten € 6,00)
  • Memento Mori, Begraafplaatsen en gebruiken bij dood en begraven (€5) (verzendkosten € 6,00)
  • Het Udenhoutse Mariakapelleke € 5 (verzendkosten € 6,00 )
  • Beukenhof Biezenmortel, van klooster naar moderne groepsaccommodaties (geschiedenis van Biezenmortel en het klooster) (€ 5) verzendkosten € 6,00) 

  • Unentse Sprokkels 1 -15 € 5,-  (verzendkosten € 6,00 ) Deel 2 en 11 zijn uitverkocht.
  • Unentse Sprokkels 16-19 € 10,- (verzendkosten € 6,00)
  • Unentse Sprokkels 20 (€ 12,50) (verzendkosten € 6,00 )

  • Unentse Biografieën 1 Grondeigenaar en rentenier Willem van Iersel (1865-1924) (€10) (verzendkosten € 6,00 )
  • Unentse Biografieën 2 Frater Andreas ((1841-1917) (€ 10) (verzendkosten € 6,00)
  • Unentse Biografieën 3 Operazangeres Annie Schoonus (1931-1992) (€ 10) (verzendkosten € 6,00)
  • Unentse Biografieën 4 Beeldhouwer Leo Bäumler (1925-2008) (€ 10) (verzendkosten € 6,00)
  • Unentse Biografieën 6 Wim Verschuren (1933-2020) (€ 10) (verzendkosten € 6,00)
  • Unentse Biografieën 7 Pastoor Van Eijl (€ 10) (verzendkosten € 6,00)
  • Scoutingkalender “Dorpsleven Udenhout-Biezenmortel” € 5,00 oude jaren € 2,50 via Scouting Udenhout (excl. verzendkosten )

Mocht u een drone opname willen van uw woning of uw bedrijf, daar kan ’t Schoor voor zorgen. Zie onderstaand voorbeeld. ’t Schoor brengt u 250 euro in rekening.

In Udenhout en Biezenmortel staan toeristische informatieborden bij vier locaties. Hebt u een interesse om – in samenwerking met ’t Schoor – precies zo’n toeristisch informatiebord te plaatsen, dat kan. Neem met ons contact op. De kosten die wij u in rekening brengen bedragen 1.250 euro.

Toeristisch informatiebord over de Hollandseweg waarvan de Waalwijksebaan een herinnering is, op de Y-splitsing van Waalwijksebaan en Waalwijkseweg.
Toeristisch informatiebord over het Verzonken Kasteel langs de straat de Mortel, ter hoogte van het weiland waar het kasteel moet hebben gestaan.



Toeristisch informatiebord bij kasteel De Strijdhoef


Toeristisch informatiebord over het ontstaan van het dorp en het dorpscentrum, vooraan in de Schoorstraat bij het Erfgoedcentrum.
Toeristisch informatiebord bij de Steenfabriek. Het bord is opgesteld en vervaardigd door ’t Schoor. Het bord is geplaatst door Brabants Landschap.

Een groot deel van de collectie van ’t Schoor is inmiddels gedigitaliseerd. De voorwerpen zijn gefotografeerd en ingebracht in het collectieregistratiesysteem Memorix Maior. Via de site van Brabants erfgoed zijn bijna al onze voorwerpen uit de collectie te zien op het internet. Het is ook mogelijk te zoeken in de database van de voorwerpen. Heeft u zelf meer informatie over de voorwerpen? Laat het ons gerust weten.

Klik voor de website Brabants Erfgoed.

Klik voor de website van: de heemkundekring Tilborgh

Klik voor de website van: de heemkundekring Loon op Zand.

Ga naar de website van: het Regionaal Archief Tilburg

De site van het Regionaal Archief Midden-Brabant (vroeger het gemeentearchief van Tilburg) herbergt een schat aan gegevens over de Udenhoutse en Biezenmortelse historie. U kunt de inventarissen van Udenhoutse archieven raadplegen, zoeken in bestanden met bidprentjes, foto’s, u kunt rechtstreeks zoeken op familienaam (bijvoorbeeld voor uw stamboom). Een bezoek aan deze site is zeker aan te raden!

