Op 4 mei vond op ons kerkhof de jaarlijkse Dodenherdenking plaats, georganiseerd door Udenhout Belang en Erfgoedcentrum ’t Schoor in samenwerking met de Dorpsraad, de Parochie Joahnnes XXIII en Basisschool De Mortel. Het was er echt druk. Er werden bloemen gelegd op de drie oorlogsgraven en op het graf van de gefusilleerde verzetsman Willem van de Voort.
Gedicht van Lotte van Tongeren
Gedicht Martin de Ruijter
VREDE EN VRIJHEID
(Bij de dodenherdenking van 4 mei 2023, Udenhout)
De mens leert niet van de geschiedenis en ontdekt telkens weer opnieuw
dat de weg naar vrede en vrijheid
met geweren tanks en kanonnen wordt bevochten en
met doden, gewonden en verdriet wordt geplaveid
door kanongebulder heen klinken onophoudelijke saluten
lichamen van soldaten stapelen zich op als kadavers van offerschapen
al zijn het voor hetzelfde geld kinderen, vrouwen en rekruten
die bangelijk ogen als naar hun moeder verlangende knapen
elke nieuwe dageraad in de oorlog is moe, als een oude vrouw
die haar ogen niet opent omdat de schande groter is dan de zon
en elke nieuwe dageraad in de oorlog
geeft liever haar licht niet prijs aan de legers
ze is de doden en de alleen gebleven moeders moe
en de bloemen vrezen scherven zonlicht en bloeien niet
en verbleken bij het geflikker van bajonetten in de zon
dat voelt wél degene die zijn vrijheid verloor
niet degene die ziende blind de oorlog begon
en elke nieuwe dageraad in de oorlog verlangt naar de rede
maar wat is een dialoog waarin alleen kogels nog praten
hoeveel kwaad mag je “in het belang van het land” van je volk vergen
wat op aarde is stiller dan het zwijgen van
tweehonderdduizend of meer dode soldaten
hoe immens moet stilte zijn
om dat onmetelijke zwijgen te kunnen bergen
en elke nieuwe dageraad in de oorlog vermomt zich als schemering
omdat het licht vloekt met een agressor die met zijn bloeddorstige muil
als een valse hond tegen maagdelijkheid en onschuld blaft
en omdat het licht vloekt bij leed zo groot dat niemand weet waar het te laten
want je kunt wél de doden maar niet het verdriet begraven in een graf
en elke nieuwe dageraad in de oorlog vult de vuile rivier met golven die
galmen als bevelen en de windstoten klinken alsof ze vluchten voor soldaten
maar is er dan geen hoop?
Misschien, maar die wordt ook al te vaak door wanhoop overmand
zoals bij angst het gevoel niet zelden het heft in handen neemt
en een loopje neemt met de logica, de rede, het verstand
en hoop is doorgaans geen lentelandschap met fris gras en nieuw licht
het is onherbergzaam gebied met scherp gesteente en diepe kloven
waar je gaat met angst en beven
en als de mens van de geschiedenis niet leert
is de toekomst een gapend ravijn
in plaats van een groene vallei
waar hij in vrede en vrijheid kan leven