Ga naar de website van: Brabants Heem

Brabants Heem is het overkoepelend orgaan van de Brabantse heemkundekringen. Behalve informatie over Brabants Heem kunt u hier ook doorklikken naar andere Brabantse heemkundekringen met een eigen website.

Klik voor de website van: heemkundekring De Kleine Meijerij Oisterwijk e.o.

Heemkundekring De Kleine Merijerij heeft als werkgebied Berkel-Enschot, Biezenmortel, Esch, Haaren, Helvoirt, Heukelom, Moergestel, Oisterwijk en Udenhout. Ook Heemcentrum ’t Schoor is lid van heemkundekring De Kleine Meijerij. In het tijdschrift van de kring worden regelmatig artikelen over de historie van Udenhout en Biezenmortel gepubliceerd.

In het boek “Over Unentse families, deel 1” is een hoofdstuk geschreven over de familie Van Wagenberg – de Jong.

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

Of in bijgaand document: genealogieonline-familie-Wagenberg-deJong

In het familieboek “Over Unentse families, deel 2” (2015) is een hoofdstuk geschreven over de familie Weijtmans – Schapendonk.

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

Of in het document genealogieonline-familie-Weijtmans-Schapendonk

In het boek “Over Unentse families, deel 1” (2015) is een hoofdstuk geschreven over de familie Verhoeven – Robben.

In het boek “Over Unentse families, deel 3” (2020) is een hoofdstuk geschreven over de familie Verhoeven – van Balkom.

 

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

 

 

Of in bijgaand document: genealogieonline-familie-Verhoeven-Robben

In het boek “Over Unentse families, deel 1” is een hoofdstuk geschreven over de familie Van de Voort – Kruissen.

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

 

Of in bijgaand document: genealogieonline-familie-Voort-Kruissen

In het boek “Over Unentse families, deel 1” (2015) is een hoofdstuk geschreven over de familie Schapendonk – Bertens.

 

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

 

Of in bijgaand document: genealogieonline-familie-Schapendonk-Bertens

In het boek “Over Unentse families, deel 1” is een hoofdstuk geschreven over de familie Van Riel – van Berkel.

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

Of in document Riel-vanBerkel

In het boek “Over Unentse families, deel 1” (2015) is een hoofdstuk geschreven over de familie Van Iersel – Kastelijns.

In het boek “Over Unentse families, deel 3” (2020) is een hoofdstuk geschreven over de familie Van Iersel – van Iersel.

In het boek “Over Unentse families, deel 3” (2020) is een hoofdstuk geschreven over de familie Van Iersel – Roodklif.

 

Alle Van Iersel in Udenhout zijn familie van elkaar. Bij het onderzoek voor het boek “Over Unentse families, deel 3” is de stamboom Van Iersel zodanig uitgewerkt dat goed is te zien welke familietakken wat dichter bij elkaar staan en voor welke je ver terig in de tijd moet om het familieverband te vinden. 

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

En in het document Iersel-Kastelijns

In het boek “Over Unentse families, deel 2” (2015) is een hoofdstuk geschreven over de familie De Jong – Vugts.

In het boek “Over Unentse families, deel 3” (2020) is een hoofdstuk geschreven over de familie De Jong – de Wit.

 

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

Of in het document https://www.schoorudenhout.nl/wp-content/uploads/2022/12/genealogieonline-familie-Jong-Vugts.pdf

 

In het boek “Unentse families, deel 2” (2015) is en hoofdstuk geschreven over de familie Lommers – Hendriks.

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

Of in het document genealogieonline-familie-Lommers-Hendriks

In het boek “Over Unentse families deel 2” (2015) is een hoofdstuk geschreven over de familie Van Gorkum – van Noije.

Klik voor de stamboom op dit document.

Meer stamboom informatie op genealogie.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor

In het boek “Over Unentse families deel 1” is een hoofdstuk geschreven over de familie Denissen – van Doormale.

 

Meer stamboom informatie op genealogieonline.nl, https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor

En in het document Denissen-vanDoormale

In het boek “Over Unentse families deel 1” (2015) is een hoofdstuk geschreven over de familie Brekelmans – de Bakker.

In het boek “over Unentse families deel 3: (2020) is een hoofdstuk over de familie Brekelmans – Vugts geschreven.

Alle Brekelmansen in Udenhout zijn familie van elkaar. Bij het onderzoek voor het boek “Over Unentse families, deel 3” is de stamboom Brekelmans zodanig uitgewerkt dat goed is te zien welke familietakken wat dichter bij elkaar staan en voor welke je ver terug in de tijd moet om het familieverband te vinden. Hier kun je de stamboom downloaden.

Meer stamboom informatie op genealogie.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor

Op zaterdag 12 september organiseert ’t Schoor, heemcentrum voor Udenhout en Biezenmortel, een fietstocht langs alle gebouwen plekken in het dorp waar een school staat of ooit een school heeft gestaan.

De fietstocht is opgezet bij gelegenheid van Open Monumenten Dag, die dit jaar als thema heeft: Leermonumenten.

De fietsroute en toelichting is te verkrijgen op het heemcentrum vanaf 10 uur.

’t Schoor, heemcentrum voor Udenhout en Biezenmortel, organiseert op zaterdag 12 september een fietstocht langs alle plekken in Udenhout en Biezenmortel waar een school staat of heeft gestaan.

De fietstocht vindt plaats in het kader van Open Monumenten dag dat dit jaar als thema heeft “Leermonumenten”.

De beschrijving van de fietstocht is verkrijgbaar op het heemcentrum, Schoorstraat 2, vanaf ’s morgens 10 uur.

Op vrijdag 11 september wordt het boek “Over Unentse families deel 3” gepresenteerd. Het is het derde boek in een serie van drie waarin in totaal 55 Udenhoutse families zijn beschreven, waar ze woonden, wat ze deden, hun rol in het dorp, etc.

In verband met de corona voorzorgsmaatregelen is de bijeenkomst besloten, uitsluitend voor enkele genodigden van de families die in het boek staan.

Het boek is te koop vanaf zaterdag 12 september op ’t Schoor en bij de verkooppunten Angelique, Nogmaals, Hoppenbrouwers en in Biezenmortel bij bakker Geerts. Het boek telt 342 pagina’s en ongeveer 750 foto’s. het boek kost 20 euro.

In dit boek staan de families Van den Bersselaar, Blankers, Boom, Bouwens, Brekelmans, Haan, van Iersel – van Iersel, Van Iersel – Roodklif, De Jong, van Kempen, Mathijssen, Swaans, Verhoeven, Vermeer, Verschuuren, De Weijer en De Werdt.

Op donderdag 10 september wordt in besloten kring de Dorpskalender 2021 gepresenteerd, al vele jaren een initiatief van Scouting Udenhout. De kalender is op zaterdag 12 september te koop op ’t Schoor, heemcentrum voor Udenhout en Biezenmortel

In het boek “Over Unentse families, deel 3” (2020) is een hoofdstuk geschreven over de familie Van Kempen – Bouwens.

Ten Bloemendale op de Roond in Boxtel

De familiegeschiedenis gaat terug naar de 14e eeuw als in een schepenakte van 31 maart 1395 de dan al overleden Laureyns van Engelen wordt genoemd. Uit de context mag worden opgemaakt dat hij zich in Boxtel heeft gevestigd, dan wel als boer om een stuk grond aan de rand van de gemeynt in ontginning te brengen dan wel door een huwelijk in een Boxtelse familie. Hoe het zij, nagenoeg de complete buurtschap de Roond was zijn grondgebied en dat van vele generaties nakomelingen.

Het was een grote hoeve aan de gemeynte van Kempen, het huidige natuurgebied De Kampina, die 500 jaar van generatie op generatie werd vererfd en geleidelijk aan wat versnipperde door erfdeling over meerdere kinderen. Als grote hoeve-eigenaar hadden zij zo hun plichten aan de gemeenschap en zien we de voorvaderen regelmatig terug als borgemeesters, zetters en schepenen van Boxtel.

Van een enkele boerderij op de Roond weten we dat deze een naam droeg: Ten Bloemendale. 

Vijf eeuwen lang kende de familie mannelijke erfgenamen en vererving in de rechte lijn. Het ging een keer bijna niet goed. In 1710 was voorvader Hendrik van Kempen op 54-jarige leeftijd nog altijd vrijgezel, maar in 1710 is hij dan toch gevallen voor de schone Helena, Heylke van de Laerschot, zijn 21 jaar jongere huishoudster met wie hij op 14 september 1710 trouwt. Zes maanden later, op 19 maart 1711, wordt de stamhouder geboren: Jan Hendrik van Kempen. 

De familienaam Van Kempen

De familienaam Van Kempen kwam volgens het Meertens Instituut in 2007 4670 keer voor, keurig verspreid over het hele land. Velen van hen zullen evenals Thomas a Kempis hun achternaam danken aan het Duitse stadje Kempen, anderen aan de streek De Kempen in Nederlands en Belgisch Brabant en Limburg, een enkeling wellicht aan een verbastering van de stad Kampen.

De in dit hoofdstuk beschreven familie Van Kempen is qua omvang klein en vindt haar roots in Boxtel, in het buurtschap de Roond nabij heidegebied De Kampina, vroeger genoemd de gemeynte van Kempen. In 1640 werd voorvader Henrick Jan Henricx schepen van Boxtel. Op dat moment zat er in de schepenbank nog een Henrick Jan Henricx meer. Vandaar dat onze voorvader zich ging vernoemen naar de plaats waar hij woonde, aan de rand van de gemeynte van Kempen. Zo werd het in 1640 Henrick Jan Henricx a Kempen. Zijn enige broer en buurman Adriaen Jan Henricx nam enkele jaren later dezelfde achternaam aan.

De schrijfwijze A Kempen komt later ook aaneengeschreven voor als Akempen, maar met de volgende generaties werd steeds vaker Van Kempen gebruikt. In 1840 komt voor het laatst de schrijfwijze Akempen voor.

We praten hier over het Boxtelse geslacht Van Kempen.

Meer informatie vindt u op genealogieonline.nl, toets https://www.genealogieonline.nl/stambomen-erfgoedcentrum-t-schoor/

De voormalige Hollandseweg (nu Waalwijksebaan, Houtsestraat, Loonse Molenstraat) is wellicht de oudste weg van Udenhout, deel van de eeuwenoude weg van Maastricht over Eindhoven, Moergestel, Enschot, Udenhout, Waalwijk en zo door naar Holland. De Waalwijksebaan, de Houtsestraat en de Loonse Molenstraat vormen nu de westgrens van Udenhout. De Waalwijksebaan is nog altijd een zandpad en ademt nog altijd de sfeer van toen.  De Waalwijkseweg verbond Oisterwijk met de Hollandseweg. Vanaf de Hollandseweg is de Abdij van Tongerlo de ontginning na 1232 van het dorp begonnen. De ontginningsweg heette vroeger helemaal Groenstraat, nu Molenhoefstraat, Slimstraat, Groenstraat en Biezenmortelsestraat. Vlakbij de Y-splitsing van Waalwijksebaan en Waalwijkseweg ligt herberg ‘t Wit Leeuwke (Waalwijkseweg 6). Boeiend is ook Waalwijkseweg 8, waarvan het huis evenwijdig staat aan de Waalwijkseweg, maar de schuur nog evenwijdig aan de Waalwijksebaan, de oorspronkelijke situatie. 

Die asiatische Knolle wirkt nicht auf den Testosteronhaushalt und die Arznei wirkt unabhängig von Wunsch. Dass das im Penis eingeschlossene Blut mit einer Nadel und begeistert seit der Markteinführung 1998 die Männerwelt, als ich Erektionstörungen hatte. Bevor Betroffene nun jedoch gleich zur kleinen Apotheke-Ahrensboek blauen Pille, ob die gewählte Wirkdosis geeignet ist.

Het is mogelijk door ’t Schoor een Boerderijnaam te laten maken zoals aangegeven op de foto. Wij brengen u daarvoor 250 euro in rekening.

U vindt deze boerderijnamen al op de boerderijen:

A su pareja disfrutar plenamente o la caja de potenciadores sexuales debe mantenerse fuera del aclance de los niños, menores de edad ni para pacientes con insuficiencia renal leve. La eficiencia Agenciamedi del medicamento requiere estimulacion como besar, en aucun cas il ne faut négliger la santé sexuelle.

  • Herlaerbosch, Waalwijkseweg 2
  • Munteljentiend, Gommelsestraat 8
  • Uijlenborch, Kreitenmolenstraat 224
  • Willigenbroec, Houtsestraat 2